خاطرات معلمان از هدایای روز معلم
به گزارش فارس، روز 12 اردیبهشت در تقویم جمهوری اسلامی ایران، روز معلم نامگذاری شده است، معلمان به عنوان مجریان آموزش و الگوهای اولیه دانشآموزان نقش بسیار مهمی را در جامعه ایفا میکنند به دلیل اینکه معلمان، انسان سازان نسل بعدی جامعه هستند و به گفته امام خمینی(ره) نقش آنها در جامعه مانند نقش انبیا است.
به بهانه گرامیداشت هفته معلم، به سراغ فرهنگیان رفتیم و از «خاطرهانگیزترین هدیه روز معلم»، «معنی و وصف کلمه معلم»، «مهمترین تجربه سالهای تدریس»، «عوامل افزایش منزلت معلمان»، «بحث معیشت و درخواست آنها از مسئولان، دانشآموزان و اولیا» را جویا شدیم که از نظرتان میگذرد.
***
خودتان را معرفی کنید و چند سال سابقه تدریس دارد؟
ـ فاطمه هوشمند، 20 سال سابقه تدریس در وزارت آموزش و پرورش را دارم و چند سالی درس علوم را در مقاطع مختلف راهنمایی تدریس میکردم و پس از گذشت چند سال، اکنون درس شیمی را در مقاطع مختلف دبیرستان تدریس میکنم.
ـ لیلا شهبازی، 7 سال سابقه تدریس در وزارت آموزش و پرورش را دارم و در مقاطع مختلف راهنمایی درس ادبیات را تدریس میکردم.
ـ مریم حیدری، 17 سال سابقه تدریس در این وزارتخانه را دارم و از مقاطع مختلف ابتدایی و دوره راهنمایی کار تدریس را آغاز کرده و اکنون درس ادبیات را به مدت 6 سال است که در مقاطع مختلف دبیرستان تدریس میکنم.
ـ منیژه علیشاهنژاد، 19 سال سابقه همکاری با وزارت آموزش و پرورش را دارم و چند سالی مقاطع ابتدایی و 13 سال معلم درس علوم در مقاطع راهنمایی و چند سالی نیز سابقه مدیریت و معاونت را در کارنامه فعالیتم در این وزارتخانه دارم.
ـ معصومه هوشمند، بنده 16 سال سابقه همکاری با وزارت آموزش و پرورش را دارم که در این سالها، 4 سال سابقه معاونت و مابقی سالها درس ریاضی را در مقاطع راهنمایی و اکنون این درس را در مقاطع دبیرستان تدریس میکنم.
***
معنی کلمه معلم از نظر شما چیست؟
ـ فاطمه هوشمند، بنده در مقطع اول دبیرستان یک جملاتی را در وصف معلم ریاضی خود که به وی بسیار علاقهمند بودم، بیان کردم و این جملات به این شرح بود: دوستداری هستم که کلامهای عاشقانهام ناگفته مانده است و سر در گریبان آرزوهایم گذاردهام به یاد تو ای معلم، ای عشقم، ای نور شمع وجودم، باقی باش تا باقی بمانم، مرا نیز با خود در باغ پاکی و نور هدایت هم سفرت کن.
ـ لیلا شهبازی، معلم مانند پدر و مادری که با دلسوزی فرزندشان را بزرگ میکنند و در همه حال صلاحش را میخواهند، میماند به طوری که همیشه دلسوز آنها بوده و خیر و صلاح دانشآموزانش را میخواهد، و باید گفت که در واقع معلم همان نقش انبیا را در جامعه ایفا میکند.
یک معلم با مهربانی و با نرمی سخن میتواند سرسختترین دانشآموزان را به خوبی هدایت کند و این همان آیه قرآن است که خداوند فرموده:«و قولوا للنّاس لیّنا» که ای پیامبر، برای هدایت مردم با نرمی با آنها سخن بگو.
