معرفي رشته آمار

ریاضی - علوم پایه >> آمار هدف
هدف تربیت افرادی است كه بتوانند:
الف ) به عنوان كارشناس آمار در سازمانها و ادارات به تجزیه و تحلیل اطلاعات آماری بپردازند.
ب ) تمام درسهای آمار و احتمال را در مدارس تدریس نمایند.
ج ) تحصیلات خود را در سطح كارشناسی ارشد و دكترا ادامه بدهند. 

فارغ‌التحصیلان می‌توانند
الف ) در مسایل ساده آماری به منظور رفع نیاز موسسات صنعتی، اقتصادی، اجتماعی ، كشاورزی، مراكز درمانی و غیره به مدلسازی بپردازند.
ب ) مفاهیم آماری را درك نموده و به تجزیه و تحلیل اطلاعات بپردازند.
ج ) با تحلیل اطلاعات به برنامه‌ریزی صحیح و علمی بپردازند.
د ) از بسته‌های آماری رایانه‌ای به منظور توصیف داده‌ها و انجام استنباط آماری استفاده نمایند.

طول دوره تحصیل
طول دوره کارشناسی آمار بطور متوسط 4 سال و نظام آموزشی از طبق آیین نامه آموزشی مصوب شورای عالی برنامه ریزی واحدی است زمان تدریس هر واحد نظری 16 ساعت، عملی 32 ساعت در طول یک نیمسال تحصیلی 16 هفته آموزش کامل است.

تعداد واحدها
تعداد و نوع واحدهای درسی:
تعداد واحدهای درسی دوره کارشناسی آمار134 واحد به شرح زیر است:
دروس عمومی 20 واحد
دروس پایه 26 واحد
دروس الزامی 67 واحد
دروس اختیاری 20 واحد
-
معرفی علم آمار به زبان ساده
پیشگویی بر اساس اعداد و ارقام است. به عبارت دیگر یك آماردان می‌تواند بر اساس مجموعه اطلاعات عددی و بر مبنای مدل‌های ریاضی و مدل‌های نظریه احتمال، پیشگویی كند. یعنی به یاری اطلاعات گذشته، نحوه رفتار یك فرآیند را پیش‌بینی نماید. از همین رو می‌توان گفت كه علم آمار نتیجه‌گیری از جزئیات و یا رسیدن از جزء به كل می‌باشد.
كار علم آمار كمك به تفكر علمی است و آمارشناس كسی است كه مشاهده می‌كند و اطلاعاتی به دست می‌آورد و سپس اطلاعات به دست آمده، اتفاقات و حوادث را پیش‌بینی می‌كند.
علم آمار براساس اطلاعات و داده‌های موجود به مدل‌سازی ریاضی از پدیده‌های طبیعی و واقعی می‌پردازد. و چون امروزه دانشمندان هر علمی سعی می‌كنند از ابراز ریاضی برای مطالعات خود استفاده نمایند در نتیجه علم آمار برای بررسی و مطالعه مسائل دنیای واقعی به یاری مدل‌سازی ریاضی، بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه 
قوی بودن در علم ریاضی برای موفقیت در رشته آمار ، امری ضروری است چون مباحثی كه در علم آمار مطرح می‌شود با ریاضیات ارتباطی تنگاتنگ دارد. قدرت درك علمی مسایل آماری و تجزیه و تحلیل احتمالی مطالب نیز ضروری است.
علاوه بر دانشجویان، اساتید رشته آمار نیز معتقد هستند كه دانشجویان این رشته باید در دروس ریاضی قوی باشند و حتی در یك نظرخواهی از 12 استاد رشته آمار دانشگاههای مختلف كشور، 10 تن از اساتید به اهمیت بسیار علم ریاضی در آمار اشاره كرده‌اند. دانشجوی این رشته باید توانایی و ابتكار در تجزیه و تحلیل و حل مسائل ریاضی داشته و به آموزش و یادگیری علوم كامپیوتر علاقه‌مند باشد.
وقتی می‌گوئیم كه ریاضیات در این رشته حرف اول را می‌زند پس باید دانش‌آموزان قوی ریاضی فیزیك وارد این رشته بشوند. اما چون در نظام قدیم متوسطه ، آمار یكی از درسهای دانش‌آموزان علوم انسانی بوده است، دانش‌آموزان رشته ریاضی تصور می‌كنندكه رشته آمار بیشتر به علوم انسانی برمی‌گردد و به همین دلیل هنگام پركردن فرم انتخاب رشته، رشته آمار را به عنوان یكی از اولویت‌های آخر خود انتخاب می‌كنند.
همچنین از دیدگاه دانشجویان فوق علاقه‌ به رشته آمار، قدرت تجزیه و تحلیل خوب ، صبر و حوصله ، پشتكار و تلاش ،‌ آشنایی با كامپیوتر و علاقه به تحقیق و پژوهش برای دانشجویان این رشته ضروری است.

نكات تكمیلی
چندی پیش مجله Science به دنبال یك نظرخواهی از دانشمندان علوم مختلف 20 كشف و اختراع مهم قرن بیستم را معرفی كرد. كه در میان این اختراعات و اكتشافات علم آمار نیز پس از اختراعات مهمی مثل ترانزیستور و كامپیوتر و قبل از لیزر قرار داشت. البته حضور علم آمار در این فهرست چیز عجیبی نیست چون جهان امروز، جهان مدیریت اطلاعات است و بخش عظیم اطلاعات نیز در هر علم ، رشته‌، سازمان و یا مركز شامل اعداد و ارقام می شود كه در مرحله جمع آوری و تجزیه و تحلیل این اعداد و ارقام علم آمار مورد نیاز می‌باشد. برای مثال هنگام آزمایش تاثیر یك داروی جدید، انتخاب یك نوع بذر در بین بذرهای مختلف ، مقایسه كیفیت دو روش تدریس در آموزش زبان، كنترل كیفیت محصولات، تعیین حق بیمه ، پیش‌بینی نرخ ارز ، نظرسنجی و پیش‌بینی انتخابات ، تعیین نرخ بیكاری، تعیین شاخص هزینه خانوار ، تاثیر و رابطه افسردگی بر تحصیل نیاز به تحقیقات آماری داریم .

