قدمت نام خليج فارس 2500 سال است
واژه "خلیج فارس" به زبان‌های مختلف دنیا
واژه خلیج فارس در کشورهای مختلف به زبان‌های گوناگون آورده شده که نشانگر پیشینه تاریخی این واژه و به رسمیت شناختن این نام از سوی کشورهای مختف دنیا می‌باشد.
واژه خلیج فارس به زبان انگلیسی «Persian gulf»، فرانسه «golfe persique»، روسی «persidski zaliv»، ترکی «farsi kavfozi»، ژاپنی «perusha wan»، یونانی «persicus sinus»، رومی «mare persicum».
امروز 10 اردیبشهت ماه از سوی مجلس شورای اسلامی به عنوان روز ملی خلیج فارس نامگذاری شده که طی آن پرتغالی‌ها به عنوان اولین اشغالگران خارجی خلیج‌فارس، از این منطقه بیرون رانده شدند.
خليج فارس سومين خليج بزرگ جهان است كه به خاطر موقعيت جغرافيايي خود در طول تاريخ همواره نامش بر سر زبان‌ها بوده است و مردم تمام جهان آن را با نام خليج فارس يا درياي پارس مي شناسند. قديمي ترين اسناد موجود درباره خليج فارس به كتاب هاي باقيمانده از يونان باستان بر مي گردد. يوناني ها و مورخانشان در اين كتاب ها با نام "پرسيكوس سينوس" كه به معني "خليج فارس" است از اين آبراهه ياد مي كنند و تكرار همين نام باعث مي شود كه بسياري از نقشه هاي باقيمانده از اروپائيان قرن‌ها بعد نيز با همين نام از خليج فارس ياد كنند.
بر اساس نوشته‌هاي مورخان یونانی مانند هرودت (484 - 425 ق.م) کتزیاس (445 - 380 ق.م)، گزنفون (430 - 352 ق.م) استرابن (63 ق.م - 24 م) که پیش از میلاد مسیح می‌زیسته‌اند؛ یونانیان نخستین ملتی هستند که به این دریا نام پرس و به سرزمین ایران پارسه، پرسای، پرس‌پولیس یعنی شهر یا مملکت پارسیان داده‌اند.
«هکاتیوس هلطی» از علمای قدیم یونان كه به پدر جغرافیا ملقب است، در سال 475 قبل از میلاد از نام دریای پارس استفاده کرده است. در نقشه‌های باستانی از قول هرودوت و گزنفون به این دریا، دریای پارس اطلاق شده است و بطلمیوس جغرافی نگار، نقشه‌نگار و ریاضیدان مشهور قرن دوم میلادی، در کتاب جغرافیای عالم که به زبان لاتین نگاشته شده و همچنین در نقشه‌ای که کشیده، از خلیج‌فارس با نام پرسیکوس سینوس یاد کرده است.
کوین توس کوروسیوس روفوس مورخ رومی که در قرن اول میلادی می‌زیسته این دریا را دریای پارس یا آبگیر فارس خوانده است. همچنین در کتاب‌های جغرافیایی لاتین، آب‌های جنوب ایران (دریای مکران و خلیج‌فارس) را ماره پرسیکوم یعنی دریای پارس نوشته‌اند.
انگليسي زبان‌ها نيز اين منطقه جغرافيايي خاص را PERSIAN GULF مي خوانند كه در واقع ترجمه ساده اي از نام "خليج فارس" است و نقشه‌هاي بيشماري كه از ملوانان و جغرافي دانان انگليسي قرون 16 و 17 ميلادي باقيمانده است، اسناد غير قابل انكار اين حقيقت تاريخي هستند.
اسناد تصويري قدمت 300 ساله استفاده از نام خليج فارس در مكاتبات اداري، نقشه‌ها و اسناد بريتانيا پس سالها بايگاني و ممنوعيت مشاهده از سوي تاريخ نگاران و پژوهشگران بالاخره در سال 1387 از آرشيو ملي انگلستان آزاد شد؛ در مراسم رونمايي از اين اسناد تنها يك محقق ايراني به نام مجيد تفرشي دعوت شد.