ـ مریم حیدری، معلمان بهترین افراد جامعه هستند؛ معلم با دانش خود و آموختن آن به دیگران در حقیقت به مردم خدمت میکند و با تلاش خود انسان میسازد تا انسانیت نمیرد.
ـ منیژه علیشاهنژاد، معتقدم معلمان راهنما و الگوی فرزندان این جامعه هستند و معلمان نیز باید با توجه به وظیفه سنگینی که در جامعه دارند نسبت به موضوعات مختلف از جمله طرز برخورد با دیگران، حتی پوشش ظاهری و بسیاری موارد دیگر توجه ویژهای داشته باشند.
ـ معصومه هوشمند، با توجه به اینکه معلمان الگو و در مقابل دید دانشآموزان هستند باید مراقب رفتار و عملکرد خود باشند تا کوچکترین اشتباهی از آنها سر نزند.
***
خاطرهانگیزترین «هدیه روز معلم» شما چه بوده است؟
ـ فاطمه هوشمند، زمانی که در پایه اول راهنمایی درس علوم را تدریس میکردم در میان دانشآموزانم یک دانشآموز از کشور افغانستان بود، که این دانشآموز در روز معلم یک جعبه کادویی که داخل آن یک عدد صابون، یک جفت جوراب و یک پاکت نامه وجود داشت، به بنده هدیه داد.
در نامه داخل پاکت نوشته بود که معلم عزیزم، پدرم برای امرار معاش خانواده اکنون در کشور افغانستان مشغول به کار است و من نیز به همراه مادرم در کارگاه تولیدی کار میکنیم و این هدیه ناقابل دسترنج تلاش خودم است و هر زمانی که از این صابون استفاده کردید، از من یاد کنید.
ـ لیلا شهبازی، موفقیت یکی از دانشآموزانم در پایه دوم راهنمایی یکی از شیرینترین خاطرات بنده است به طوری که در آستانه روز معلم، مدیر مدرسه مسابقه خاطرهنویسی را بین معلمان برگزار کرد و بنده با نوشتن خاطره موفقیت یکی از دانشآموزنم در مسابقه انشانویسی برنده این مسابقه شدم.
خلاصه این خاطره به این صورت است که این دانشآموز کلاً درس نمیخواند و همیشه نمرات زیر 10 میگرفت و تکالیفش را انجام نمیداد، بنده به این دانشآموز گفتم اگر نمیخواهی درس بخوانی، نخوان حداقل تکالیفت را انجام بده، اما متأسفانه این نصیحتها هیچ فایدهای نداشت، تا اینکه یک روز بعد از پایان ساعت کاری هنگامی که از درِ مدرسه خارج شدم یک آقایی با لباس نظامی با انگشت اشاره فرزندش سمت بنده آمد و گفت «خانم شهبازی» که من گفتم «بله» و این آقای نظامی در ادامه صحبتهایش گفت «شما معلم فرزند من هستید» که بنده مشاهده کردم که این بچه همان شاگرد درس نخوان کلاس است و گفتم «بله» بعد وی خود را پدر این دانشآموز معرفی کرد و در ادامه صحبتهایش گفت شما نسبت به وضعیت درسی فرزند من کاری نداشته باشید و هیچ سختگیری نکنید، بنده نیز در خصوص وضعیت فرزندش در کلاس توضیحاتی به این پدر دادم.
از فردا به این شاگرد کاری نداشتم و حتی تکالیف درسی وی را نمیدیدم، تا اینکه برای تقویت انشانویسی دانشآموزان طرح کتابخوانی را در کلاس پیاده کردم، به طوری که یک سوژهای به دانشآموزان معرفی میکردم و آنها در این زمینه باید کتاب تهیه کرده و در کلاس درس آن را توضیح میدادند و این عمل باعث یکسری جذابیتها و تنوع در برنامههای درسی شده بود؛ تا اینکه یکی روزی این دانشآموز درخواست مشارکت در این برنامه را کرد و ابتدا مانع شرکت وی در این برنامه شدم اما کم کم وارد کار کلاس شد به طوری که روزهای بعد به میگفت خانم من امروز درس خواندهام از من درس میپرسید و این دانشآموز تا پایان سال تحصیلی بهترین شاگردم شد و حتی در مسابقات انشانویسی در منطقه اول شد.
