سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ - 19 Mar 2024
تاریخ انتشار :
جمعه ۲۶ دی ۱۳۹۳ / ۱۶:۰۵
کد مطلب: 28731
۰
۳

اثر صداي ماندگار معلم

اثر صداي ماندگار معلم
نويسندگان:
يونس اميري شوکي
محمد صادق جنابي
ليلا قليچي
مريم خداوردي پور

-
-
-

معلم و صدا

صداي معلم مهمترين ابزار او در کلاس درس است. صداي معلم بسان خميري است که ذهن فعال و خلاق او با ايجاد تغييراتي در آن، کلمات و جملاتي را از دهانش صادر مي کند و به سمت گوش دانش آموزان آينده ساز مي فرستد. اين کلمات و جملات، واسطه بين ذهن خلاق و کاردان او و مغز فعال شاگردانش است. اگر گفتار (1) معلم مختل باشد مي تواند بر کفايت شغليش اثر منفي داشته باشد. يکي از مهمترين اختلالات گفتاري شايع در بين معلمين، اختلالات صوت يا صدا (2) است.
در بسياري از موارد، معلم عليرغم مبتلا بودن به اختلالات صوتي، بدون اينکه پيگير درمان باشد به تدريس ادامه مي دهد و طبق معمول از صدايش استفاده مي کند، غافل از آنکه اين کار مي تواند اثرات منفي و جبران ناپذيري بر حنجره (3) و صدايش داشته باشد. عدم پيگيري درمان ناشي از عوامل مختلفي است. بسياري از معلمين نمي دانند بايد به چه کسي مراجعه کنند و چه اقدام بجا و مناسبي را انجام دهند. برخي از آنها به يک پزشک عمومي يا متخصص گوش و حلق و بيني (4) مراجعه مي کنند و مسير درماني درستي را طي مي کنند. متأسفانه در اکثر موارد، به واسطه عدم آشنايي با اختلالات صوت و نيز عدم آشنايي با گفتار درماني (5) با آسيب شناسي گفتار و زبان (6)، به تجويز دارو و يا چند روز مرخصي استعلاجي اکتفا مي شود که ممکن است تا حدودي، آن هم به طور موقت مؤثر واقع شود ولي چاره اساسي نيست. برخي از معلمين نيز به واسطه ي خفيف بودن مشکل صوتيشان، نياز به پيگيري درمان را چندان احساس نمي کنند؛ آنها معمولاً با رعايت نکاتي که همکاران و اطرافيانشان توصيه مي کنند سعي مي کنند با مشکل صوتي خود مقابله کنند يا لاقل از بدتر شدن آن جلوگيري نمايند. برخي از معلمين به واسطه نگرش منفي که از پزشکان و خدمات درماني دارند از مراجعه جهت درمان خودداري مي کنند، ولي برخي نيز به خاطر مشکلات مالي از پيگيري درمان سر باز مي زنند.
يکي از ويژگي هاي مهمي که از شخصيت (7) معلم در ذهن شاگردان باقي مي ماند صداي اوست. همه ما وقتي به ذهنمان مراجعه مي کنيم علاوه بر ويژگي هاي چهره و رفتار (8) معلمين خود در دوران مدرسه يا دانشگاه، تصويري ذهني از صداي هر يک از آنها را در ذهن داريم، و عليرغم گذشت سالها مي توانيم بگوييم خوش صدا ترين آنها کدام معلم بوده است. صداي خوش، نعمتي است که بايد قدر آن را دانست و اهميت آن در شغل معلمي بسيار بيشتر است.
صداي خوب، بويژه براي يک معلم، صدايي است که با حداقل انرژي توليد شود، از نظر زير و بمي (9) و کيفيت (10) به گونه اي باشد که با سن، جنس، و جثه، و قيافه فرد متناسب باشد، و از نظر بلندي نيز از فاصله چند متري به راحتي قابل شنيدن باشد. انرژي لازم براي آوا سازي بايد به قدر کم باشد که فرد احساس راحتي کند و توجهش فقط معطوف به مفهوم گفتارش و وضعيت توجه (11) و يادگيري (12) دانش آموز باشد. توضيح آنکه اگر معلم در حين تدريس خسته شود و براي آواسازي نياز به تلاش و انرژي بيشتري داشته باشد در حين صحبت کردن توجهش به نحوه ي صداسازي (13)، و خستگي ناشي از آن جلب مي شود.
حفظ صداي خوش يک معلم حائز اهميت فراواني است. معمولاً صداي معلمين در ابتداي دوره ي شغليشان خوب است و ممکن است در طي ماه ها و سال ها تدريس، در معرض خطر ابتلا به انواع اختلالات صوتي قرار بگيرد. دانش کافي درباره بهداشت صوتي (14) و رعايت آن آسان ترين، مؤثرترين، و مهمترين اقدام براي پيشگيري از ابتلا به اختلالات صوتي است.
شرايط شغلي تدريس، به عنوان معلم مدرسه يا استاد دانشگاه يا مراکز آموزشي ديگر، شرايط سخت و طاقت فرسايي است. متأسفانه اکثر افراد فکر مي کنند شغل معلمي، شغل بسيار آساني است ولي واقعيت غير از اين است.

