مهندسي فناوري اطلاعات

رشته مهندسي فناوري اطلاعات يكي از جديدترين رشته هاي دانشگاهي در ايران است. اين رشته در سال 81 مورد پذيرش وزارت علوم قرار گرفت و تا به حال در سال هاي تحصيلي 81-82 و 82-83 اين رشته ارائه شده است. در هزاره سوم فناوری اطلاعات (IT) به عنوان عمده ترین محور تحول و توسعه در جهان منظور شده است و دستاوردهای ناشی از آن آن چنان با زندگی مردم عجین گردیده است که روی گردانی از آن ، اختلالی عظیم در جامعه و رفاه و آسایش مردم بوجود می آورد. برای مثال،کامپیوتری شدن بسیاری از امور جاری مردم، انجام بسیاری از  کارهای روزمره بانکی با استفاده از اینترنت و شبکه های ارتباطی در منزل و خانه ها ،آموزش الکترونیکی و مجازی و عدم نیاز به  حضور در کلاس های درس، توسعه و ترویج تجارت الکترونیکی از نتایج و دستاوردهای فناوری اطلاعات است. عواملی که هر چند در مراحل اولیه رشد و تکامل قرار دارند اما در همین حد نیز در رفاه و آسایش انسان نقش بسیار مهمی دارند. از همین رو امروزه تمامی کشورها در زمینه فناوری اطلاعات و عمومیت بخشیدن به آن در جامعه تلاشی پیگیر دارند. در کشور ما نیز باری تربیت نیروی متخصص و کارآمد در زمینه IT  و حرکت سریع در این عرصه ، رشته IT در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی ارائه می شود و در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشجو می پذیرد. فناوری اطلاعات یا IT که مخفف Information Technologh می باشد، رشته ای است که تمام رشته های دانشگاهی رامی تواند پوشش دهد.منتها از نظر عملیاتی یک رشته میان رشته ای بین کامپیوتر و صنایع برق است که در این میان امور مربوط به تولید ،پردازش،نگاهداشت و عرضه اطلاعات به مباحث کامپیوتری مرتبط می شود،بحث های مدیریت اطلاعات و فرآیندهای آن از سلسله بحث های رشته صنایع و رشته برق است و به خصوص گرایش مخابرات ،انتقالات مرتبط با اطلاعات و داده ها را برعهده دارد. IT را میتوان استفاده بهینه از اطلاعات برای کاربردهای مختلف دانست،یعنی متخصص این رشته باید بتئواند اطلاعات را جمع آوری،دسته بندی و پردازش کرده و به موقع از آن استفاده نماید. از همین رو کارشناس این رشته باید مبانی کامپیوتر را بلد باشد. به عبارت دیگر هسته اصلی این رشته همان هسته اصلی مهندسی کامپیوتر است، منتها چون یکی از توانمندی های اصلی کارشناسی این رشته بهره وری به موقع و صحیح از اطلاعات است؛ دانشجوی IT باید دارای اطلاعات جنبی در زمینه های مختلف باشد. برای مثال، فردی که می خواهد از این تکنولوِژی در تجارت الکترونیکی استفاده کند باید مدیریت بداند یا فردی که می خواهد از IT در ش از راه دور بهره ببرد،باید با روش های آموزش  آشنا باشد. توانایی های لازم : با توجه به ماهیت میان رشته ای مهندسی فناوری اطلاعات،دانشجوی این رشته لازم است که به دو مبحث علوم مدیریت و کامپیوتر علاقه مند باشد. همچنین باید در ریاضی توانمند بوده و قدرت تجزیه و تحلیل خوبی داشته باشد.زیرا به گفته "الکساندروف" –ریاضیدان و فیلسوف معاصر شوروی- علم ریاضی کاربرد فراوانی در سایر دانش ها،صنعت و در همه زمینه های مربوط به زندگی بشری دارد. برخی از استادان این رشته معتقدند که آزمون این رشته باید به صورت نیمه متمرکز برگزار گرددتا علاقه مندترین و مستعد ترین داوطلبان وارد این رشته گردند. داوطلبانی که پیش از ورود به دانشگاه،با کامپیوتر آشنایی داشته و در این زمینه توانمند باشند. موقعیت شغلی در ایران: اینجا یک شهر الکترونیکی است .شهری که آموزش،تفریحات،خرید و فروش و بخش قابل توجهی از ارتباطات آن الکترونیکی می باشد.در این شهر ، فارغ التحصیلان IT حضوری فعال دارند.