مطالعات خواب بسیاری از مفاهیم روانشناسی نابهنجاری را تحت تأثیر قرار داده است

مطالعات در مورد خواب بسیاری از مفاهیم روانشناسی نابهنجاری را تحت تأثیر قرار داده است. اختلالات خواب ، زیاد یا کم خوابیدن، پریدن از خواب، نرفتن به مرحله خواب عمیق و سخت به خواب رفتن است درمان اخلاقی که  در قرن ۱۹ برای افرادی که بیماری‌های روانی شدید داشتند استفاده می‌شد شامل یک بخش درمانی بود که در آن فرد را ترغیب به داشتن خواب کافی می‌کردند. زیگموند فروید به طور گسترده‌ای به خواب تأکید داشت و در مورد آن به عنوان راهی برای بهتر فهمیدن زندگی هیجانی آنها با مراجعین بحث می‌کرد.

دکتر زهرا محبوبی نیه در ادامه اضافه میکند محققینی که افرادی را از خواب برای مدت طولانی محروم کردند متوجه شدند که کمبود خواب مزمن می‌تواند آثار عمیقی داشته باشد. بیشتر اختلالات با شکایت خواب همراه هستند برای مثال اختلال طیف اتیسم، اسکیزوفرنیا، افسردگی اساسی، اختلال دوقطبی و اختلالات مرتبط با اضطراب. رابطه بین آشفتگی‌های خواب و سلامت روان بسیار پیچیده است. مشکلات در خواب می‌تواند موجب مشکلاتی شود که افراد در زندگی روزانه خود تجربه می‌کنند؛ و یا ممکن است در نتیجه یک آشفتگی معمول از یک اختلال روانی باشد.

می‌دانیم که چطور مدار سیستم مغزی لیمبیک می‌تواند در اضطراب درگیر باشد. می‌دانیم که این قسمت از مغز همچنین در خواب رؤیا نقش دارد که خواب رم نام دارد. این ارتباط نوروبیولوژیکی مشترک می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که اضطراب و خواب می‌توانند به شیوه بسیار مهم به هم مرتبط باشند اگرچه رابطه دقیق این‌ها دقیقاً مشخص نیست.
برای مثال نابهنجاری‌های خواب می‌تواند نشانه‌های  افسردگی بالینی جدی را در پیش داشته باشد طوری که مشکلات خواب می‌توانند پیش‌بینی کننده خوبی برای تعیین فردی باشد که دارای ریسک اختلالات خلقی بعدی است. علاوه بر این کمبود خواب می‌تواند گاهی آثار ضدافسردگی موقتی در بعضی افراد داشته باشد، اگرچه که در افرادی که قبلاً افسرده نبوده‌اند کمبود خواب می‌تواند موجب خلق افسرده شود.

 بنابر همین گزارش از میگنا رسانه سلامت روان ایران اختلالات خواب- بیداری به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند: کژ خوابی‌ها و بدخوابی‌ها. کژ خوابی‌ها شامل مشکلات در داشتن خواب کافی، مشکلات در خوابیدن وقتی که فرد می‌خواهد بخوابد، شکایات در مورد کیفیت خواب است برای مثال مثل زمانی که تمام شب را خوابیده‌اید ولی باز حس تازگی نمی‌کنید. بدخوابی‌ها  با رفتار نابهنجار و وقایع فیزیولوژیکی مانند کابوس و خوابگردی که در حین خواب رخ می‌دهد، است. به‌وسیله دستگاه ارزیابی پلیسسومنوگراف (PSG) می‌شود تصویری قابل‌فهم و ادراک از عادات خواب به دست آورد.

علاوه بر این محققین و بالینگران به این عقیده‌اند که دانستن متوسط ساعات خواب فرد در روز با احتساب راندمان خواب و مقدار زمانی که واقعاً در خواب سپری می‌شود، می‌تواند بسیار مفید باشد. راندمان خواب از تقسیم کردن مدت‌زمان خوابیدن بر مدت‌زمان در تخت بودن محاسبه می‌شود. راندمان ۱۰۰% به این معنا است که فرد به‌محض وارد شدن به تخت به خواب می‌رود. یک راه برای اطمینان یافتن از اینکه فردی با خواب مشکل دارد مشاهده رفتار او در حین بیداری است.
 خواب طبیعی، گاهی اتفاق نمی‌افتد یا در زمان نامناسبی روی می دهد یا اینکه به نظر آرامبخش نمی رسد که آن را اختلال خواب می‌نامیم.  اختلالات خواب ، زیاد یا کم خوابیدن، پریدن از خواب، نرفتن به مرحله خواب عمیق و سخت به خواب رفتن است. ورزش کردن، تنش، اضطراب و افسردگی را کاهش می‌دهد و همچنین سبب بهبود خواب و افزایش انرژی مفید است ورزش میتواند موجب توسعه تاب آوری باشد . با توجه به نوع اختلال خواب، افراد ممکن است به‌ سختی به ‌خواب بروند و در طول روز به ‌شدت احساس خستگی کنند. کمبود خواب می‌تواند روی انرژی، خلق‌ و خو، تمرکز و سلامت کلی تأثیر منفی بگذارد.  بیش از ۱۰۰ نوع اختلال برای خواب معرفی شده است اما در این میان مهمترین و رایج ترین اختلالات خواب عبارتند از:  بی خوابی، قطع تنفس حین خواب (آپنه ) خواب، حمله خواب، سندروم پاهای بی قرار، خواب پریشی، اختلالات ریتم شبانه روزی خواب.