شرايط ويژه ي معلمان و اساتيد

شرايط معلمين و اساتيد با اکثر مشاغل تفاوت دارد. بسياري از افرادي که در مشاغل مستلزم فعاليتهاي بدني کار مي کنند وقتي که با يک معلم يا استاد روبه رو مي شوند از سختي کار خود گله مي کنند و افسوس جايگاه معلمي را مي خورند و اظهار مي دارند که کار بسيار راحتي است، حرف مي زنند، حرف زدن که کاري ندارد؛ بارشان يک قلم است، بلند کردن قلم و قلم فرسايي کردن هم کار راحتي است. چنين اظهاراتي ناشي از عدم آگاهي آنها از سختي هاي شغل معلمي است. وقتي که معلمي گلويش خسته است ولي مجبور است سه ساعت ديگر تدريس داشته باشد کار بسيار طاقت فرسايي است؛ وقتي که معلمي در اثر سرما خوردگي صدايش گرفته است ولي به راحتي نمي تواند مرخصي بگيرد و مجبور است با صدايي گرفته، احساس سردرد، و احساس خستگي زودرس به کارش ادامه دهد و نتيجه اش اين خواهد شد که به جاي درمان سرماخوردگي در حدود سه روز، چندين هفته با اين مشکل دست و پنجه نرم کند سختي اين کار معلوم خواهد شد؛ مثل اين است که بنايي با وجود کمردرد و زانودرد شديد کارش را تعطيل نکند و از استراحت خودداري نمايد.
بسياري از والدين به طور مکرر از دست رفتارهاي کودکي که خود تربيت کرده اند و او را از دل و جان دوست دارند خسته مي شوند و ممکن است عصباني شوند يا به کودکشان پرخاش کنند، در حالي که معلم مجبور است تقريباً هر روز، چندين ساعت از وقتش را با حدود 20 تا 40 دانش آموزي بگذراند که متعلق به 20 تا 40 خانواده مختلف با فرهنگها و تربيتهاي متفاوت هستند، و ضمن جلب توجه و همکاري آنها، مطالب زيادي را به آنها تفهيم کند و سعي نمايد به نحو مطلوبي ياد بگيرند و براي قبول شدن در امتحان آماده شوند و سپس به کلاسهاي بالاتر بروند تا بتوانند به مدارج علمي مطلوبي دست يابند. اگر قرار باشد معلم کارش را بخوبي انجام دهد کار در چنن شرايط بسيار سخت و پيچيده است. اين نکته کار را بطور مضاعفي سخت تر مي کند که معلم فقط ماشين آموزش در چنين شرايطي نيست بلکه او الگوي رفتاري دانش آموزان نيز هست، لذا، بايد الگوي رفتاري و شخصيتي مناسب و ارزشمندي باشد.
يکي ديگر از وجوه سختي کار معلم يا استاد اين است که هميشه شرايط رفتاري، يا به اصطلاح "حال و هواي" همه دانش آموزان يا دانشجويان يکسان و طبيعي نيست. وجه ديگر آن است که وضعيت گروههاي سني مختلف، يکسان نيست و تمايلات رفتاري آنها متغير و متفاوت است. گاهي اوقات رفتار، بيماري يا مشکل يک دانش آموز مي تواند روي تمامي اعضاي کلاس و حتي معلم تأثيرگذار باشد. برخوردهاي نابجاي بعضي از مديران مدارس نيز يکي ديگر از منابع استرس و سختي کار معلمان است.
هر معلم تازه کاري وقتي که با اين شرايط سخت روبه رو مي شود به دنبال راهکارهاي مناسبي است. سالها طول مي کشد تا او بتواند تجربيات خوبي را براي مقابله با مشکلات کاري مختلفش به دست آورد. يک معلم تازه کار ممکن است تلاش هاي کلامي و غير کلامي زيادي را به عمل آورد تا کلاس را ساکت کند ولي باز هم موفق به انجام اين کار نشود ولي يک معلم با سابقه ممکن است فقط جلوي تخته بايستد و به دانش آموزان نگاه کند و کلاس پر از سکوت شود. اگر يک تازه کار شاهد اين صحنه باشد ممکن است فکر کند او عجب شانسي دارد، هيچ کاري هم نکرد و هيچ زحمتي هم نکشيد، کلاس يکسره ساکت شد؛ ولي اصلاً اين گونه نيست. او براي ساکت کردن کلاسش کارهاي زيادي را انجام داده است ولي به ظاهر آسان و کم زحمت. برخي از کارهايي که او انجام داده است غير کلامي هستند. وقتي فراگيرنده ببيند که معلم در حال نظاره کردن اوست، توجهش جلب خواهد شد و مي خواهد بداند او چه تصميمي دارد، چه مي خواهد بگويد يا چه کاري مي خواهد انجام دهد. به علاوه، شاگردان علاوه بر ساکت ماندن و توجه به معلم، سعي خواهند کرد با دقت در چهره و وضعيت بدني (15) معلم، از علت سکوت و نگاه پر رمز و