ايست! اين راه لغزنده است دختر!

"من فقط عاشق تو هستم" ، "بدون تو مي ميرم"، "تو همان مرد ( يا زن) روياهايم هستي" و ... هميشه با اين جملات شروع مي شود و در بهترين و خوش بينانه ترين حالت اگر به اشتباهات و اتفاقات جبران ناپذير و تاسف بار ختم نشود ثمره اش تلخي، شکست و پشيماني است. بعضي دختران و پسران با موضوع روابط ناسالم قبل از ازدواج که با عنوان دوستي هاي خياباني شناخته شده است، احساسي برخورد و يک غريبه را يک شبه و بدون آشنايي و تحقيق به همه زندگي خود تبديل مي کنند. فردي که شايد نه ارزش محبت داشته باشد و نه ارزش احترام. خود را نيز گول مي زنند و بر اين گونه روابط نام «دوران آشنايي» مي گذارند در حالي که خود مي دانند عاقبت اين گونه روابط چيزي جز تباهي نيست.

ولي اله نعمتي، کارشناس ارشد روان شناسي باليني معتقد است که ارتباط با جنس مخالف در سن جواني و حتي نوجواني، معمولا به دليل سرگرمي يا کنجکاوي بچه گانه شروع مي شود که بعد از گذشت مدت زماني، کنترل اين روابط به دليل ايجاد دلباختگي و شيفتگي شديد بين 2 نفر، از دست آن ها خارج مي شود. اين روابط پر خطر به خصوص در سن نوجواني که امکان ازدواج وجود ندارد يا بسيار کم است، آسيب هاي بسيار زيادي دارد. توصيه مي شود که جوانان و نوجوانان نهايت تلاش و دقت را داشته باشند که درگير چنين روابطي نشوند و بدانند که شايد شروع چنين روابط پر خطري دست خودشان باشد اما با علاقه شديدي که بين شان به وجود مي آيد، نخواهند توانست به راحتي از آن دل بکنند.

نعمتي در گفت و گو با خراسان مي افزايد: چنين رابطه هايي در اولين زمان ممکن، بايد قطع و فراموش شوند. البته بايد قبول کرد که قطع اين روابط اشتباه به دليل وابستگي هايي که بين دختر و پسر به وجود آمده، بسيار مشکل است ولي آن ها بايد اين دوره را تحمل کنند و مطمئن باشند که بعد از اين مدت به يک حالت تعادل رواني خوبي خواهند رسيد و تا آخر عمر از اين تصميم شان راضي و خوشحال خواهند بود.

اين کارشناس ارشد روان شناسي باليني ادامه مي  دهد: نوجوانان و تا حدودي جوانان با توجه به سن شان دچار يک گمان افسانه شخصي هستند. افسانه شخصي يعني اين که من با بقيه فرق مي کنم و به طور مثال رابطه من با جنس مخالف با رابطه بقيه نوجوانان با جنس مخالف متفاوت است و براي من مشکلي ايجاد نمي کند. معمولا نوجوان ها قبول نمي کنند که يک کار بد براي همه بد است بنابراين تا حدودي طبيعي است که نوجوان ها در برابر اين نصيحت که اين رابطه هاپايان ناخوشايندي دارد، واکنشي نشان ندهند و باور نکنند که ممکن است اتفاق هاي ناگواري براي آن ها هم بيفتد.

اين مشاور خانواده به خانواده هايي که در جريان ارتباط نامناسب فرزندشان قرار مي گيرند، توصيه مي کند که با آن ها برخورد قاطعي داشته باشند البته برخورد قاطع به معناي خشونت نيست بلکه بايد مخالفت خودشان را با ادامه چنين رابطه هايي با دلايل منطقي بيان کنند و هيچ گاه نااميد نشوند و از موضع خودشان کوتاه نيايند. با توجه به اين که در سن نوجواني نصيحت اثر کمتري دارد، والدين بايد تلاش کنند تا به صورت غير مستقيم فرزندشان را راهنمايي کنند و بيشتر در کنار او باشند تا در اثر ارتباط نزديک تر با فرزندان شان، ارزش هاي مورد نظر آن ها، مورد توجه فرزندان شان هم قرار بگيرد.

نعمتي مي افزايد: گاهي نوجوانان و جوانان وقتي از متقاعد و راضي کردن خانواده هاي شان براي ازدواج نااميد مي شوند، تصميم به فرار مي گيرند. فرار شروع يک داستان جديد، پرماجرا و سخت براي يک دختر و پسر است که بايد به دورنماي پايان روز اول، ماه اول و سال اول آن فکر کنند که به طور طبيعي نتيجه روشني در پي نخواهد داشت. فرار کردن باعث خراب شدن همه پل هاي پشت سر نوجوانان خواهد شد و نوجوانان بايد حتما به اين نکته توجه کنند که ممکن است فرار براي آن ها، پايان زندگي باشد. فرار از خانه به خصوص براي دختران آسيب هاي جبران ناپذيري در پي دارد، که تجاوز به عنف و پذيرفته نشدن از سوي خانواده در صورت بازگشت از جمله آن هاست.

