پیامدهای مهاجرت های روزافزون پزشکان

ماجرای افزایش مهاجرت پزشکان آن قدر پرتکرار روایت شده که گاه موضوع مهاجرت با رفتن پزشکان یکی انگاشته می شود اما این اغراق در ترک نظام سلامت توسط پزشکان موضوعی نیست که بشود از کنار آن گذشت.
در میانه این سال ها موافقان و مخالفانی هم پا گرفته اند، سنگربندی هایی شکل گرفته که نگاه های متفاوتی به این ماجرا دارند، تصمیم گیرانی هستند که باور دارند مهاجرت پزشکان اتفاقی نیست که بتوان آن را «بحران» نامید و در سوی دیگر هستند افرادی که این موضوع را با پیشوند «سونامی» یاد می کنند.

سازمان نظام پزشکی هم در میانه این نگاه ها همواره نسبت به کمبود پزشک متخصص هشدار می دهد. گرچه اشاره مستقیمی از سوی این سازمان به سهم مهاجرت ها در کمبود پزشک اشاره ای نشده است اما می توان متوجه شد که تناسب درستی میان تربیت پزشک در ایران و میزان مهاجرت آنها از ایران وجود ندارد. آمارهای تلخ دیگری هم در این میانه وجود دارد که عموما در اعداد میزان رفتن ها و ماندن ها با آن توجهی نشده است.

یکی از آنها میزان هزینه ای است که دولت ها و شهروندان برای آموزش پزشکان خرج می کنند و با رفتن آنها این هزینه هدر می رود. طبق اعلام مرکز آمار، تربیت یک پزشک در سال 1400، عدد 137 میلیون تومان به ازای هر سال 959 میلیون برای هفت سال آموزش پزشکی هزینه دربر داشته است که با توجه به نرخ اعلامی و رسمی تورم از سوی مرکز آمار (یعنی 45.2درصد) و با احتساب زمان دوساله از این اعلام می توان گفت این هزینه در سال 1402 نزدیک به 90 درصد است که با این حساب باید گفت هزینه آموزش یک پزشک در سال 1402 رقمی نزدیک به دو میلیارد تومان است.
به این معنا که مهاجرت هر پزشک برای ما فارغ از همه آسیب هایی که به نظام سلامت می زند دو میلیارد تومان هم از جیب شهروندان خرج می شود. تلخ تر این که این هزینه از جیب شهروندان در حالی صورت می گیرد که این افراد در کشورهای دیگر این هزینه را بازپس می دهند! غیر از آن باید به حجم قابل توجهی از پزشکانی پرداخت که با وجود داشتن پرونده طبابت از سازمان نظام پزشکی در مشاغل دیگری مشغول به فعالیت هستند.
ماجرای مهاجرت پزشکان ماجرایی تک مجهولی نیست و پیامدهای آن هم تنها محدود به یک حوزه نخواهد شد. دود جدال بر سر آسیب زا بودن یا بی تاثیری آن هم تنها به چشم بیمارانی خواهد رفت که به شکل معناداری از خدمات مراقبتی یا سطح کیفی این خدمات محرم خواهند شد.