راز او سر در بياورند. معلم با تجربه و موفق خوب ياد گرفته است که بعد از اين چند لحظه سکوت نيز بايد چه کارهايي را انجام دهد، چه چيزهايي را بايد بگويد و مهمتر اينکه چه چيزهايي را نگويد، چه حرکاتي را انجام بدهد و مهمتر اينکه چه حرکاتي را انجام ندهد، با چه سرعتي، چه آهنگي و چه حالتي حرف بزند، و مطالب درسي را چگونه، با چه صدايي و چه چهره اي به دانش آموزان ارائه دهد. اگر دانش آموزي حرکت غير منتظره اي انجام دهد او دقيقاً مي داند که چه کاري را بايد انجام دهد. او مي داند که حرکت غير منتظره آن دانش آموز، يک امتحان براي معلم است که تمام دانش آموزان کلاس از نتيجه آن آگاه خواهند شد. لذا، تجربه و خلاقيتش به کمک او مي آيد و او را قادر مي سازد تا بتواند در اين امتحان پاسخ هاي خوبي بدهد و قبول شود. نتيجه اين خواهد شد که شاگردان کلاس تصور ذهني (16) را از رفتارهاي آن معلم بدست مي آورند. اين تصور به آنها مي گويد که اجازه ندارند نظم و سکوت کلاس را به هم بزنند. او مي داند که نيازي به بلند کردن صدا، در هم کشيدن چهره، يا تهديد وجود ندارد بلکه راههايي منطقي (17)، آسانتر، و مؤثرتر نيز وجود دارند.
اگر معلمي عادت داشته باشد براي ساکت کردن کلاس صدايش را بلند کند براي سلامتي (18) حنجره و صدايش مضر است و در دراز مدت مي تواند اثرات ناخوشايندي را بر صدايش داشته باشد. اگر معلمي عادت داشته باشد عصباني شود و چهره اش را در هم بکشد باعث مي شود در سر و صورت و گردن و از جمله حنجره اش، تنش و انقباضات عضلاني (19) اضافي پديد آيد که مي تواند در دراز مدت، صدا و عملکرد طبيعي معلم را با مشکل مواجه سازد.
اگر معلمي عادت داشته باشد که سعي کند با استفاده از تهديد شاگردانش را ساکت نگه دارد در بسياري از موارد ممکن است دچار اشتباه شود و تهديد هايي را به کار ببرد که نتواند به آنها عمل کند يا انجام آن تهديد ها باعث قطع رابطه مناسب با دانش آموزان يا ايجاد ترس و وحشت يا تنفر در آنها شود.
هر معلمي دوست دارد شاگردانش سکوت را رعايت کنند و با رغبت و تمرکز به آموزش هاي او توجه کنند. اين تمايل، با اصول بهداشت صوت کاملاً مطابقت دارد. سر و صداي (20) شاگردان معمولاً باعث مي شود معلم ناخودآگاه صدايش را بالا ببرد و اين براي حنجره و صوت معلم مضر است. در واقع، گفتار نوبتي است و رعايت نوبت (21) در صحبت کردن يک اصل است.
بهتر است معلم عادت کند در همهمه ها سکوت کند و حتي تمايلي به صحبت کردن نشان ندهد و اگر لازم بود به ديگران تفهيم کند اصلاً دوست ندارد در چنين شرايط نامناسبي حرف بزند.
تجربه برخي از معلمين نشان داده است که اگر آرامتر و با بلندي کمتر صحبت کنند به طور غير مستقيم شاگردان خود را مجبور مي کنند سکوت را رعايت نمايند تا بتوانند صداي معلم خود را بخوبي بشنوند و در مواقعي که با سر و صداي بعضي از اعضاي کلاس مواجه مي شوند خودشان سعي مي کنند آنها را ساکت کنند تا بتوانند صداي معلم را بشنوند. البته همه کلاس ها و همه دانش آموزان اين گونه نيستند و ممکن است نتوانند يا نخواهند چنين کاري را انجام دهند، ولي مهم اين است که معلم به رعايت بهداشت صوتي و حفظ سلامت صداي خود پايبند باشد. در چنين شرايطي، معلم بايد در جستجوي راه هاي مناسبي براي حل مشکل باشد و از نظرات همکاران با تجربه خود براي ساکت نگه داشتن کلاس بهره مند شود.
