رژيم غذايي در دوران بارداري
پايه و اساس تمام توصيه‌هاي تغذيه‌اي رعايت تعادل، تنوع و اندازه در استفاده از تمام گروه‌هاي غذايي براي تامين انرژي و سلامت مادر و رشد و تكامل جنين است.در تمام طول بارداري مادر و جنين در هر آنچه مي‌خورند، مي‌نوشند و تنفس مي‌كنند با يكديگر مشترك هستند و به همين سبب دوران بارداري و شيردهي از دوره‌هاي آسيب‌پذير زندگي به شمار مي‌آيد.
از جمله اين‌كه توجه به دريافت پروتئين كافي در دوران بارداري ضروري است. در صورت عدم دريافت پروتئين كافي، از اندوخته پروتئيني در ماهيچه بدن مادر براي رشد جنين استفاده خواهد شد.
ويژگي‌هاي ژنتيك، وضعيت سلامت مادر، فعاليت فيزيكي او، باورهاي فرهنگي و وضعيت اجتماعي ـ اقتصادي از عواملي است كه با افزايش وزن بارداري ارتباط مستقيم دارد.
آگاهي از وضعيت وزن قبل از بارداري اولين گام براي تعيين روند وزن‌گيري بهينه است. زناني كه اولين بارداري را تجربه مي‌كنند، زنان كمتر از 25 سال و زنان داراي سطح تحصيلات ابتدايي، معمولا بيش از حد طبيعي وزن مي‌گيرند.
در اين زنان احتمال ابتلا به ديابت بارداري و تولد نوزاد با وزن بالاي چهار كيلوگرم بيشتر مي‌شود و همچنين احتمال زايمان طبيعي كاهش يافته و موفقيت در شيردهي كامل در اين مادران پايين‌تر است.
خطر زايمان زودرس و تولد نوزاد زير وزن طبيعي نيز از عوارض زنان بارداري است كه وزن آنها به اندازه كافي اضافه نشده است، احتمال ايجاد اختلالات فيزيكي و شناختي و مرگ و مير در نوزادان اين مادران بيشتر از سايرين بوده و همچنين احتمال ابتلا به بيماري‌هاي مزمن نيز در آينده فرزند آنها افزايش مي‌يابد.
افزايش وزن بين يك تا دو و حداكثر تا سه كيلوگرم در سه ماهه اول توصيه مي‌شود و همچنين افزايش وزن در سه ماهه دوم و سوم حدود 350 تا 450 گرم در هفته است.
در اين دوره تغييرات هورموني باعث ضعيف‌تر شدن عملكرد سيستم ايمني بدن مي‌شود و اين مساله مبارزه با ميكروب‌ها را كه ممكن است از طريق غذا وارد شوند، دشوارتر مي‌كند بنابراين محافظت در برابر مسموميت غذايي در دوره بارداري بسيار مهم است به همين دليل بايد مواد غذايي يخ‌زده در يخچال يا مايكروويو يخ‌زدايي شود.
همچنين زنان باردار در اين دوره غذاهاي دريايي نيمه‌خام و نيمه‌پخته را مصرف نكنند و از مصرف تخم‌مرغ و گوشت نيمه‌پخته و خوراكي‌ها و سس‌هاي حاوي تخم‌مرغ خام يا نيمه‌پخته بپرهيزند.
خانم‌هاي باردار بهتر است از سرخ كردن غذاها خودداري كرده و در حد امكان آنها را به شكل آب‌پز، بخارپز و كبابي مصرف كنند.
همچنين بايد مصرف كيك‌هاي خامه‌اي و دسرهاي چرب به يك يا دو بار در ماه و آن هم حجم كم محدود شود.
از طرف ديگر به جاي مصرف قند و شكر به همراه چاي از ميوه خشك استفاده شود و مصرف دوغ و آبميوه‌هاي طبيعي به جاي نوشابه‌هاي گازدار از ديگر الزامات است. (جام جم - ضميمه سيب)
دكتر لادن گياهي
متخصص تغذيه و عضو تيم تخصصي مركز فوق‌تخصصي درمان ناباروري و سقط مكرر ابن سينا جام جم