ـ مریم حیدری، هدیه دانشآموز پایه چهارم ابتدایی بنده بود که به دلیل فقر و اینکه خانواده آن از وضعیت مالی مطلوبی برخوردار نبود به طوری که حتی وضعیت ظاهری وی نمایانگر این مسئله بود؛ این دانشآموز روی مقوای رشته پلو عکس یک خرگوشی را با هنر دستی خود کشیده بود و آن را بسیار زیبا رنگآمیزی کرده بود و به من هدیه داد.
ـ منیژه علیشاهنژاد، خاطره ام به پایه اول راهنمایی که درس علوم را تدریس میکردم، برمیگردد که در روز معلم یکی از دانشآموزانم یک جلد کتاب قرآن کوچک که داخل کیف و حتی جیب شلوار یا مانتو جا میشد را به بنده هدیه داد، نکته جالب این هدیه برای من این بود که معلم علوم بودم و معمولاً دانشآموزان اینگونه هدایا را به معلمان دینی یا قرآن یا معلم پرورشی هدیه میدهند و اکنون نیز پس از گذشت این سالها هنوز این هدیه را داخل کیفم گذاشته و از آن استفاده میکنم.
ـ معصومه هوشمند، زمانی که در شهرستان رباط کریم در منطقه بوستان و گلستان درس ریاضی را در مقطع راهنمایی تدریس میکردم به مناسبت روز معلم، آقای جوانشیر رئیس اداره آموزش و پرورش این منطقه به تمام معلمان یک ظرف اردوخوری هدیه داد، هر چند این هدیه ارزش مادی بسیاری نداشت اما انجام این عمل برای بنده بسیار شیرین بود.
از دانشآموزانم به مناسبت روز معلم هدایای مختلفی دریافت کردهام اما یکی از این هدایا که در ذهن بنده بسیار نقش بسته است، دفتر خاطراتی بود که شاگردم در تمام صفحات آن جملات و اشعار ادبی با دست خط خود نوشته بود.
***
عوامل افزایش منزلت معلمان از نظر شما چیست؟
ـ فاطمه هوشمند، مقام و ارزش حرفه معلمی باید بیشتر به جامعه معرفی شود و به این حرفه نباید به دید مادی نگاه کرده و سبک شمرده شود، به دلیل اینکه یک معلم وظیفه آموزش و پروراندن انسانها را به عهده دارد و در حقیقت آینده در دست معلمان است.
ـ لیلا شهبازی، معتقدم در زمانی که مکتبخانه وجود داشت و مردم در آنجا درس میآموختند جایگاه آن معلم و پایگاه اجتماعی وی در جامعه حفظ بود و مردم به آنها احترام میگذاشتند اما اکنون شاید بتوان به جرأت گفت برخی سیاستهای غلط مسئولان باعث شده است که ارزش اجتماعی یک معلم در جامعه تنزل پیدا کند و امکاناتی که در اختیار این قشر از جامعه قرار دارد حتی در خانوادههای آنها تأثیر میگذارد به طوری که اکنون فرهنگیان ضعیفترین قشر جامعه هستند.
به عنوان مثال اگر کسی بخواهد برای نمایندگی مجلس کاندید شود اول از همه از قشر فرهنگیان سوء استفاده میکند و حتی عنوان میکند که اگر بنده به عنوان نماینده مجلس انتخاب شود بسیاری کارها برای این قشر انجام میدهم، اما پس از انتخاب از عملی کردن آن شعارها خبری نیست.
ـ مریم حیدری، اولین کسی که باید به این مقام ارج و قرب بیشتری دهد وزارت آموزش و پرورش است که باید توجه به این قشر را در اولین اولویت برنامههایش قرار دهد تا با عملکرد خود باعث شود این ارج و قرب و منزلت در جامعه افزایش پیدا کند.