برخي از معلمين وقتي که با سر و صداي دو يا چند نفر از شاگردان کلاس مواجهه مي شوند صدايش را بلند تر مي کند يا توأم با ناراحتي يا اعلام نارضايتي به آنها تذکر مي دهند ولي در ايجاد سکوت چندان موفق نمي شوند، اگر هم موفق بشوند معمولاً سکوت کلاس بيش از چند دقيقه نخواهد پاييد؛ اما بسياري از معلمين موفق تجربه کرده اند که در اين شرايط کافي است گفتارشان را به ناگاه قطع کرده، سکوت کنند و فقط به طور معني دار به آن دو يا سه نفر نگاه کنند. معمولاً توجه اعضاي کلاس نيز به آنها جلب خواهد شد و لحظه اي که آنها متوجه مي شوند کار ناپسندشان محور توجه معلم و کليه اعضاي کلاس قرار گرفته است خود ساکت مي شوند و ممکن است عذرخواهي نيز بکنند، آنگاه معلم سعي مي کند بدون اينکه سررشته درس يا بحث قطع شود به تدريس ادامه دهد و طوري برخورد کند که گويي چيز مهمي اتفاق نيفتاده است و اعضاي کلاس نيز فرصت نشان دادن واکنش خاص ديگري را پيدا نمي کنند بلکه سريعاً ذهنشان متوجه مطالب درسي مطرح شده در کلاس خواهد شد که معلم در حال تدريس آنها است. در اين صورت، معلم بدون اينکه عصباني يا ناراحت شود، بدون اينکه از تهديد يا بحث هاي زائد استفاده کند، بدون اينکه سررشته کلام از دستش خارج شود، و مهم تر اينکه بدون بلند کردن صدايش موفق شده است شاگردان شلوغ را ساکت نمايد. چنين برخوردهاي موفقي مي تواند الگوي مناسبي براي بهداشت صوتي و حتي بهداشت رواني معلمين ديگر در کلاس درس باشد. مسلح بودن معلم به توانايي استفاده از چنين روش هايي باعث مي شود او با سهولت بيشتري بتواند آرامش (22) خود را حفظ کند. حفظ آرامش يکي از عوامل بسيار مهم در رعايت بهداشت صوتي است. زماني که معلم سرماخورده باشد يا صدا و حنجره اش خسته باشد دارا بودن چنين توانايي ها و قابليت هايي بسيار لازم و مفيد خواهد بود.
وجود سر و صداي اضافي محيطي در کلاس درس مي تواند عامل منفي و مضر در بهداشت صوتي باشد، زيرا معلم ناخودآگاه صدايش را بلند تر مي کند تا بتواند خودش صدايش را بشنود و اطمينان نسبي داشته باشد که دانش آموزان کلاس همگي صداي او را مي شنوند و مي فهمند.
گاهي اوقات لامپهاي مهتابي، نيم سوز شده اند يا ترانس آن ها مشکل دارد و وقتي آنها را روشن مي کنند سر و صداي دائمي خاصي را ايجاد مي کنند که مي توان آن را سر و صداي مزاحم (23) به حساب آورد. گاهي نيز وسايل سرد يا گرم کننده مانند کولر يا فن کويل ايجاد سر و صدا مي کنند. اگر کلاس مشرف به مدرسه مجاور، خيابان شلوغ يا کارگاه يا کارخانه ي خاصي باشد مي تواند داراي سر و صداي اضافي دائمي يا متناوبي باشد. گاهي اوقات نيز ساختمان مدرسه به گونه اي است که سر و صداي کلاس هاي مجاور نيز در کلاس درس شنيده مي شود. لذا، معلم مي تواند موضوع را با مسئولين براي رعايت بهداشت صوتي، جهت رفع يا لااقل کاهش سر و صداي موجود بکوشند. در صورتي که امکان رفع مشکل نباشد، معلم مي تواند با همکاري دوستان و همکاران خود، چاره مناسبي بينديشد. به عنوان مثال، اگر امکان تعويضِ لامپ مهتابي خراب وجود ندارد و فقط به خاطر روشن تر شدن کلاس آن را روشن مي کنند، معلم مي تواند لامپ مورد نظر را خاموش کند، شخصاً براي تعويض آن اقدام نمايد يا لااقل بيشتر وقت خود را در جايي از کلاس مستقر شود که از منبع سر و صدا دورتر باشد. معمولاً براي مصاديق ديگر سر و صدا نيز مي توان چاره هاي نسبي پيدا کرد. بديهي است در چنين شرايطي، رعايت جنبه هاي ديگر بهداشت صوتي، اهميت بيشتري پيدا مي کند.
يکي از تسهيلات ضروري در کلاس، مطلوب بودن دماي کلاس در فصول مختلف سال است. سرما و گرما اگر نامناسب يا بيش از حد سرد يا گرم باشد مي توان از نظر بهداشت صوتي مضر باشد. لذا، لازم است يکي از نکات مهمي که معلمين در مناطق سرد يا گرم، و همچنين در فصول مختلف سال، به آن توجه داشته باشند وضعيت سرما و گرما و نيز لباس مناسب پوشيدن است. بهتر است پوشيدن لباس گرم در فصول سرد به گونه اي باشد که وقتي معلم به مکان گرم مانند کلاس رسيد بتواند به راحتي آن ها را در بياورد و با لباس متعادلي در مکان گرم حضور داشته باشد؛ در غير اين صورت، ممکن است عرق کند و دچار مشکلات بعدي ناشي از آن شود. بسياري از افراد، وقتي که به واسطه به تن داشتن لباس گرم اضافي در مکان هاي گرم عرق مي کنند به آساني دچار گرفتگي بيني شده و مستعد سرماخوردگي مي شوند.