زیرا از سوار شدن به مترو و تاکسی تا خرید از فروشگاهی که در آن فروشنده ای حضور ندارد،به صورت الکترونیکی انجام می گیرد. این تصویری از آینده تمامی کشورهای جهان از جمله کشور ایران است. تصویری که بیانگر وجود فرصتهای شغلی فراوان برای فارغ التحصیل IT است. البته یک مهنسی IT نه تنها در آینده ، بلکه درحال حاضر نیز فرصتهای شغلی فراوان دارد. برای مثال، در حال حاضر وزارت وزارت بازرگانی در پی آن است که سیستم تجارت ایران را مثل کشورهای پیشرفته، الکترونیکی کند. این پروژه بسیار پیچیده است و نیاز به تعداد قابل توجهی متخصص IT دارد.تا جایی که اگر تمامی دانشجویان ما وارد بازار کار شوند ،باز هم پاسخگوی نیاز این پروژه و پروژه های مشابه نخواهند بود.حتی در کارهای ساده تر مثل مکانیزه شدن سیستم یک اداره ،نیاز به متخصص این رشته است.کاری که در بعضی از سازمان ها آغاز شده اما هنوز سیستم هیچ سازمانی به طور کامل مکانیزه نشده است. به عبارت دیگر در حال حاضر همه چیز به سمت IT پیش می رود وبه همین دلیل فارغ التحصیل این رشته اگر توانمند باشد،بیکار نخواهد ماند. درس های این رشته در طول تحصیل دروس پایه: ریاضی،معادلات دیفرانسیل،آمار و احتمالات مهندسی،فیزیک،کارگاه عمومی دروس اصلی: ساختمانهای گسسته،مبانی کامپیوتر و برنامه سازی،زبان ماشین و برنامه نویسی سیستم،ساختمان داده ها، مدارهای منطقی،معماری کامپیوتر،برنامه سازی پیشرفته،سیستم های عمل، پایگاه داده ها،طراحی الگوریتم ها، مهنسی نرم افزار،شبکه های کامپیوتری،مبانی الکترونیک دیجیتال،هوش مصنوعی، اصول و مبانی مدیریت،مبانی اقتصاد مهندسی،آزمایشگاه شبکه،آزمایشگاه پایگاه داده ها،شیوه ارائه مطالب علمی و فنی،زبان تخصصی،آزماایشگاه سیستم عامل. دروس تخصصی: مبانی فناوری اطلاعات،مهندسی فناوری اطلاعات،تجارت الکترونیکی،مدیریتو کنترل پروژه های فناوری اطلاعات ، برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات،آموزش الکترونیکی،محیط های چند رسانه ای،پروژه فناوری اطلاعات،کارآموزی،IT دانشگاه های پذیرنده: اصفهان،بیرجند،تهران،سیستان و بلوچستان-زاهدان، صنعتی اصفهان، صنعتی شیراز،مرکز تحصیلات تکمیلی در علوم پایه زنجان،دانشگاه صنعتی شریف-تهران،صنعتی امیرکبیر-تهران،غیرانتفاعی شیخ بهائی- اصفهان،غیرانتفاعی نبی اکرم(ص)-تبریز،غیر انتفاعی عبدالرحمن صوفی رازی-زنجان  كارشناسي ارشد اين رشته نيز از همان سال شروع به پذيرش دانشجو كرده است. در ادامه با توجه به آغاز ثبت نام آزمون كارشناسي ارشد به معرفي دروس اين رشته مي پردازيم و ضرايب و گرايش هاي كارشناسي ارشد اين رشته را بررسي مي كنيم كارشناسي: دروس اين مقطع بسيار شبيه به دروس رشته كامپيوتر است و تقريبا دروس اصلي آن با دروس گرايش نرم افزار مهندسي كامپيوتر يكسان است ولي دروس تخصصي و اختياري آن تقريبا به طور كامل با آن متفاوت است. مجموع واحد هايي كه دانشجو براي اخذ مدرك ليسانس بايد بگذراند 149 واحد است. _ دروس پايه و عمومي : مجموعا شامل 41 واحد است. 20 واحد عمومي و 21 واحد پايه. دروسي مانند رياضي ۱ , فيزيك۱ و ... جزو دروس پايه اين رشته است و دروس عمومي آن شبيه ساير رشته هاي دانشگاهي شامل دروسي مانند معارف, انقلاب, فارسي عمومي و... است. _ دروس اصلي : مجموعا شامل 62 واحد است و در كل تنها در چهار درس (شبكه هاي كامپيوتري 2 , اقتصاد مهندسي , آز شبكه و مباني الكترونيك ديجيتال ) يعني 10 واحد با دروس اصلي رشته مهندسي كامپيوتر فرق دارد. اسامي اين دروس و ضرايب آنها به قرار زير است:
ساختمان هاي گسسته                        3    
مباني كامپيوتر و برنامه سازي                4
زبان ماشين و برنامه نويسي سيستم     3
ساختمان داده                       3
مدار منطقي                         3
معماري                               3
برنامه سازي پيشرفته            3
سيستم عامل                      3
نظريه زبان و ماشين               3
پايگاه داده                            3
