اختلال ذخیره سازی یا احتکار / مریم فرجی
Hoarding disorder
اختلال احتکار (HD) در فارسی معادل های اختلال انباشت گری، اختلال ذخیره سازی، اختلال احتکاری، اختلال ذخیره کردن را به خود گرفته است.
بر اساس کتاب DSM-5 افراد مبتلا به اختلال احتکار (hoarding disorder) به طور افراطی، اشیا و اموال را جمع آوری می کنند و نمی توانند یا نمی خواهند انبوهی از اشیاء را که ظاهراً بی فایده یا بی ارزش هستند دور بیندازند.
این اختلال باعث می شود که فرد در معرض بیماری های جسمی، پایین آمدن کیفیت عملکرد در جنبه های مهم زندگی، فشار مالی و اقتصادی قرار گیرد و همچنین، در روابط میان فردی با اعضای خانواده و دوستان تأثیر منفی می گذارد. احتکار اشیا در خانه باعث می شود برای کارهایی مثل آشپزی، نظافت، راه رفتن در خانه یا خوابیدن، فضای کافی باقی نماند. همچنین، فرد در معرض خطرِ مثل آتش سوزی، افتادن از بلندی، بهداشت ضعیف و سایر مشکلات سلامتی قرار گیرد.
انگیزۀ پشت پردۀ احتکارِ اشیای بی ارزش می تواند تنوع زیادی داشته باشد. بعضی افراد فکر می کنند اشیاي آنها ارزشمند هستند در حالی که چنین نیست. بعضی دیگر ممکن است در حال تقلید کردن رفتاری باشند که در سایر اعضای خانواده مشاهده کرده اند. بعضی افراد از این که اشیایی که سال هاست با آنها زندگی و به آنها عادت کرده اند در کنارشان حضور دارند احساس آرامش می کنند.
بعضی دیگر نیز فکر می کنند این اشیا روز مبادا به دردشان خواهد خورد. انگیزۀ پشت پرده احتکار هر چه باشد، نتیجه آن یکسان است. خانۀ فرد محتکر آنقدر شلوغ می شود که نهایتاً ارتفاع تلنبارهای اشیا به سقف می رسد. اگر مکان هایی قابل زندگی در خانه مشاهده می کنید احتمالاً به این دلیل است یک شخص ثالث آنجا را خلوت و مرتب می کند. یک پیامد اجتماعی احتکار این است که فرزندان خانواده جرأت نمی کنند دوستانشان را به خانه بیاورند.
به نظر می رسد این بیماری عنصر ژنتیک دارد زیرا تقریباً 50 % مبتلایان می گویند که یکی از خویشاوندان درجه اول آنها به احتکار اشیا می پردازد. عدم قاطعیت یا ناتوانی در تصمیم گیری یک صفت رایج در این افراد است و اکثر آنها می گویند که یک رویداد تروماتیک یا استرس آمیز مثل )مرگ یکی از عزیزان( قبل از شروع این اختلال روی داده است. تا حدود 75 % افراد مبتلا به اختلال احتکار یک اختلال خلقی یا اضطرابی کاموربید نیز دارند.
فقط 20 % مبتلایان به اختلال احتکار معیارهای لازم برای تشخیص OCD را نیز دارند. افراد مبتلا به اختلال احتکار احتمالاً به هیجانات و احساسات خودشان و دیگران حساس نیستند و بر عکس برای ایجاد پیوند با دنیای اطراف خود، به جای مردم، با اشيا پیوند عاطفی و دلبستگی ایجاد می کنند. هوش هیجانی یا EQ این افراد معمولاً کمتر از سطح عادی است که در نتیجه، توانایی دور ریختن و مرتب کردن اشیا را تحت تأثیر قرار می دهد.
با در نظر گرفتن همه این موارد، اکثر تحقیقات نشان داده اند که فقط یک سوم بیمارانی که اشیا را احتکار
می کنند به دارودرمانی و سایر انواع مداخلات پسیکولوژیک واکنش مساعد نشان می دهند. بعضی روانشاسان معتقدند که بهترین روش برای کنترل اختلال احتکار، روان درمانی شناختی – رفتاری (CBT) است که با کمک خودِ درمانجو یا مراجع، علت نیاز شدید درمانجو به جمع آوری و احتکار اشیا را کشف می کند.