عادت هاي صوتي (24) معلم

بسياري از معلمين تصور مي کنند اگر صدايشان بلند و با تحکم باشد براي موقعيت کلاس بهتر و مؤثرتر است، ولي اين کار از نظر بهداشت صوتي مضر است. بلندي صدا بايد در حد مطلوب و کافي باشد، و نبايد به حدي باشد که بر شلوغي ناشي از سر و صداي دانش آموزان کلاس غلبه کند. به علاوه، وقتي که حنجره و دستگاه آواسازي معلم خسته است مناسب و متعادل بودن سطح بلندي صدا ضروري تر به نظر مي رسد.
گر صداي معلم با تحکم همراه باشد ممکن است در نگاه اول به نظر برسد که در ساکت کردن کلاس و افزايش توجه دانش آموزان مؤثر واقع مي شود ولي در اين الگوي صحبت کردن، معمولاً فرد فشار عضلاني بيشتري را به حنجره، ناحيه گردن، سيستم تنفس (25) و حتي اندام هاي گفتاري (26) ديگر مانند فک، زبان و نرمکام وارد مي کند. معمولاً در اين حالت گفته مي شود که او به صداي خود فشار آورده است. چنين الگوي گفتاري براي يک معلم اصلاً مناسب نيست و از نظر بهداشت صوت بسيار آسيب رسان است، زيرا در صورت عادت به اين الگوي کلامي، او در دراز مدت از اين الگو استفاده خواهد کرد.
برخي از معلمين عليرغم بلند صحبت کردن، با حالت تحکم خاصي صحبت مي کنند. در اين حالت، فشاري که به حنجره و سيستم آواسازي (27) وارد مي شود مضاعف شده و بر ميزان آسيب رساني آن افزوده مي شود.
در صورتي که جمعيت شاگردان زياد باشد يا فضاي کلاس بزرگ يا نامناسب باشد يا به هر دليل ديگري لازم ببينيد از وسايل تقويت کننده صدا استفاده کنيد، حتماً اين کار را انجام دهيد. ممکن است فکر کنيد اين کار غير معمول است ولي اگر وسايل تقويت کننده صوتي (28) مناسبي را بيابيد انجام اين کار ممکن و مفيد است. انواع ميکروفون هاي بي سيم در بازار وجود دارند که مي توان صداي معلم را روي موج FM راديو پخش کنند و با استفاده از پيچ راديو امکان تقويت صداي پخش شونده روي موج FM وجود دارد.
برخي از معلمين در شرايط خاصي ممکن است صدايشان را به طور ناگهاني بسيار بلند کنند؛ مثلاً ممکن است بر سر دانش آموزي داد بزنند که معمولاً با عصبانيت نيز همراه است. چنين رفتار صوتي نيز به شدت مضر است.
از عادت هاي صوتي ديگري که ممکن است يک معلم داشته باشد اين است که به صورت نامناسبي گريه کند. گريه در عزاداري ها و به مناسبت از دست دادن عزيزان، رفتاري معمولي به نظر مي رسد و از نظر بهداشت صوتي اشکالي ندارد ولي نوع يا نحوه گريه کردن مهم است و اگر به صورت نامناسبي باشد مي تواند مضر باشد. معمولاً گريه با صداي بسيار بلند مي تواند آسيب رسان باشد. اگر گريه همراه با هق هق هايي که ناشي از رها شدن ناگهاني چينهاي صوتي از حالتي که به شدت به يکديگر فشار داده شده اند باشد بسيار مضر است. تنها گريه ي نرم و رواني که خود از عمق وجود بر مي آيد و فشار چنداني را بر سيستم آواسازي وارد نمي کند از نظر بهداشت صوتي ايمن (29) به نظر مي رسد. برخي از افراد که در مواقع مناسب گريه شان نمي آيد سعي مي کنند با فشار آوردن به خود، همرا با تلاش خاصي گريه کنند. چنين گريه هايي نيز از نظر بهداشت صوتي نامناسب تلقي مي شوند. در چنين شرايطي بهتر است فرد با حفظ آرامش و متناسب با جو مجلس، حالت گريه را به خود بگيرد نه اينکه به زور گريه کند. ميزان گريه کردن حتي در موارد مناسب يا به جا نيز بايد مورد توجه باشد؛ زيرا گريه زياد نيز مي تواند آسيب رسان باشد.
