آن چه باید درباره‏ بیماری‏های روانی بدانیم

  در طول قرن گذشته، دانش پزشکی در شناخت ،درمان واز میان بردن علت‏های بسیاری از بیماری‏ها، مشتمل بربیماری‏های روحی، به پیشرفت‏های شگرفی دست یافته‏است.
در عین‌حال، هر چند پزشکان هم‌چنان به گشودن برخی‏از رمز و رازهای مغز سرگرم‏اند، ولی بسیاری ازکارکردهای آن، معماگونه است. حتی در مرکزهای‏پژوهشی معتبر، هیچ کس از طرز کار عضو یاد شده یاعلت کاستی‏های آن اطلاع چندانی ندارد.
پژوهشگران به این نتیجه رسیده‏اند که شاید بسیاری ازبیماری‏های روانی، پیامد عدم تعادل شیمیائی مغز باشد.امکان دارد این نابرابری، ارثی بوده و یا بر اثر فشار روحی‏بی اندازه یا سوء مصرف مواد مخدر پدید آید.
گاهی از یاد می‏بریم که مغز ما، همچون تمامی اندام‏های ‏دیگرمان در برابر بیماری‏ها، آسیب‏پذیر است. مبتلایان ‏به بیماری‏های روحی، گاه چند گونه رفتار، همانند اندوه و زودآزاری بی‏اندازه و در موردهای حادتر ممکن است وهم‏زدگی و گوشه‏گیری کامل را از خود نشان دهند.
چنین افرادی به‏جای برخورداری از رحم، همدلی ومحبوبیت، به احتمال زیاد گرفتار دشمنی، تبعیض و داغ ‏ننگ می‏گردند.
بهبود، امکان‏پذیر است. نشانه‏های بیماری را می‏توان بایاری و درمان، صحیح کاهش داد یا از میان برداشت.
تجهیز نیروهای شخصی، فراگیری مهارت‌های مراقبت نیکواز خود و بهره مندی از خدمات حرفه‏ای مناسب، سبب‏ می‏گردد که مردم بتوانند بر صدمه‏های ناشی ازبیماری‏های روحی غلبه کنند.  

● بیماری روانی چیست؟
بیماری روحی، به ناخوشی گفته می‏شود که در پندار،دریافت و رفتار آدمی، آشفتگی پدید می‏آورد. اگر این به‏هم خوردگی، توان شخصی در رویاروئی با ضروریات وامور روزمره را به طرز چشمگیری گزند برساند، در این‏صورت او اعم از زن و مرد، باید به سرعت برای مداوا نزدمتخصص بهداشت روانی بشتابد. مراقبت‏ها و معالجه‏درست، باعث می‏شود که بیمار بهبود یابد و فعالیت‏های‏عادی خویش را از سر بگیرد.
تصور همگان بر این است که بیماری‏های روانی ازعلت‏های زیستی ریشه می‏گیرد؛ درست مانند سرطان،مرض قند و بیماری‏های قلبی، اما شماری از اختلال‏های ‏روحی بر اثر محیط و تجربه‏های انسان به وجود می‏آیند.
● شش مقوله عمده بیماری روانی
۱) اختلال اضطرابی
این دسته از اختلال‏ها، شایع‏ترین بیماری‏های روانی راتشکیل می‏دهند سه نوع آنها عبارتند از: هراس‏ها، اختلال‏های وحشت‏زدگی و روان رنجوری‏های وسواسی‏فکری ـ عملی. هراسناکان، از شی یا وضعیت خاصی، بیمناک یا وحشت‏زده می‏شوند اختلال‏های هراسناکانه، شامل احساس‏های شدید و ناگهانی، دهشت بدون هیچ‏دلیل ظاهری است و نشانه‏هایش به حمله قلبی شبیه است ‏آنانی که دربند روان رنجوری وسواسی فکری - عملی‏اسیرند، می‏کوشند که با بازگوئی واژه‏ها یا عبارت‏ها یاپرداختن به رفتارهای تکراری و همیشگی مانند دست‏شستن پیاپی، با نگرانی خویشتن، دست و پنجه نرم کنند.از سایر اختلال‏های اضطرابی ”اختلال فشار روانی پس‏آسیبی“ (پی تی اس دی) و ”اختلال اضطراب فراگیر“ را می‏توان نام برد.
۲) پریشان حالی
اختلال‏های خلقی شامل افسرده حالی و اختلال دوقطبی‏یا شیدائی ـ افسردگی است. احتمال دارد این نشانه‏ها، دربرگیرنده‏ٔ تغییرهای خلق و خو از قبیل غمگینی یا شورو هیجان فراوان، آشفتگی‏های مربوط به خواب و تغذیه و دگرگونی‏هائی در میزان فعالیت و نیرو باشند. در این گونه‏اختلال‏ها، ممکن است خودکشی هم خطری به شمار آید.
