عطسه (Sneezing ) چیست ؟
محرک ایجادکننده رفلکس عطسه در مجاری بینی است و ایمپالسهای آوران از طریق عصب پنجم به پیاز مغز تیره می‌روند که در آنجا رفلکس عطسه تحریک میشود. به این ترتیب مقدار زیادی هوا به سرعت از طریق بینی عبور می‌کند و به این ترتیب به پاک کردن مجاری بینی از مواد خارجی کمک می‌کند.
زمانی که عطسه روی می‌دهد قفسه سینه شدیداً منقبض میشود. در همان زمان گلوت بسته میشود به‌طوری‌که تا قبل از باز شدن گلوت، هوا با فشار زیادی در پشت آن جمع میشود این حالت انفجاری هوا مقدار زیادی از ترشحات و مواد خارجی مانند میکروبها را پاک می‌کند و آن‌ها را با فشار خارج می‌سازد. البته متأسفانه این رفلکس دفاعی خوب بدن مانند سرفه باعث گسترش بیماری میشوند.
زمانی که عطسه روی می‌دهد قفسه سینه شدیداً منقبض میشود. در همان زمان گلوت بسته میشود به‌طوری‌که تا قبل از باز شدن گلوت، هوا با فشار زیادی در پشت آن جمع میشود این حالت انفجاری هوا مقدار زیادی از ترشحات و مواد خارجی مانند میکروبها را پاک می‌کند و آن‌ها را با فشار خارج می‌سازد. البته متأسفانه این رفلکس دفاعی خوب بدن مانند سرفه باعث گسترش بیماری میشوند.
اگرچه بسیاری از افراد هنگام انجام عطسه احساس خجالت می‌کنند، اما عطسه فواید بسیاری دارد که مهمترین آن‌ها دفع ذرات خارجی است که همراه با هوا وارد مجاری تنفسی میشوند و دفع مواد محرکی که روی قسمت مخاطی بینی جمع میشوند و این همان چیزی است که هنگام ابتلا به سرماخوردگی متوجه می‌شویم، زیرا بینی فعالیت می‌کند تا مجاری تنفسی را از مخاط اضافی تخلیه کند، مجاری تنفسی را باز کرده و میکروبها را از طریق عطسه دفع کند.
عطسه چگونه اتفاق می‌افتد؟
عطسه زمانی اتفاق می‌افتد که ذرات خارجی از چسبیدن به مخاط یا مو‌های بینی فرار می‌کنند که اولین دیواره دفاعی بدن را تشکیل می‌دهند. وقتی نورون‌های حرکتی در مجرای بینی احساس کنند که اجسام خارجی وجود دارد که موانع دفاعی خود را دور زده اند، سیگنالی را از طریق عصب سه قلو که عصب سه قلو است کنترل حسی صورت، حدقه چشم، حفره بینی، دهان و دندان‌ها به مغز می‌فرستند.
پس از رسیدن سیگنال‌ها به مغز، بلافاصله با ارسال سیگنال‌هایی که بر روی انقباض عضلات دیافراگم، حلق، دهان و صورت کار می‌کنند، پاسخ می‌دهد، که باعث میشود فک برای خروج آسان هوا با ارتفاع زیاد منبسط شود پشت زبان هوا با سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت خارج میشود و تقریباً ۱۰۰۰۰۰ میکروب را با خود حمل می‌کند.
آیا عطسه هنگام خواب ممکن است رخ دهد؟
شما نمی‌توانید هنگام خواب عطسه کنید، زیرا در یک مرحله از خواب که به نام خواب REM است نورون‌های حرکتی ارسال سیگنال به مغز را متوقف می‌کنند. با این حال، صدای آزاردهنده عطسه ممکن است شما را از خواب بیدار کند.
آیا عطسه عملکرد قلب را متوقف می‌کند؟
عطسه به طور موقت قلب شما را متوقف نمی‌کند یا باعث نمی‌شود ضربان قلب نامنظم بماند ضربان قلب ممکن است در اثر تحریک عصب واگ کمی کند شود، زمانی که درست قبل از عطسه نفس عمیق می‌کشید، اما تاثیر آن بسیار کم است.