خنديدن نيز يکي از مواردي است که بايد در بهداشت صوتي مورد توجه قرار گيرد. شايد شنيده باشيد که "خنده بر هر درد بي درمان دواست". با در نظر گرفتن ملاحظاتي، واقعاً اين جمله معروف بسيار به جا و مورد پسند عامه مردم است، ولي نه هر خنده اي، به هر ميزاني، در هر شرايطي، و براي هر کسي. خنديدن به صورت قهقهه، عادت خوبي نيست؛ بخصوص اگر فرد مورد نظر معلم باشد. اگر خنده به صورت قهقهه، با صداي بلند نيز همراه باشد ميزان آسيب رساني آن مضاعف خواهد شد؛ زيرا اين کار، فشار زيادي را بر حنجره وارد مي کند. درست خنديدن يکي از موارد مهم در رعايت بهداشت صوتي است.
در شرايطي که معلمي در اثر گريه يا خنده زياد يا نامناسب دچار خستگي يا گرفتگي صدا شده است بهتر است ضمن مراجعه به پزشک گوش و حلق و بيني و انجام مراقبت هاي لازم جهت پيشگيري از سرما خوردگي و رعايت بهداشت دهان و دندان، چند روزي از تدريس خودداري نمايد و پس از آن نيز تا چند روز با احتياط تدريس کند و از پر حرفي و بلند صحبت کردن و نيز از صحبت کردن در محيطهاي پر سر و صدا بپرهيزد. در صورتي که گرفتگي صدا بيش از يک هفته به طول بيانجامد، بهتر است هر چه سريع تر به يک گفتار درمانگر يا آسيب شناس گفتار و زبان مجرب مراجعه کند.
از عادت هاي صوتي نامناسب برخي از معلمان نحوه ي تدريس آنها است. بسياري از معلمان و اساتيد، از ابتدا تا انتهاي هر جلسه يکسره صحبت مي کنند و فکر مي کنند با وجدان کاري مطلوبي مشغول تدريس هستند ولي توصيه ما به اين افراد اين است که اگر رفتار صوتي شما در کلاس درس درست باشد هم وجدان کاري را رعايت کرده ايد و هم صداي خود را براي خدمت طولاني و زندگي سالم تر حفظ خواهيد کرد.میگنا دات آی آر،از اصول صحيح تدريس اين است که معلم يا استاد، از قبل طرح درس را آماده کرده باشد. در اين صورت، معلم مي تواند طرح درس هر جلسه را به گونه اي تدوين نمايد که پس از گذشت بخشي از زمان کلاس، استراحت صوتي داشته باشد بدون اينکه دانش آموزان بيکار باشند. بدين منظور بايد در طرح درس هر جلسه، چنين فعاليتهايي دقيقاً مشخص شده باشند؛ فعاليتهايي مانند پاسخ دادن شفاهي به پرسش هاي معلم، کنترل تکاليف مختلفي مانند مشق يا تکليف خانه توسط معلم، روخواني بخشي از کتاب توسط دانش آموزان، حل مسأله در پاي تخته و غيره. متأسفانه بسياري از معلمين پرسش و پاسخ، و کنترل کردن تکاليف مختلفي مانند مشق يا تکليف خانه را در ابتداي کلاس انجام مي دهند و با انجام اين کار، فرصت هاي بالقوه استراحت صوتي خود را در مابين هر جلسه، در ابتداي آن جلسه هدر مي دهند.
