دانش آموز استثنایی چگونه توصیف میشود ؟

دانش آموز استثنایی هم به کودکان مبتلا به انواع ناتوانی و هم به کودکان تیز هوش اطلاق می شود زمانی واژه های ناتوانی و معلولیت مترادف بودند اما امروزه بین آنها تفاوت قائل شده اند.
 به گزارش میگنا میترا عزیزی روانشناس و مشاور خانواده در ادامه این مطلب اضافه میکند ناتواني شامل محدوديت عملكردهاي فرد و در نتيجه محدود كردن توانايیهاي او ميشود اما معلوليت وضعيتي است كه به فرد تحميل ميشود اين وضعيت ميتواند از سوي جامعه محيط زندگي يا نگرشهاي خود فرد صورت گيرد.

ناتواني و اختلالات به اين صورت دسته بندي ميشود
اختلالات حسي، اختلالات جسمي، عقب افتادگي ذهني، اختلالات زباني و گفتاري، اختلالات يادگيري،بيقراري و كم توجهي و اختلالات رفتاري و عاطفي
اختلالات حسي شامل ضعف بينايي و شنوايي ميباشد
ضعف بينايي: بعضي از دانش آموزان دچارنقص بينايي مختصر هستند كه معالجه نشده اند بسياري از آنان با يك عينك ساده بهبود ميابند.
افراد نابينا براي خواندن بايد از حس لامسه يا شنوايي استفاده كنند
اين افراد يا نابينا متولد شده اند يا در سالهاي اول زندگي بينایی خود را از دست داده اند بيشتر دانش اموزان از هوش طبيعي برخوردارند و در صورتي كه به آنها كمك شود همگام با بقيه در تحصيل پيشرفت ميكنند
اختلالات شنوایی:
دانش  آموزانی که داراری نقص شنوایی اند در کلاس درس به سختی چیز یاد می گیرند
 کودکانی که ناشنوا به دنیا می آیند یا در سالهای نخستین زندگی دچار ناشنوایی می شوند نمی توانند درست حرف بزنند
راهکارهای تدریس برای کار با دانش آموزان دچار نقص شنوایی:
1-صبور باشید
2-به طور طبیعی حرف بزنید(نه زیاد آرام و نه خیلی تند)
3-فریاد نزنید ،زیرا این کار کمکی به شما نمی کند واضح حرف زدن بهتر است
4-عوامل حواس پرتی و صداهای زمینه ای را کم کنید

فلج مغزي
در اين عارضه كودك هماهنگي لازم در كارهاي ماهيچه اي را ندارد اندامهايش لرزش دارند و به صورت روشن ح نميزند مهمترين عامل اين عارضه نرسيدن اكسيژن كافي به مغز در زمان تولد است فراوانترين حالت آنهم سخت شدن ماهيچه ها و اشكال در حركت است
صرع
در اين عارضه عصبي حمله گاه و بيگاه به كودك دست ميدهد و حركاتش را مختل ميكند كه خود داراي انواعي است ممكن است كودك به جاي خيره شود يا پلكهايش مرتب بهم بخورد يا اگر صرع شديدتر باشد كودك بيهوش ميشود و يا با ماهيچه هاي گرفته و سخت شده حركات پرش داري انجام ميدهد.

عقب افتادگی ذهنی :
بارزترین مشخصه عقب افتادگی ذهنی عملکرد ضعیف هوشی فرد است
علاوه بر ضعف هوشی نقص در رفتارهای انطباقی و پیشرفت رشدی نیز از مشخصه های عقب افتادگی ذهنی به شمار می آیید مهارت های انطباقی شامل مهارت هایی می شوند که برای مراقبت های فردی و مسئولیت پذیری اجتماعی نظیر لباس پوشیدن دستشویی رفتن غذا خوردن خویشتن داری و روابط با همسالان است.
عقب افتادگی ذهنی یک نوع بیماری است که پیش از 18 سالگی با ضعف هوشی(معمولا پایین تر از 70 در آزمون هوش فردی سنتی)و مشکلات در انطباق با زندگی آغاز می شود .پایین بودن بهره هوشی و ضعف انطباق فرد با محیط باید در دوران کودکی مشهود باشد نه به دلیل تصادف یا ضربه ناگهانی به مغز.