طراحي الگوريتم                    3         
مهندسي نرم افزار 1              3
مهندسي نرم افزار 2               3
شبكه هاي كامپيوتري 1           3
شبكه هاي كامپيوتري 2           3
مباني الكترونيك ديجيتال          3
هوش مصنوعي                      3
اقتصاد مهندسي                     3
آزمايشگاه شبكه                     1
آزمايشگاه پايگاه داده               1
ارايه مطالب                            2
زبان تخصصي                         2
آز سيستم عامل                    1        _ دروس تخصصي : مجموعا شامل 31 واحد است كه بطور كامل با دروس تخصي رشته مهندسي كامپيوتر متفاوت است. اسامي اين دروس و ضرايب آنها به قرار زير است:
مباني فناوري اطلاعات
مهندسي فناوري اطلاعات
تجارت الكترونيك
مديريت و كنترل پروژه فناوري اطلاعات
مهندسي فناوري اطلاعات 2
گرافيك كامپيوتري
اصول و مباني مديريت
مولتي مديا
پروژه فناوري اطلاعات
كارآموزي _دروس اختياري : دروس اختياري دروسي است كه دانشجو بايد از ميان آنها به دلخواه 5 درس يعني 15 واحد را انتخاب كند. از ميان اين دروس درس هايي ما نند" گرافيك و خبره "به دانشجويان رشته نرم افزار نيز ارائه مي شود. اسامي اين دروس و ضرايب آنها به قرار زير است. مديريت نگهداري فناوري اطلاعات
تحقيق در عمليات
سيستم هاي خبره
مديريت رفتار سازماني
تعامل انسان و كامپيوتر
مباحث نو در فناوري اطلاعات
سيستم اطلاعات جغرافياييGIS
شبيه سازي كامپيوتري
طراحي و پياده سازي كتابخانه الكترونيك
بهينه سازي كاربردي
نرم افزارهاي توزيع شده
آموزش مجازي
كارشناسي ارشد :
اين مقطع شامل نيمسال تحصيلي است و در 32 واحد به دانجويان ارائه مي شود. پذيرش از رشته هاي مهندسي كامپيوتر, مهندسي الكترونيك و مهندسي صنايع نيز صورت مي گيرد. _گرايش ها 1- تجارت الكترونيكي
2-سيستمهاي چند رسانه اي
3-مديريت سيستمهاي اطلاعاتي
4-امنيت اطلاعات
5- شبكه هاي كامپيوتري
6- مهندسي فناوري اطلاعات (IT)
_ضرايب دروس و مواد امتحاني : 1- زبان تخصصي، 2-دروس مشترك (شامل ساختمانهاي گسسته، ساختمانهاي داده ها، طراحي الگوريتم، مهندسي نرم افزار ، شبكه هاي كامپيوتري) 3- اصول و مباني مديريت، 4- اصول طراحي پايگاه داده ها، 5- هوش مصنوعي، 6- سيستمهاي عامل، 7- معماري كامپيوتر. ضرايب به ترتيب دروس عبارتند از:
1- تجارت الكترونيكي (1، 2، 1، 1، 1، 1و0) 2-سيستمهاي چند رسانه اي (1، 2، 1، 1، 1، 1 و0 )
3- مديريت سيستمهاي اطلاعاتي (1، 2، 2، 1، 1، 1 و0) 4 - امنيت اطلاعات (1، 2، 0، 1، 1، 1و 1)
5- شبكه هاي كامپيوتري (1، 2، 0، 1، 1، 1 و 1)6- ضرايب همانند گرايش تجارت الكترونيكي
_ دروس دوره ارشد :
الف- دانش زير بنائي (دروس اصلي پايه) 6 واحد
ب- دانش عمليات تخصصي (دروس اصلي تخصصي) 9 واحد
پ- دانش يك حوزه تخصصي (دروس اختياري) 9 واحد
ج- سمينار و روش تحقيق در فناوري اطلاعات 2 واحد
د- پروژه كارشناسي ارشد 6 واحد
_چند نكته:
با توجه به گرايشات مختلف دروس اصلي تخصصي در دو گرايش ( سيستمهاي تكنولوژي اطلاعات ITS و تكنولوژي اطلاعات و ارتباطات ITC ) ارائه مي شود. براي پذيرفته شدگاني كه رشته كارشناسي آنها IT نبوده است حداكثر شش واحد جبراني بصورت پيش نياز ارائه مي شود. _ دروس اصلي ( مشترك )
مديريت و برنامه ريزي منابع اطلاعاتي                ۳
مهندسي مجدد الكترونيكي فرايندهاي كسب و كار    ۳ _ دروس تخصصي ( ITC )
شبكه هاي كامييوتري و انتقال داده ها                    ۳
ارزيابي عملكرد سيستم هاي كامپيوتري                 ۳          
سيستم هاي خبره و مهندسي دانش                         ۳
_ دروس تخصصي ( ITS)
واسط هاي تجارت الكترونيك                                   ۳
بازاريابي استراتژيك بر روي اينترنت                       ۳
استراتژي تكنولوژي اطلاعات ۳