عباسعلي براتي، کارشناس ارشد روان شناسي نيز معتقد است مشکلات خانوادگي باعث مي شود دوستي هاي خياباني به دلبستگي افراطي ختم شود. احساس کمبودهاي عاطفي در خانواده يا تنش هاي بين والدين، ناخودآگاه يک نوجوان يا جوان را براي رسيدن به آرامش و جبران نياز عاطفي به سمت دوستي هاي نامناسب سوق مي دهد. وقتي خانواده، فرزند را با مهارت خودمهارگري آشنا نکرده، ممکن است نوجوان براي پاسخ به نيازهاي طبيعي اش راه هاي غير منطقي و اشتباه را انتخاب کند. البته کم توجهي به نيازهاي فرزندان هم مي تواند عاملي براي شروع دوستي هاي خياباني باشد.

اين استاد دانشگاه در گفت و گو با خراسان مي افزايد: خانواده نبايد جوان يا نوجوان را مجبور به انجام کاري کنند که خودشان فکر مي کنند، درست است بلکه بايد خود نوجوان يا جوان را وادار به فکر کردن و تصميم گيري درباره چنين دوستي هايي با در نظر گرفتن همه جوانب اين قضيه کنند. وقتي نوجوان اين اختيار و فرصت را داشته باشد که فکر کند، مي تواند تصميم گيري کند. حالا اگر خانواده اي توانايي اداره يک زندگي جديد را در نوجوان شان ديدند، بايد از او براي ازدواج حمايت کنند هرچند بايد تحقيقات کاملي از گزينه مورد نظر فرزندشان و شرايط خانواده اش انجام دهند. اگر هم نوجوان يا جوان به اين نتيجه رسيد که هنوز براي ازدواج آماده نيست، خودش از تصميمش منصرف خواهد شد و به اشتباهش پي خواهد برد. با اين حال، خانواده ها بايد به موضوع ازدواج فرزندان شان به عنوان يک نياز طبيعي توجه کنند و زمينه ازدواج به موقع را براي نوجوان و جوان شان فراهم کنند تا فرزندان به اين نتيجه برسند که خانواده ها مخالف اصل ازدواج کردن آن ها نيستند بلکه با توجه به شرايط و وضعيت فرد مورد نظر تصميم مي گيرند.

براتي ادامه مي دهد: دختران و پسراني که در سن نوجواني يا اوايل دوره جواني هستند، يکي از دلايلي که به سمت چنين دوستي هايي کشيده مي شوند اين است که معمولا بي هدف و بلاتکليف زندگي مي کنند. توصيه مي شود که نوجوانان و جوانان با ايجاد فضاي سرگرمي و اشتغال مناسب براي خودشان، اين خلاءهاي زماني شان را پر کنند و توجه داشته باشند که چنين ارتباط هايي ممکن است براي هر نوجواني اتفاق بيفتد و هيچ فردي از اين خطر در امان نيست. همچنين نوجوانان و حتي جوانان به جاي تصميم گرفتن به فرار در زماني که از همه جا نااميد مي شوند، حداقل مي توانند به يک مشاور متعهد مراجعه کنند تا تصميم بهتري بگيرند. نوجوانان براي تصميم به فرار، قطعا منطقي و عقلاني فکر نکرده اند و فقط تحت تاثير احساسات شان هستند که نتيجه خوبي هم براي شان نخواهد داشت.

به گزارش «الف» سيما فردوسي استاديار روانشناسي دانشکده علوم تربيتي دانشگاه شهيد بهشتي نيز در اين باره مي گويد: کاهش سن روابط قبل از ازدواج، موضوعي چند وجهي است که علت هاي بي شماري دارد. سهل انگاري خانواده و نظارت نداشتن والدين بر روابط و هيجانات نوجوانان و جوانان يکي از دلايلي است که در سال هاي اخير به روابط دختر و پسر منجر شده است به طوري که اين روابط در سنين پايين و حتي در مقاطع تحصيلي راهنمايي ديده مي شود.

دکتر مجيد ابهري آسيب شناس اجتماعي هم درباره دوستي هايي که به ازدواج ختم نمي شود، معتقد است: ۹۰ درصد دوستي هاي خياباني، هوس آلود و بي هدف است. برقراري ارتباط عاطفي بين انسان ها، نياز به زمان، شناخت و هماهنگي در زمينه هاي فرهنگي و اخلاقي دارد. از آن جا که انتخاب ها در اين گونه دوستي ها بر اساس معيارهاي ظاهري و مادي است، زيبايي ظاهري، آرايش و پيرايش، مدل خودرو و … معيارهاي انتخاب دوست در خيابان ها هستند. بنابراين پايان تلخ و غم انگيز اين گونه دوستي ها را مي توان در صفحات حوادث و اخبار جنايت ها ديد.