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر این رشته تا مقطع دكترا تدریس می‌شود.

در دوره كارشناسی ارشد 32 واحد تخصصی را می‌گذراند و در دوره دكترا 24 واحد درسی اختصاصی و 24 واحد رساله دكتری را می‌گذراند. 

گرایشهای مختلف رشته آمار در مقطع كارشناسی ارشد
آمار ریاضی ، آمار حیاتی ، آمار بیمه ، آمار و كاربرد آن در اقتصاد و علوم اجتماعی . در مقطع دكتری: آمار ریاضی و آمار حیاتی. دروس پایه برای كارشناسی آمار ریاضی پیش دانشگاهی مبانی جامعه شناسی مبانی اقتصاد مبانی جمعیت شناسی مبانی ریاضی فیزیك پایه 1و2 ریاضی عمومی 1و2 آزمایشگاه فیزیك 1و2 آمار و احتمال روشهای آماری
-
آینده شغلی و بازار كار 
تقریبا تمامی مراكز دولتی و خصوصی برای انجام برنامه‌ریزی و ارائه گزارش فعالیتهای خود نیازمند تهیه اطلاعات صحیح و به كارگیری تجزیه و تحلیل آنها هستند. از این‌رو، اغلب ادارات و نهادهای دولتی بخصوص وزارت برنامه و بودجه ، مراكز آمار ایران، بانكها ، وزارت آموزش و پرورش ، مراكز تحقیقی، مراكز بیمه و سایر موسسات دولتی و خصوصی از عمده مراكز جذب كارشناسان این رشته‌اند. البته گمنام بودن علم آمار و كاربردهای آن در جامعه، مانع از جذب فارغ‌التحصیلان رشته آمار نشده است بلكه به گفته بسیاری از اساتید و دانشجویان این رشته، فارغ‌التحصیلان آمار كمتر با مشكل بیكاری روبرو می‌شوند.
خوشبختانه فارغ‌التحصیلان آمار هنوز دچار آفت بیكاری نشدند و در سازمانهای دولتی و خصوصی یا دانشگاهها فعالیت می‌كنند. و به دلیل نیاز جامعه به فارغ‌التحصیلان آمار و نیز آشنایی آنها با كامپیوتر در حد نیازهای اجرایی و خدماتی، فارغ‌التحصیلان آمار تاكنون براحتی جذب بازار كار شده‌اند وضعیت نیاز كشور به این رشته در حال حاضر متاسفانه در كشور ما علم آمار و كاربردهای آن بخوبی معرفی نشده است و حتی مسؤولین نمی‌دانند كه فارغ‌التحصیلان این رشته چه توانایی‌هایی دارند.
بیشتر سازمان‌های دولتی از آمار برای ارائه ارقام و اعدادی كه مربوط به فعالیتهای واحدهایشان می‌شود، استفاده می‌كنند و چون این كار را چندان تخصصی نمی‌دانند به جای به كارگیری كارشناسان آمار از افرادی بهره می‌برند كه آشنایی مختصری با این علم دارند. در حالی كه اكثر برنامه‌ریزی‌های زیربنایی كشور را می‌توان با استفاده از روش‌های پیشرفته آمار انجام داد. اكثر فارغ‌التحصیلان رشته آمار در محیط كار از تخصصهای خود كه در دوران تحصیل فرا گرفته‌اند، بهره نمی‌برند چرا كه هنوز از آمار به عنوان یك ابزار قوی در تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده نمی‌شود.

پیش بینی وضعیت آینده رشته در ایران
امروزه كارشناسان آمار در جهان و بخصوص در كشورهای صنعتی ، فرصت های شغلی بسیاری دارند و حیطه فعالیت آنها شامل تمامی علوم از جمله اقتصاد ، جامعه شناسی ، زیست شناسی ، پزشكی ، فیزیك ، شیمی ، الكترونیك و عمران می شود.
فارغ التحصیلان این رشته می توانند در سازمان برنامه و بودجه ، مركز آمار ایران ، بانك ها ، ادارات بیمه ، مراكز صنعتی و كارخانجات ، واحدهای آماری وزارتخانه های مختلف همچون كشاورزی ، كار، بهداشت ، اقتصاد و امور دارایی، فرهنگ و ارشاد اسلامی كشور و به طور كلی در هر مركزی كه نیاز به جمع آوری تجزیه و تحلیل آمار و اطلاعات دارد، مشغول به كار شوند.
دروس اختصاصی برای كارشناسی آمار ریاضی برای آمار زبان تخصصی مبانی كامپیوتر و برنامه نویسی روشهای پیشرفته آماری احتمال و كاربرد آن روشهای چند متغییری گسسته روشهای ناپارامتری روشهای چند متغییری پیوسته طرح آزمایش ها 1و2 جبر خطی 1 برای آمار فرآیندهای تصادفی 1 آنالیز ریاضی 1 آمار ریاضی 1و2 رگرسیون روشهای نمونه گیری 1و2 سری های زمانی 1 محاسبه آماری با كامپیوتر كنترل كیفیت آماری پروژه كارشناسی