خوش صحبتي يا پر حرفي برخي از معلمان هم يکي از عادت هاي صوتي نامناسب است. پرحرفي با بهداشت صوتي در شغل معلمي در تضاد است. هر معلمي به اندازه کافي در کلاس درس حرف مي زند. اگر معلم در خانه و محيط اجتماع نيز پر حرفي کند، به حنجره و صداي خود فشار بيش از حد وارد کرده است. البته منظور ما اين نيست که معلم نبايد در بيرون از کلاس حرف بزند، بلکه منظور اين است که اگر معلم مي تواند منظور خود را در يک تا پنج جمله بيان کند، آن را در ده الي پنجاه جمله بيان نکند. معلم بايد بياموزد که به سؤالات ديگران با اندکي تأمل پاسخ دهد تا فرصت لازم براي طراحي پاسخ کوتاه تر را در اختيار داشته باشد.
دو مورد ديگر از عادت هاي صوتي نامناسب، سرفه کردن (30) و صاف کردن گلو (31) است. معمولاً اين عادت ها (32) وقتي بوجود مي آيند که فرد احساس مي کند در گلو يا حنجره اش خلط يا چيز مشابهي وجود دارد که ايجاد مزاحمت مي کند. بهترين کار در اين شرايط رعايت سکوت و نوشيدن اندکي آب معمولي است. اگر در اثناي کلاس اين شرايط براي معلم بوجود بيايد بهتر است تدريس را به مدت چند دقيقه قطع نمايد، اندکي آب بنوشد و يک ليوان آب نيز روي ميزش بگذارد تا در ادامه جلسه، هر چند دقيقه يک بار اندکي آب بياشامد. متأسفانه اکثر معلمين معمولاً اين کار را نمي کنند بلکه اولين راه را در تلاش آني و فوري جهت خارج کردن خلط مي بينند؛ لذا، بدين منظور گلويشان را صاف مي کنند يا به طور مکرر سرفه مي کنند.migna.ir آنها به ندرت موفق به خارج کردن خلط مي شوند. معمولاً به خاطر غليظ و چسبنده بودن خلط که معمولاً با احساس خشکي در گلو نيز همراه است، سرفه ها و صاف کردن هاي مکرر گلو بي حاصل است و نبايد اين اقدام اشتباه را بطور مکرر انجام داد. اگر خلط نرم و آماده خروج نباشد به راحتي نمي توان با استفاده از سرفه يا صاف کردن گلو آن را خارج کرد. گاهي اوقات نيز خلطي وجود ندارد ولي خشکي حلق و حنجره باعث تحريک گلوي فرد جهت سرفه يا صاف کردن آن مي شود که انجام اين کارها هم اشتباه بزرگي است.
يکنواخت صحبت کردن هم از ديگر عادت هاي صوتي نامناسب است. يکنواخت صحبت کردن باعث مي شود تا دانش آموزان يا دانشجويان زودتر خسته شوند يا حوصله شان سر برود، يا اينکه زودتر توجهشان به عوامل حواس پرت کن محيطي جلب شود. بروز چنين رفتارهايي در اعضاي کلاس مي تواند زمينه ساز بروز رفتارهاي نامناسب ديگري از سوي معلم يا شاگردان شود.
عادت صوتي نامناسب ديگر، صحبت کردن با فک بسته است. کساني که با فک بسته صحبت مي کنند به واسطه تنگ شدن مسير عبور صداي خروجي، صدايشان تا حدود زيادي خفه شده و از بلندي آن کاسته مي شود. به همين دليل، اين افراد با فشار و تلاش بيشتري صحبت مي کنند تا صدايشان اندکي بلند تر و قابل شنيدن شود؛ لذا، چنين افرادي خيلي زودتر دچار خستگي صدا مي شوند.
يکي از عادت هاي صوتي نامناسب هم اين است که دو يا چند نفر به طور هم زمان صحبت کنند. از نظر بهداشت صوتي، چنين شرايطي براي عملکرد طبيعي حنجره ايمن نيست. در اين شرايط، اصطلاحاً حرف روي حرف مي افتد. زماني اين پديده رخ مي دهد که کسي حرف فرد ديگري را قطع کند، يا اگر کسي حرف او را قطع کرد او به صحبتش ادامه دهد. در چنين حالتي، خستگي و گرفتگي صدا خيلي زودتر اتفاق مي افتد.