چرا وقتی در معرض نور قرار می‌گیریم احساس عطسه می‌کنیم؟
اگر نور‌های روشن، به ویژه نور خورشید، باعث عطسه کردن شما میشود، شما تنها نیستید دانشمندان تخمین می‌زنند که ۱۸ تا ۳۵ درصد از مردم از عطسه واکنشی نوری (پاسخ عطسه فتوسنتزی یا PSR) رنج می‌برند، یک وضعیت فیزیکی که از پاسخ به نور ناشی میشود نوری که در نتیجه تحریک عصب چشم‌های متصل به بینی ایجاد میشود دانشمندان معتقدند سیگنال ارسال شده به مغز برای کوچک شدن مردمک به عنوان نوعی پاسخ به نور ممکن است در سیگنال‌های عطسه به دلیل پایانه‌های عصبی اختلال ایجاد کند.
علل رایج عطسه چیست؟
همانطور که قبلاً اشاره کردم، عطسه به عنوان یک عامل دفاعی بدن در برابر ذرات ریز رخ می‌دهد، اما دلایل دیگری نیز وجود دارد که ممکن است باعث ایجاد احساس عطسه در شما شود که عبارتند از:
۱. احساس سرما
۲. برداشتن ابرو
۳. قرار گرفتن در معرض نور شدید (موارد نادر)
۴. در ابتدای تحریک جنسی رخ می‌دهد
آیا باز کردن چشم‌ها هنگام عطسه باعث میشود از جای خود خارج شوند؟
مطمئناً در هنگام عطسه نمی‌توانید چشمان خود را باز کنید، قبلاً توضیح دادم که سیگنال‌های عصبی که مغز هنگام عطسه به بدن می‌فرستد روی انقباض عضلات صورت تأثیر می‌گذارد که منجر به بسته شدن چشم‌ها نیز میشود. اگر هنگام عطسه چشمانمان را باز کنیم چه؟
برنامه افسانه شکنان ثابت کرده است که چشم‌ها هنگام عطسه از جای خود خارج نمی‌شوند، زیرا هیچ ماهیچه‌ای در پشت آن‌ها وجود ندارد که باعث خروج حدقه آن‌ها شود و سرعت هوای خارج شده از بینی و دهان که ۱۰۰ کیلومتر است، آنقدر قوی نخواهد بود که باعث بیرون رفتن چشم شود.
وقتی عطسه را متوقف می‌کنید چه اتفاقی می‌افتد؟
عطسه یک واکنش فیزیولوژیک پیچیده ی بدن در مقابل مواد محرک در مجرای تنفسی است. در واقع عطسه نوعی رفلکس بدن در خصوص حذف محرک به شمار می رود. بدین جهت نگه داشتن عطسه، مانع خروج مواد محرک و بازگشت مجدد هوا داخل مجاری سیستم تنفسی می گردد. از سری عوارض نگه داشتن عطسه می توان به پارگی پرده ی گوش، تضعیف دیواره ی سرخرگ و آسیب دیافراگم اشاره کرد.
اگر جلوی عطسه را بگیرید، ممکن است به خود آسیب برسانید به گفته دکتر آلیسون وودال، شنوایی‌شناس در دانشگاه علوم پزشکی آرکانزاس، بستن بینی و دهان برای سرکوب عطسه می‌تواند باعث سرگیجه، پارگی پرده گوش و منجر به ناشنوایی شود. فشار ناشی از عطسه بر بدن شما تأثیر می‌گذارد.
همچنین می‌تواند به دیافراگم شما آسیب جدی وارد کند، رگ‌های خونی چشم شما را پاره کند و حتی رگ‌های خونی مغز را ضعیف یا پاره کند! بنابراین، بهتر است به هر دلیلی عطسه را متوقف یا سرکوب نکنید.