گرد آوری و تنظیم مریم فرجی
بر اساس کتاب DSM-5 افراد مبتلا به اختلال احتکار (hoarding disorder) به طور افراطی، اشیا و اموال را جمع آوری می کنند و نمی توانند یا نمی خواهند انبوهی از اشیاء را که ظاهراً بی فایده یا بی ارزش هستند دور بیندازند.
این اختلال باعث می شود که فرد در معرض بیماری های جسمی، پایین آمدن کیفیت عملکرد در جنبه های مهم زندگی، فشار مالی و اقتصادی قرار گیرد و همچنین، در روابط میان فردی با اعضای خانواده و دوستان تأثیر منفی می گذارد. احتکار اشیا در خانه باعث می شود برای کارهایی مثل آشپزی، نظافت، راه رفتن در خانه یا خوابیدن، فضای کافی باقی نماند. همچنین، فرد در معرض خطرِ مثل آتش سوزی، افتادن از بلندی، بهداشت ضعیف و سایر مشکلات سلامتی قرار گیرد.
انگیزۀ پشت پردۀ احتکارِ اشیای بی ارزش می تواند تنوع زیادی داشته باشد. بعضی افراد فکر می کنند اشیاي آنها ارزشمند هستند در حالی که چنین نیست. بعضی دیگر ممکن است در حال تقلید کردن رفتاری باشند که در سایر اعضای خانواده مشاهده کرده اند. بعضی افراد از این که اشیایی که سال هاست با آنها زندگی و به آنها عادت کرده اند در کنارشان حضور دارند احساس آرامش می کنند.
بعضی دیگر نیز فکر می کنند این اشیا روز مبادا به دردشان خواهد خورد. انگیزۀ پشت پرده احتکار هر چه باشد، نتیجه آن یکسان است. خانۀ فرد محتکر آنقدر شلوغ می شود که نهایتاً ارتفاع تلنبارهای اشیا به سقف می رسد. اگر مکان هایی قابل زندگی در خانه مشاهده می کنید احتمالاً به این دلیل است یک شخص ثالث آنجا را خلوت و مرتب می کند. یک پیامد اجتماعی احتکار این است که فرزندان خانواده جرأت نمی کنند دوستانشان را به خانه بیاورند.
به نظر می رسد این بیماری عنصر ژنتیک دارد زیرا تقریباً 50 % مبتلایان می گویند که یکی از خویشاوندان درجه اول آنها به احتکار اشیا می پردازد. عدم قاطعیت یا ناتوانی در تصمیم گیری یک صفت رایج در این افراد است و اکثر آنها می گویند که یک رویداد تروماتیک یا استرس آمیز مثل )مرگ یکی از عزیزان( قبل از شروع این اختلال روی داده است. تا حدود 75 % افراد مبتلا به اختلال احتکار یک اختلال خلقی یا اضطرابی کاموربید نیز دارند.
فقط 20 % مبتلایان به اختلال احتکار معیارهای لازم برای تشخیص OCD را نیز دارند. افراد مبتلا به اختلال احتکار احتمالاً به هیجانات و احساسات خودشان و دیگران حساس نیستند و بر عکس برای ایجاد پیوند با دنیای اطراف خود، به جای مردم، با اشيا پیوند عاطفی و دلبستگی ایجاد می کنند. هوش هیجانی یا EQ این افراد معمولاً کمتر از سطح عادی است که در نتیجه، توانایی دور ریختن و مرتب کردن اشیا را تحت تأثیر قرار می دهد.
با در نظر گرفتن همه این موارد، اکثر تحقیقات نشان داده اند که فقط یک سوم بیمارانی که اشیا را احتکار
می کنند به دارودرمانی و سایر انواع مداخلات پسیکولوژیک واکنش مساعد نشان می دهند. بعضی روانشاسان معتقدند که بهترین روش برای کنترل اختلال احتکار، روان درمانی شناختی – رفتاری (CBT) است که با کمک خودِ درمانجو یا مراجع، علت نیاز شدید درمانجو به جمع آوری و احتکار اشیا را کشف می کند.
گرد آوری و تنظیم مریم فرجی