پي‌نوشت‌ها:

Speech -1
voice disorders -2
larynx -3
ENT (Ear Nose and Throat) specialist -4
Speech Therapy -5
Speech-Language Pathology (SLP) -6
personality -7
behavior -8
pitch -9
quality -10
attention -11
learning -12
vocalization -13
vocal hygiene -14
posture -15
mental image -16
logical -17
Health -18
muscle tention -19
noise -20
turn-taking -21
relaxation -22
noise -23
vocal habits -24
respiratory system -25
speech organs -26
phonation system -27
amplifiers -28
safe -29
coughing -30
throat clearing-31
habits -32

منبع مقاله :
اميري شوکي، يونس، جنابي، محمد صادق، قليچي، ليلا، خداوردي پور، مريم؛ (1385)، بهداشت صوت براي معلمان، : انديشمند، چاپ اول


 

 

نام شما

آدرس ايميل شما
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود
  • نظرات پس از تأیید مدير حداكثر ظرف 24 ساعت آينده منتشر می‌شود

علی
Iran, Islamic Republic of
ابا نصب اکواریوم و تابلوهای طبیعت در خانه ارامش زاست و از استرس میکاهد
من که افسرده ام
Iran, Islamic Republic of
اين چه ربطي به موضوع داره آخه خخخخخخخ
علی
Iran, Islamic Republic of
متاسفانه خشونت زیاد شده هر روز در سایت ها خبر قتل میخوانم
وامصیبت
خشم و خشونت باید کنترل شود
چرا نباید برای جلب محبت یا عشق التماس کنیم؟
ویژگی‌های یک اردو مطالعاتی خوب چیست؟
چطور از فکر کردن بیش از حد به یک موضوع جلوگیری کنیم؟
نوجوانان آمریکایی بدون تلفن همراه احساس بهتری دارند
من با دروغ گفتن و آه وناله پول درمیارم
افراد کمال‌گرا چه ویژگی‌هایی دارند؟
كودكان را قرباني حرف مردم نكنيد
خودبیمارانگاری از خود بیماری مرگبارتر است!
راه‌ درمان تب بالای تمایل به عمل‌های زیبایی چیست؟
متوجه رابطه شوهرم با خواهرم شدم. چه کار کنم؟
بیمارستان روانپزشکی امین آباد تهران
سه گام مهم برای تقویت تاب آوری کودکان
در نگاه کسانی که پرواز را نمی فهمند ، هر چه بیشتر اوج بگیری کوچکتر خواهی شد.