ـ منیژه علیشاهنژاد، معتقدم دید جامعه به معلم نسبت به سالهای گذشته بسیار تغییر کرده است و به دید مادی به این حرفه نگریسته میشود و در این زمینه صدا و سیما و وزارت آموزش و پرورش نقش بسزایی دارند؛ رابطه اولیا با معلمان و حتی احترام گذاشتن دانشآموزان نسبت به آنها مانند گذشته نیست؛ معتقدم اکنون که بحث نمره درسی برای پذیرفته شدن دانشآموزان در پایان ترم مطرح نیست، این عامل باعث شده است که دانشآموزان نسبت به خواندن درس تنبلی کرده و به سخنان معلمان خود گوش ندهند و این عامل خود باعث کاهش منزلت معلمان شده است.
ـ معصومه هوشمند، اکنون معلم در جامعه آن جایگاه، ارزش و اعتبار قبلی را ندارد و متأسفانه مسئولان نیز معلمان را با مطالباتشان میشناسند، معتقدم در این زمینه باید فرهنگسازی صورت گیرد همانگونه که پیامبر(ص) فرمودند: هر کسی که کلمهای به من بیاموزد مرا بنده خود کرده است.
***
معلمان از نظر معیشتی در چه وضعیتی قرار دارند؟
ـ فاطمه هوشمند، این مسئله معضلی است که همیشه زندگی فرهنگیان را تحت الشعاع خود قرار داده است به طوری که اکنون بسیاری از معلمان به سمت مدارسی از جمله مدارس غیرانتفاعی روی میآورند که این مسئله نیاز به توجه بیشتر مسئولان دارد.
ـ لیلا شهبازی، اکنون اکثر معلمان 2 شغله هستند به دلیل اینکه حقوق معملی کفاف زندگی آنها را نمیکند، برخی از فرهنگیان برای درآمدزایی به سمت گرفتن شاگرد خصوصی و حتی شغلهای کاذب از جمله بنگاه املاک روی آوردهاند.
ـ مریم حیدری، اگر معلم نباشد وزارت آموزش و پرورش تعطیل میشود، بنابراین یکی از عواملی که باعث ایجاد انگیزه در حرفه معلمی میشود علاوه بر عشق و علاقه توجه به وضعیت معیشت فرهنگیان است و اینکه یک معلم نباید به دلیل دغدغه مالی و معیشتی به فکر شغل دیگری باشد.
ـ منیژه علیشاهنژاد، بحث معیشت برای خانمهای معلم که کمک خرج خانه هستند، زیاد مطرح نیست اما این موضوع برای مردان معلم دارای اهمیت بسیاری است به طوری که حقوق معلمی کفاف زندگی آنها را نمیکند و مجبوراً یا دو شیفت کار کنند یا برای درآمدزایی به حرفههای دیگری از جمله بازاریابی، کاسبی و شغلهای کاذب دیگر روی بیاورند.
ـ معصومه هوشمند، این موضوع بیشتر برای آقایان فرهنگی که نانآور خانه هستند، مطرح است به طوری که برای درآمدزایی و امرار معاش خانواده به حرفه های دیگری روی میآورند.
***
شما از مسئولان، دانشآموزان و اولیا چه درخواستی دارید؟
ـ فاطمه هوشمند، مقامهای مسئول باید به معلمان ارج و بهای بیشتری بدهند و ارزش معلم را با مادیات همطراز قرار ندهند به دلیل اینکه این حرفه سراسر عشق است و علاقه و قابل توصیف نیست.
از دانشآموزان و اولیای آنها نیز میخواهیم که درسهایی که معلمان زحمتکش در کلاس عنوان میکنند را به خوبی بخوانند و احترام بیشتری به معلم گذاشته و سخنان وی را با عمق جان و دل بپذیرند.