نقشه بریتانیایی چاپ ۱۸۰۸ میلادی که نام «خلیج فارس» را نشان می‌دهد
دكتر مجيد تفرشي تاريخ نگار و محقق ايراني مقيم لندن در اين باره مي‌گويد: در حال حاضر سه هزار و ۵۰۰ پرونده در اين آرشيو با نام خليج فارس وجود دارد كه به ۳۰۰ تا ۳۰ سال گذشته برمي گردد، همچنين ده ها هزار برگ سند ديگر نيز درباره خليج فارس در آرشيو ملي بريتانيا وجود دارد كه نشان دهنده اهميت اين منطقه براي استعمارگران است.
تفرشي با تأكيد بر اينكه تنها بر اساس اسناد موجود درانگلستان مي توان حقانيت استفاده از نام خليج فارس را به تمام جهان ثابت كرد، مي گويد: آرشيو ملي بريتانيا ۲۰۰ سال پيش از اين تاسيس شده است و بيش از سه و نيم ميليون برگ سند در اين مركز نگهداري مي شود كه بخشي از آنها نيز اسناد مربوط به خليج فارس هستند و تنها با اتكا بر همين اسناد مي توان جواب هر كسي را كه درباره صحت نام خليج فارس تشكيك مي‌كند، داد.
در سال‌هاي اخير كشورهاي عرب حاشيه خليج فارس و در صدر آنها كشور عربستان سعي و تلاش فراواني در تحريف نام خليج فارس داشته‌اند تا از اين تغيير نام اعتباري براي خود بيافرينند و اين آبراه استراتژيك جهان را به نام خود درآورند؛ البته اعراب حاشيه خليج فارس در پيمودن اين مسير تنها نبودند و گهگاه از سوي برخي موسسات بزرگ غربي از جمله نشنال جئوگرافي نيز همراهي مي شدند، اما اين همراهي ها در نهايت به عذر خواهي اين گونه موسسات و جايگزيني نام اصيل خليج فارس به جاي نامهاي جعلي ديگر مي شد.
نقشه قديمي عربستان از منطقه خليج فارس
البته بايد تأكيد كرد كه پس از فتح ایران به دست اعراب در سده هفتم پس از میلاد، تلاشی برای تغییر نام « دریای پارسی» صورت نگرفت واعراب مسلمان عموماً این خلیج را «بحر الفارسی» (دریای پارسی) می‌نامیدند و همین نام از سوی امپراتوری‌های ایرانی، ترک و عربی هم که در ۱۲۰۰ سال بعد منطقه را تحت سلطه خود داشتند نيز استفاده مي‌شد و محققان اسلامی نظیر استخری، مسعودی، بیرونی، ابن حقول، مقدسی، مستوفی و ناصرخسرو که مطالعه در اطراف این دریای ایرانی را تا قرن 15 ادامه دادند، در آثار و نوشته‌های خود از آب‌های جنوب ایران به نام‌های بحر فارس، البحر الفارسی، الخلیج الفارسی و خلیج‌فارس یاد کرده‌اند.
جغرافی‌دانان عرب و اسلامی این نام را از دو تمدن باستانی گرفتند و همزمان مورد استفاده قرار دادند. بدین ترتیب که «پارسا درایای» ایرانی را « بحر فارس» و «سینوس پرسیکوس» یونانی را «خلیج‌فارس» می‌نامیدند و حتی منظور از دو دریا در سوره الرحمن قرآن مجید را نیز همان دریای فارس و دریای متوسط می‌دانستند.
ابوعلی احمدبن عمر معروف به ابن رسته در کتاب الاعلاق النفیسه که در سال 290 هجری به رشته تالیف درآورده، نوشته است: « اما از دریای هند خلیجی بیرون می‌آید به سمت سرزمین فارس که آن را «خلیج‌فارس» می‌نامند»؛ محمد عبدالکریم صبحی نیز در کتاب «علم الخرائط» در نقشه‌هایی که با ترجمه عربی نقل کرده است، دریای جنوب ایران را «الخلیج‌الفارسی» و «بحر فارس» نامیده است.
نقشه‌ای اروپایی از سال ۱۷۱۹ میلادی که نام خلیج فارس را نشان می‌دهد.