طبقه بندي انواع عقب افتادگي هاي ذهني
عقب افتادگي به ٤ دسته ضعيف،متوسط،شديد وحاد تقسيم ميشود
انجمن آمريكايي عقب افتادگي ذهني نظام طبقه بندي جديدي را بر اساس حمايتي كه از كودك مبتلا به عقب ماندگي ذهني براي عملكرد در بالاترين سطح نياز دارد پايه ريزي كرده است
گروه هاي جديد عبارتند از ادواري، كم هوشي، گسترده و فراگير
 
علت بيماري
عامل پيدايش عقب افتادگي ذهني ، ژنتيك يا آسيب مغزي است
 
عوامل ژنتيكي
شايعترين مشكل شناخته شده عقب افتادگي ذهني سندروم داون است كه از طريق ژنها منتقل ميشود كودكان مبتلا به سندروم داون يك كروموزوم بيشتر از سايرين دارند( سه تايي بودن كروموزوم)
آنان داراي صورت گرد جمجمه اي پهن چيني مضاعف روي يك چشم زباني برجسته دست و پايي كوتاه و عقب ماندگي در قابليت هاي جسمي و ذهني ميباشند
 شکننده :xسندرم
دومین مشکل شایع و شناخته شده عقب ماندگی ذهنی است.
این  بیماری ژنتیکی از طریق ناهنجاری در کرموزوم(ایکس) منتقل می شود و نتیجه آن از عقب افتادگی ذهنی از خفیف تا شدید می شود سطح این بیماری در مردان بیشتر است ویژگی کودکان مبتلا به سندروم (ایکس)شکننده شامل صورت کشیده ،فک پیش آمده،گوش های بلند،پهن شدگی بینی  و اندام نامناسب می شوند
آسیب مغزی:
بسیاری از بیماری های عفونی و خطرات موجود در محیط های زندگی می توانند منجر به آسیب مغزی در فرد شوند عفونت های زمان بارداری نظیر سرخچه،سفلیس،زونا،ایدز ممکن است سبب عقب ماندگی در کودک شوند این بیماری های مغزی در مغز التهاب ایجاد می کنند
خطرات محیطی مانند ضربه به سر سو تغذیه،مسمومیت،جراحات هنگام تولدو اعتیاد یا مصرف زیاد نوشیدنی های الکی مادر در زمان بارداری است
 
راهكارهاي تدريس براي كودكان مبتلا به عقب افتادگي ذهني
١-به كودك عقب افتاده ذهني كمك كنيد كارها را طبق سليقه شخصي خود انجام دهد
٢-هميشه ميزان عملكرد ذهني كودك را در نظر داشته باشيد،كودكان مبتلا به عقب افتادگي ذهني به طرز چشمگيري در سطح پايينتري از عملكرد ذهني در مقايسه با بيشتر دانش آموزان كلاس قرار دارند--
٣-آموزش به اين دسته از كودكان را براي پاسخگويي بهتر به نيازهاي آنها از سايرين متمايز كنيد
٤-از نوع رفتار با كودكان ديگري كه مبتلا به ناتواني اند نمونه هاي عيني در اختيار كودكان  قرار دهيد آموزشهاي خود را ساده و واضح سازيد
٥-به آنها فرصت هايي براي بكارگيري آنچه يادگرفته اند بدهيد از آنها بخواهيد مراح انجام كار را بارها تكراركنند و براي به خاطر سپردن آنها در آموزششان زياده روي كنيد
٦-نسبت به اعتماد بنفس كودك حساس باشيد به ويژه از مقايسه كردن آنها با كودكان معمولي و فاقد معلولين ذهني خودداري كنيد