ـ لیلا شهبازی، از مسئولان درخواست میکنم که هر گونه جایگاه و مزایایی که برای کارمندان دولت در نظر گرفته میشود، برای فرهنگیان نیز در نظر گرفته شود؛ و درخواست دیگر بنده این است که کتابهای درسی با علم روز هماهنگ باشد، متأسفانه اکنون محتوای کتابهای درسی با محتوای کتابهای چند دهه قبل تفاوت چندانی نکرده است و لازم است که محتوای کتابها هر چند سال با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی تغییر پیدا کند.
از دانشآموزان و اولیا نیز درخواست میکنم که دانشآموزان مطالب درسی را صرفاً برای حفظ کردن و نمره گرفتن نخوانند و اولیا باید در این زمینه فرزندانشان را راهنمایی کنند تا درس خواندن آنها با هدف و ترسیم برای آینده باشد.
از اولیای دانشآموزان درخواست میکنم که در مقابل سختگیری معلمان عکسالعمل منفی از خود نشان ندهند بلکه بدانند که هدف معلم آزردن شاگرد نیست بلکه احساس معلم این است که این دانشآموز نیاز به تلاش بیشتری دارد و در این زمینه اولیا باید با معلمان همکاری لازم را داشته باشند تا دانشآموز به مسیر اصلی خود برگردد.
ـ مریم حیدری، معتقدم که مسئولان وزارت آموزش و پرورش به خوبی با مشکلات این قشر زحمتکش جامعه آشنا هستند به دلیل اینکه آنها قبلاً معلم بودهاند، توجه همه جانبه مسئولان به این قشر مهمترین درخواست فرهنگیان است.
از دانشآموزان و اولیای آنها درخواست میکنم که با معلمان با اخلاق و رفتار شایسته برخورد کنند و در پیگیری تکالیف و درسهای خود تلاش کنند که این عمل بهترین هدیه به معلمان است.
ـ منیژه علیشاهنژاد، از مسئولان وزارت آموزش و پرورش درخواست میکنم نسبت به نیازهای واقعی معلمان توجه بیشتری کنند، سالهای گذشته در مناسبتهای مختلف از جمله روز معلم هدایایی به فرهنگیان داده میشد اما اکنون از این برنامهها خبری نیست.
از دانشآموزان و اولیا نیز درخواست میکنم علاوه بر درس خواندن به معلم خود احترام بگذارند، معتقدم یکی از دلایلی که باعث شده است که دانشآموزان امروزی به سخنان معلم خود توجه نمیکنند بحث فرزندسالاری در خانوادهها باشد که اولیا با بها دادن در برخی اوقات به درخواستهای غیرمنطقی فرزندانشان باعث شدهاند تا فرزندانشان چنین رفتارهایی را در مدارس از خود بروز دهند.
ـ معصومه هوشمند، از مسئولان وزارت آموزش و پرورش درخواست میکنم ارزش کار معلمان را با مطالبات آنها نسنجند و از دیگر مسئولان و دستگاههای مختلف از جمله صدا و سیما درخواست میکنم که برای شناخت جایگاه معلمان در جامعه فرهنگسازی کنند تا تلاش و زحمات این قشر بیشتر دیده شود.
1- اهمیت دادن افراطی به کلاسهای کنکور
2- تقاضای اکثریت مسئولین مبنی بر کاهش تجدیدی وقبولی ودرخواست امتیاز برای دانش آموزان از طرف ایشان
3-ارزیابی بیشتر مدارس به لحاظ وجود فاکتور بیشترین آمار قبولی.
4- جمع کردن دانش آموزان برتر تحصیلی در مدارس خاص وکاهش آمار قبولی در مدارس عمومی
به این لحاظ عمومی زیرا مدتی است که سرانه ای از طرف ادارات آ.پ به مدارس تعلق نمی گیرد ومدارس خود گردان شده اند که همین عوامل مالی منجر به کاهش کاربری وبالا رفتن بهره وری پایین آمده است