واژه خلیج فارس در کشورهای مختلف به زبان‌های گوناگون آورده شده که نشانگر پیشینه تاریخی این واژه و به رسمیت شناختن این نام از سوی کشورهای مختف دنیا می‌باشد.واژه خلیج فارس به زبان انگلیسی «Persian gulf»، فرانسه «golfe persique»، روسی «persidski zaliv»، ترکی «farsi kavfozi»، ژاپنی «perusha wan»، یونانی «persicus sinus»، رومی «mare persicum».
امروز 10 اردیبشهت ماه از سوی مجلس شورای اسلامی به عنوان روز ملی خلیج فارس نامگذاری شده که طی آن پرتغالی‌ها به عنوان اولین اشغالگران خارجی خلیج‌فارس، از این منطقه بیرون رانده شدند.
خليج فارس سومين خليج بزرگ جهان است كه به خاطر موقعيت جغرافيايي خود در طول تاريخ همواره نامش بر سر زبان‌ها بوده است و مردم تمام جهان آن را با نام خليج فارس يا درياي پارس مي شناسند. قديمي ترين اسناد موجود درباره خليج فارس به كتاب هاي باقيمانده از يونان باستان بر مي گردد. يوناني ها و مورخانشان در اين كتاب ها با نام "پرسيكوس سينوس" كه به معني "خليج فارس" است از اين آبراهه ياد مي كنند و تكرار همين نام باعث مي شود كه بسياري از نقشه هاي باقيمانده از اروپائيان قرن‌ها بعد نيز با همين نام از خليج فارس ياد كنند.
بر اساس نوشته‌هاي مورخان یونانی مانند هرودت (484 - 425 ق.م) کتزیاس (445 - 380 ق.م)، گزنفون (430 - 352 ق.م) استرابن (63 ق.م - 24 م) که پیش از میلاد مسیح می‌زیسته‌اند؛ یونانیان نخستین ملتی هستند که به این دریا نام پرس و به سرزمین ایران پارسه، پرسای، پرس‌پولیس یعنی شهر یا مملکت پارسیان داده‌اند.
«هکاتیوس هلطی» از علمای قدیم یونان كه به پدر جغرافیا ملقب است، در سال 475 قبل از میلاد از نام دریای پارس استفاده کرده است. در نقشه‌های باستانی از قول هرودوت و گزنفون به این دریا، دریای پارس اطلاق شده است و بطلمیوس جغرافی نگار، نقشه‌نگار و ریاضیدان مشهور قرن دوم میلادی، در کتاب جغرافیای عالم که به زبان لاتین نگاشته شده و همچنین در نقشه‌ای که کشیده، از خلیج‌فارس با نام پرسیکوس سینوس یاد کرده است.
کوین توس کوروسیوس روفوس مورخ رومی که در قرن اول میلادی می‌زیسته این دریا را دریای پارس یا آبگیر فارس خوانده است. همچنین در کتاب‌های جغرافیایی لاتین، آب‌های جنوب ایران (دریای مکران و خلیج‌فارس) را ماره پرسیکوم یعنی دریای پارس نوشته‌اند.
انگليسي زبان‌ها نيز اين منطقه جغرافيايي خاص را PERSIAN GULF مي خوانند كه در واقع ترجمه ساده اي از نام "خليج فارس" است و نقشه‌هاي بيشماري كه از ملوانان و جغرافي دانان انگليسي قرون 16 و 17 ميلادي باقيمانده است، اسناد غير قابل انكار اين حقيقت تاريخي هستند.
اسناد تصويري قدمت 300 ساله استفاده از نام خليج فارس در مكاتبات اداري، نقشه‌ها و اسناد بريتانيا پس سالها بايگاني و ممنوعيت مشاهده از سوي تاريخ نگاران و پژوهشگران بالاخره در سال 1387 از آرشيو ملي انگلستان آزاد شد؛ در مراسم رونمايي از اين اسناد تنها يك محقق ايراني به نام مجيد تفرشي دعوت شد.
