بيماريهاي تيروئيد
تيروئيد يك غده ي كوچك است كه شبيه يك پروانه است و در قسمت تحتاني گردن واقع شده است. به گزارش سيمرغ، كار اين غده اين است كه هورمون ترشح كند.
تيروئيد چيست؟
تيروئيد يك غده ي كوچك است كه شبيه يك پروانه است و در قسمت تحتاني گردن واقع شده است. كار اين غده اين است كه هورمون ترشح كند. هورمونهاي تيروئيد انرژي را به سلولهاي بدن منتقل مي‌كنند.
چه بيماريهايي تيروئيد را تحت تاثير قرار مي‌دهند؟
شايعترين مشكلاتي كه تيروئيد را تحت تاثير مي‌دهند شامل اين موارد هستند:
- كم كاري تيروئيد
( هايپوتيروئيدي )
- پركاري تيروئيد
( هايپرتيروئيدي )
- بزرگي غده ي تيروئيد ( گواتر )
- توده هاي تيروئيد
- سرطان تيروئيد
- التهاب تيروئيد ( تيروئيديت )
كم كاري تيروئيد:
وقتي غده ي تيروئيد كمتر از حد طبيعي فعاليت كند، يا از بدو تولد ناقص شكل گرفته باشد، يا به وسيله جراحي كل تيروئيد يا قسمتي از آن برداشته شده باشد، و يا يد كافي در رژيم غذايي موجود نباشد ديگر نمي‌تواند هورمون كافي توليد كند و به اين حالت كم كاري تيروئيد گفته مي‌شود.
يكي از شايعترين علل كم كاري تيروئيد يك بيماري خود ايمني است كه به آن بيماري هاشيموتو گفته مي‌شود.
در اين بيماري به تدريج پادتن‌هايي بر عليه تيروئيد ساخته مي‌شود كه تيروئيد را تخريب مي‌كند و توانايي توليد هورمون را از بين مي‌برد.
علائم كم كاري تيروئيد معمولا در اثر كاهش متابوليسم بدن ايجاد مي‌شود و ممكن است شامل خستگي، افزايش وزن و افسردگي باشد.
علائم كم كاري تيروئيد:
- خستگي و فرسودگي
- كندي حركات و تنبل شدن
- مشكل در تمركز و فعاليتهاي مغزي
- افزايش وزن بدون علت مشخص
- پوست خشك خشن و خارش دار
- خشك شدن، خشن شدن و نازك شدن موها
- احساس سرما مخصوصا در انتهاي دست و پا
- يبوست
- گرفتگي عضلاني
- افزايش تعداد و ميزان خونريزي ماهيانه
- ناباروري و يا سقط جنين
پركاري تيروئيد:
وقتي تيروئيد بيش از اندازه فعاليت كند و هورمون زيادي توليد كند گفته مي‌شود كه فرد مبتلا به پركاري تيروئيد مي‌باشد. شايعترين علت پركاري تيروئيد يك بيماري خود ايمني به نام بيماري گريوز است كه در آن بر عليه تيروئيد پادتن ساخته مي‌شود كه موجب مي‌شود سرعت توليد هورمون افزايش يابد.
علائم پركاري تيروئيد:
- عصبي شدن
- تحريك پذيري
- افزايش تعريق
- نازك شدن پوست
- نازك و شكننده شدن موها
- ضعف عضلاني مخصوصا در بالاي بازو و رانها
- لرزش دستها
- اضطراب و اختلال هراس
- بي‌خوابي
- تپش قلب
- افزايش حركات روده
- كاهش وزن عليرغم افزايش اشتها
- كم شدن تعداد و ميزان خونريزي ماهيانه
بيماري خود ايمني تيروئيد:
بيشتر اختلالات تيروئيد مانند پركاري يا كم كاري تيروئيد مربوط به بيماريهاي خود ايمني است. در بيماري خود ايمني شرايطي ايجاد مي‌شود كه بدن توانايي خود در تشخيص بين بافتهاي بدن با باكتريها، ويروسها و ساير عوامل بيماري‌زا را از دست مي‌دهد.
به همين دليل سيستم ايمني بر عليه اين بافتها پادتن مي‌سازد و اشتباها به اين بافتها حمله مي‌كند. در اين بيماريها پادتني كه عليه تيروئيد ساخته مي‌شود موجب تخريب تدريجي تيروئيد مي‌شود و كم كاري تيروئيد ايجاد مي‌كند و يا موجب مي‌شود تا بيش از حد فعال شود و پركاري تيروئيد ايجاد شود.
گواتر و توده هاي تيروئيد:
برخي اوقات غده ي تيروئيد بزرگ مي‌شود. ممكن است اين حالت در اثر بيماري هاشيموتو، گريوز، يا در اثر كمبود يد يا عدم تعادل هورمونهاي تيروئيد ايجاد شود. به بزرگي تيروئيد گواتر گفته مي‌شود.
ممكن است در برخي موارد توده هاي نرم يا سفت، برجستگي، كيست و يا تومور سرطاني ايجاد
شود.
درصد كمي از برجستگيها و توده هاي تيروئيدي ممكن است سرطاني باشند. سرطان تيروئيد نادر است ولي ميزان آن رو به افزايش است.
التهاب تيروئيد:
ممكن است غده ي تيروئيد در اثر تاثير باكتريها يا ويروسها ملتهب شود و تيروئيديت ايجاد شود.
درمان:
درمان بيماريهاي تيروئيدي بستگي به نوع بيماري و شدت آن دارد. درمان دارويي در درمان بسياري از بيماران نقش مهمي‌دارند. در كم كاري تيروئيد بسته به علت آن ممكن است هورمون تيروئيد به صورت دارو تجويز شود. در پركاري تيروئيد از روشهاي مختلفي ميزان هورمون زيادي كاهش داده مي‌شود. درمانهايي براي التهاب تيروئيد و بيماريهاي خود ايمني وجود دارند.
براي درمان سرطان تيروئيد معمولا جراحي به كار مي‌رود.
همچنين جراحي در درمان برخي از موارد گواتر يا بزرگ شدن تيروئيد، توده هاي تيروئيدي و در موارد نادري از پركاري تيروئيد به كار مي‌رود.
