هر سال در چنين ايامي همه چيز حال و هواي ديگري دارد. به ويژه در منازل که به علت سنت پسنديده خانه تکاني تمام اعضاي خانواده به ويژه خانم ها مشغول رفت و روب و نظافت هستند. ايرانيان باستان اعتقاد داشتند بايد به هنگام تحويل سال محل سکونت آن ها از هرگونه کثيفي و پليدي خالي باشد تا سال پربرکت و خوبي براي آن ها رقم بخورد.
اين سنت پسنديده که از گذشته هاي دور به نسل امروز رسيده با تغيير شيوه زندگي و محل سکونت، متحول شده اما اساس آن که پيرايش و آراستگي منزل در سال جديد است، دست نخورده باقي مانده است. اگر در گذشته پنبه زن و آب حوضي در روزهاي آخر سال روزهاي شلوغي را پشت سر مي گذاشتند، امروز کار و کسب قالي شويي ها و خشک شويي ها و پرده دوزي ها پررونق است. اما آن چه ممکن است در هياهوي خانه تکاني و آماده شدن براي رسيدن سال نو فراموش شود، سلامت است. بسياري از خانم ها در اين ايام با کمک اعضاي خانواده يا به تنهايي مشغول نظافت و خانه تکاني هستند و تلاش مي کنند به موقع نظافت را به پايان برسانند. در طول اسفندماه مراجعه زنان به مراکز درماني نسبت به ديگر ماه ها ۱۵درصد افزايش مي يابد که علت عمده آن بي احتياطي در هنگام انجام کار يا خستگي مفرط ناشي از خانه تکاني است.
دکترايرج خسرونيا، رئيس جامعه پزشکان متخصص داخلي با بيان اين مطلب، به ايسنا مي گويد: سقوط از بلندي، وارد شدن ضربه به گردن، دست و کمر از عوارض شايع خانه تکاني در اين فصل است. به علاوه برخي از زنان به علت فشار جسماني ناشي از خانه تکاني به درد قلب، پرفشاري خون و تنگي نفس مبتلا و گاه در بيمارستان بستري مي شوند. بهتر است زنان براي پيش گيري از خستگي مفرط ناشي از کار، در مدت کوتاهي اقدام به خانه تکاني نکنند و به هنگام کار توان جسمي خود را مدنظر قرار دهند.
توصيه هاي ايمني هنگام کار
توصيه مي شود به هنگام کار از نردبان يا چهارپايه که سطح اتکايي مناسبي با زمين دارد و تا حد ممکن از نردبان دوطرفه استفاده کنيد. به گزارش ايسنا، سازمان آتش نشاني و خدمات ايمني همچنين به مردم توصيه کرده است، در زمان پاک کردن شيشه و پنجره هاي منزل احتياط هاي لازم را داشته باشند و از رفتن روي نرده يا قرنيزهاي پنجره خودداري کنند. بايد دقت داشت که شست و شوي لوازم برقي مانند لوستر، چراغ روشنايي و ... قبل از قطع کامل برق بسيار خطرناک است و احتمال برق گرفتگي در چنين شرايطي بسيار زياد است. بنابراين بهتر است اول برق وسيله برقي را قطع و سپس آن را تميز کنيد. در زمان جابه جايي لوازم خانگي به خصوص اجاق گاز کاملا احتياط کنيد و کليه اتصالات مربوط به گاز شهري يا کپسول را با آب و صابون بررسي کنيد تا از نشت نشدن گاز مطمئن شويد. در ضمن نسبت به تعويض به موقع شيلنگ هاي رابط گاز فرسوده اقدام کنيد. بايد يادآوري شود خاموش کننده دستي آتش نشاني موجود در ساختمان بايد به موقع شارژ شود زيرا اين وسيله در هنگام آتش سوزي احتمالي منزل کمک بسيار موثري است.بهتر است در هنگام خانه تکاني از جا به جايي لوازم و اثاثيه سنگين منزل به تنهايي اجتناب کنيد و در اين مورد از کارگران حرفه اي يا چندين نفر کمک بگيريد تا در ايام خوش نوروزي دچار کمردرد يا عوارض ناشي از آن نشويد.