۳) روان گسیختگی
اختلال شدیدی است که در شیوه‏ٔ پندار، احساس واعمال بشر اثر می‏گذارد. گمان می‏رود که روان گسیختگی‏به واسطه عدم تعادل مواد شیمیائی در مغز صورت پذیرد و چند علامت همانند توهم، بیهوده‏گوئی (هذیان)، عزلت‏گزینی، گفتار گسسته و استدلال ضعیف از خود می‏نمایاند.
۴) زوال عقل (عقل فرسودگی)
این دسته از نابسامانی‏ها را بیماری‏هائی چون زوال عقل‏پیری (آلزایمر) تشکیل می‏دهد که به فقدان کارکردهای ‏ذهنی از جمله ضعف حافظه و کاهش مهارت‏های عقلی وبدنی می‏انجامد.
۵) اختلال‏های غذائی
بی‏اشتهائی عصبی و پراشتهائی روانی، از بیماری‏هائی‏خطرناک و بولقوه مرگ بار شمرده می‏شوند کسانی که به‏اختلال‏هائی از این دست گرفتارند، از نظر غذائی دل‏مشغول بوده و بیم از چاق شدن‏شان نامعقول می‏باشد.
بی‏ اشتهائی عصبی، گرسنگی کشیدن است و حال آن که ‏پراشتهائی روانی شامل پرخوری و پاک‏سازی مزاج از طریق استفراغ عمدی یا سوء مصرف ملین‏ها می‏باشد امکان دارد این حالت از ورزش زیاد هم پدید آید.
۶) برداشت‏های نادرست متداول درباره‏ٔ بیماری‏های‏روانی
افسانه: بچه‏ها و جوانان دچار مشکل‏های بهداشت روانی‏نمی‏شوند.
حقیقت: تخمین زده شده است که افزون بر ۶ میلیون‏جوان در آمریکا به احتمال زیاد از اختلال بهداشت روانی‏رنج می‏برند که قدرت عمل آنان را در خانه، مدرسه یا دراجتماع به شدت مختل می‏سازد.
افسانه: نیازمندان به مراقبت‏های روانی را باید در آسایشگاه روانی نگه‏داشت.
حقیقت: امروزه به برکت پشتیبانی‏ها، برنامه‏ها و یاداروهای مختلف، مردم زندگی پرباری دارند.
افسانه: بیماران روانی، خطرناکند.
حقیقت: جمع زیادی از این نوع افراد، خشن نیستند. درمواردی که خشونت رخ می‏نماید رخداد، ناشی از همان‏دلیل‏هائی است که به عموم مردم مربوط می‏شود مانند درمعرض خطر قرار گرفتن یا مصرف افراط‌آمیز مشروبات‏الکلی.
افسانه: اشخاص مبتلا به بیماری‏های روانی قادرند مشاغل‏پیش‏پا افتاده را برعهده گیرند، ولی شغل‏های مهم یاپرمسئولیت رانمی‏توانند بپذیرند.
حقیقت: بیماران روحی، مانند افراد دیگر، با توجه به‏توانائی‏ها، تجربه‏ها و انگیزه‏ٔ خودشان استعداد دارند که‏در هر سطحی کار کنند.
شما چگونه با بیماری روحی مبارزه می‏کنید؟
۱) تجربه خویش را با بیماری روانی تقسیم کنیدسرگذشت شما به دیگران می‏فهماند که بیماری روانی‏باعث خجالت نیست.
۲) به بیماران روانی کمک کنید که بار دیگر به اجتماع‏ پیوندند. از کوشش‏های ایشان در دست‏یابی به محل‏سکونت و شغل، پشتیبانی کنید.
۳) در مقابل گفته‏های دروغ، در مورد تصور غلط مردم‏راجع به بیماری روحی، از خود واکنش نشان دهید.
بسیاری از افراد در این باره نظرهای اشتباه و زیان‏باری‏دارند ممکن است حقایق و اطلاعات به تغییر اندیشه‏ها وکنش‏های‏شان یاری کند.
کسانی که با بیماری روانی درگیرند، دوستان و افرادخانواده آنان همگی با چالش‏هائی روبرو هستند. به‏کسب حقیقت‏ها نائل شوید همه را امیدوار ساخته و به‏آنان احترام بگذارید.         منبع: نشریهٔ National Mental Health Association
مترجم ا.امیردیوانی
نویسنده: مترجم پژوهشگر
مجله شادکامی و موفقیت