نقشه بریتانیایی چاپ ۱۸۰۸ میلادی که نام «خلیج فارس» را نشان می‌دهد
دكتر مجيد تفرشي تاريخ نگار و محقق ايراني مقيم لندن در اين باره مي‌گويد: در حال حاضر سه هزار و ۵۰۰ پرونده در اين آرشيو با نام خليج فارس وجود دارد كه به ۳۰۰ تا ۳۰ سال گذشته برمي گردد، همچنين ده ها هزار برگ سند ديگر نيز درباره خليج فارس در آرشيو ملي بريتانيا وجود دارد كه نشان دهنده اهميت اين منطقه براي استعمارگران است.
تفرشي با تأكيد بر اينكه تنها بر اساس اسناد موجود درانگلستان مي توان حقانيت استفاده از نام خليج فارس را به تمام جهان ثابت كرد، مي گويد: آرشيو ملي بريتانيا ۲۰۰ سال پيش از اين تاسيس شده است و بيش از سه و نيم ميليون برگ سند در اين مركز نگهداري مي شود كه بخشي از آنها نيز اسناد مربوط به خليج فارس هستند و تنها با اتكا بر همين اسناد مي توان جواب هر كسي را كه درباره صحت نام خليج فارس تشكيك مي‌كند، داد.
در سال‌هاي اخير كشورهاي عرب حاشيه خليج فارس و در صدر آنها كشور عربستان سعي و تلاش فراواني در تحريف نام خليج فارس داشته‌اند تا از اين تغيير نام اعتباري براي خود بيافرينند و اين آبراه استراتژيك جهان را به نام خود درآورند؛ البته اعراب حاشيه خليج فارس در پيمودن اين مسير تنها نبودند و گهگاه از سوي برخي موسسات بزرگ غربي از جمله نشنال جئوگرافي نيز همراهي مي شدند، اما اين همراهي ها در نهايت به عذر خواهي اين گونه موسسات و جايگزيني نام اصيل خليج فارس به جاي نامهاي جعلي ديگر مي شد.
نقشه قديمي عربستان از منطقه خليج فارس
البته بايد تأكيد كرد كه پس از فتح ایران به دست اعراب در سده هفتم پس از میلاد، تلاشی برای تغییر نام « دریای پارسی» صورت نگرفت واعراب مسلمان عموماً این خلیج را «بحر الفارسی» (دریای پارسی) می‌نامیدند و همین نام از سوی امپراتوری‌های ایرانی، ترک و عربی هم که در ۱۲۰۰ سال بعد منطقه را تحت سلطه خود داشتند نيز استفاده مي‌شد و محققان اسلامی نظیر استخری، مسعودی، بیرونی، ابن حقول، مقدسی، مستوفی و ناصرخسرو که مطالعه در اطراف این دریای ایرانی را تا قرن 15 ادامه دادند، در آثار و نوشته‌های خود از آب‌های جنوب ایران به نام‌های بحر فارس، البحر الفارسی، الخلیج الفارسی و خلیج‌فارس یاد کرده‌اند.
جغرافی‌دانان عرب و اسلامی این نام را از دو تمدن باستانی گرفتند و همزمان مورد استفاده قرار دادند. بدین ترتیب که «پارسا درایای» ایرانی را « بحر فارس» و «سینوس پرسیکوس» یونانی را «خلیج‌فارس» می‌نامیدند و حتی منظور از دو دریا در سوره الرحمن قرآن مجید را نیز همان دریای فارس و دریای متوسط می‌دانستند.
ابوعلی احمدبن عمر معروف به ابن رسته در کتاب الاعلاق النفیسه که در سال 290 هجری به رشته تالیف درآورده، نوشته است: « اما از دریای هند خلیجی بیرون می‌آید به سمت سرزمین فارس که آن را «خلیج‌فارس» می‌نامند»؛ محمد عبدالکریم صبحی نیز در کتاب «علم الخرائط» در نقشه‌هایی که با ترجمه عربی نقل کرده است، دریای جنوب ایران را «الخلیج‌الفارسی» و «بحر فارس» نامیده است.
نقشه‌ای اروپایی از سال ۱۷۱۹ میلادی که نام خلیج فارس را نشان می‌دهد.