کودکان، پرخطرترين گروه سني
حس کنجکاوي، کودکان را به يکي از قربانيان اصلي مسموميت ها تبديل کرده و خطر مسموميت کودکان با مواد شوينده در ايام خانه تکاني بيشتر است.دکتر فرهاد رضواني با بيان اين مطلب به مهر مي گويد:در اين ايام مواد پاک کننده و سفيدکننده به علت بي دقتي و سهل انگاري بيشتر در دسترس کودکان قرار دارد و احتمال تماس يا مسموميت پوستي، استنشاقي يا خوراکي افزايش مي يابد. در برخي موارد بلع اين مواد توسط اطفال، به التهاب و سوختگي دستگاه گوارش منجر مي شود که اين امر عمل بلع را با مشکل مواجه مي کند.در همين رابطه آرزو دهقاني کارشناس آموزشي اورژانس کشور به والدين توصيه مي کند، براي پيشگيري از مسموميت کودکان بايد داروها، مواد ضد عفوني کننده و سموم آفت کش را در ظرف اصلي در يک قفسه قفل دار نگهداري کرد.فراموش نکنيد که کودکان در مورد همه چيز کنجکاو هستند و اين کنجکاوي آن هاست که خطرات را زياد مي کند.والدين هرگز نبايد موادي مانند نفت يا بنزين را در بطري شير يا نوشابه يا ظروف مخصوص مواد غذايي نگهداري کنند.زيرا کودکان به اشتباه اين مواد را به جاي مواد خوراکي و آشاميدني مصرف مي کنند. هم چنين از قرار دادن ظروف حاوي مواد شيميايي در کنار مواد غذايي خودداري کنيد و از قراردادن آن در حياط، پارکينگ و زيرزمين بپرهيزيد.توصيه مي شود، در صورت بروز مسموميت خوراکي، کودک را به استفراغ وادار نکنيد زيرا اين کار باعث آسيب ديدگي و سوختگي بيشتر دستگاه گوارش مي شود. بنابراين بهتر است تا رساندن مصدوم به بيمارستان به دفعات و به مقدار ۳۰ تا ۵۰ سي سي شير يا آب به کودک خورانده شود.
آسيب هاي چشمي شوينده ها
هم چنين به گفته دهقاني بيشتر مواد شيميايي به ويژه مواد شوينده و رنگ برها از جمله مواد خطرناکي است که در صورت رعايت نکردن احتياط هاي لازم به آسيب هاي چشمي منجر مي شود. استفاده نادرست از مواد شوينده به زخم پلک و چسبندگي پلک به چشم مي انجامد و حتي در بعضي موارد ممکن است به نابينايي فرد منجر شود.تماس اغلب مواد شوينده و شيميايي با چشم ، باعث آسيب شديد به قرنيه چشم مي شود. سوختگي شيميايي چشم درد زيادي دارد و فرد مصدوم بلافاصله بايد به مراکز درماني مراجعه کند. قبل از آن بهتر است شست و شوي آرام چشم با آب حدود ۲۰ دقيقه انجام شود. دهقاني توضيح مي دهد پس از ورود مواد شيميايي به چشم بهتر است ابتدا پلک ها را باز کنيد و آب روي سطح کره چشم بريزيد. هم چنين مي توانيد صورت مصدوم را زير دوش آب بگيريد و پس از ۲۰ دقيقه چشم را با يک گاز استريل بپوشانيد و پانسمان کنيد.
عوارض پوستي مواد شوينده
عوارض پوستي نيز جزو شايع ترين عوارضي است که بسياري از خانم ها در ايام خانه تکاني به آن مبتلا مي شوند.تماس مکرر پوست با مواد شوينده اعم از سفيدکننده، شامپوفرش، لکه بر و ... در صورت محافظت نکردن کافي از پوست باعث بروز اگزما يا درماتيت در خانم ها مي شود. دکتر محمد جواد يزدان پناه متخصص پوست و مو و عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشکي مشهد با بيان اين مطلب به خراسان مي گويد: استفاده از دستکش مناسب اولين راه پيشگيري از بروز عوارض پوستي در ايام خانه تکاني است.بهتر است خانم ها قبل از شروع خانه تکاني دستکش تهيه کنند و به هنگام کار حتما آن را بپوشند.وي با اشاره به اين که عوارض پوستي در مرحله اول ممکن است با خشکي پوست بروز کند، ادامه مي دهد: بهترين راه جلوگيري از بروز اين دسته از عوارض استفاده از دستکش به عنوان محافظ است.هم چنين به خانم هايي که از دستکش استفاده نمي کنند هم توصيه مي کنيم حتما خود را به استفاده از دستکش به هنگام کار عادت دهند، در غير اين صورت حداقل کاري که بايد انجام دهند اين است که پس از اتمام کار، حتما پوست خود را با کرم مرطوب کننده چرب کنند.توصيه ما استفاده از کرم هاي مرطوب کننده اي است که مجوز وزارت بهداشت دارد.
خراسان - مورخ یکشنبه 1390/12/14 شماره انتشار 18070
