پیامدهای گسست اجتماعی جگونه توصیف میشود ؟

انسجام اجتماعی، نیرویی است که افراد یک جامعه را به هم پیوند داده و به آنان حس یکی بودن و سرنوشت مشترک را القا می کند در مقابل این شکاف اجتماعی، گسست و انشعاب بین افراد، نهادها و گروه های اجتماعی است که در منافع، ارزش ها و موقعیت آنها ریشه دارد. یکی از مولفه های مهم موثر بر توسعه اقتصادی، اجتماعی؛ انسجام اجتماعی است. منظور از انسجام اجتماعی، نیرویی است که افراد یک جامعه را به هم پیوند داده و به آنان حس یکی بودن و سرنوشت مشترک را القا می کند. این امر در صورت تحقق، دستاوردهای بزرگی برای کشور به همراه دارد. بررسی های انجام شده نشان می دهد که یکی از علل عدم موفقیت برنامه های پیش و پس از انقلاب، فقدان عزم و اراده ملی بوده است.
مک لئود از گروه مشاوران هاروارد، به صراحت این نکته را در گزارش برنامه سوم پیش از انقلاب آورده است. در حالی که یافته ها نشان می دهد که تقریبا تمامی کشورهای توسعه یافته از انسجام اجتماعی بالایی برخوردارند. این مسئله اهمیت دستیابی به سطح مناسبی از انسجام اجتماعی برای دستیابی به توسعه را به ما نشان داده، ضرورت بازنگری در سیاست ها و هنجارهای اجتماعی را بیان می کند.

انسجام ملی که از مولفه های مهم سرمایه اجتماعی است، در سه سطح روابط بین افراد، در روابط میان شبکه های اجتماعی و در سطح کلان قابل بررسی است. وجود انسجام در سه سطح یادشده موجب کاهش تنش بین آحاد جامعه، جنسیت، گروه های اجتماعی، اقوام، پیروان مذاهب، دولت و مردم، معتقدین به نظام های ارزشی متفاوت می شود.
هرچقدر نابرابری اجتماعی و احساس تبعیض قومی در یک نظام اجتماعی افزایش یابد، به همان میزان به نارضایتی قومی افزوده می شود و نظم درونی جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث تجزیه جامعه به بخش های مختلف می شود.
ازاین رو در چند دهه اخیر با وقوع تحولات وسیع جهانی و تاثیرگذاری آن بر امور داخلی جوامع بر اهمیت موضوع انسجام ملی افزوده شده است. یکی از علل مهم رواج خشونت و تجزیه کشورها پس از دهه 1950 به بعد، گسست های اجتماعی بوده است. در واقع چسبی که گروه ها، اقوام و ادیان را به هم پیوند دهد، از بین رفته، دیگر امکان هم زیستی مسالمت آمیز وجود نداشت.

تجزیه کشورها یا فروپاشی ها گاه به علل دینی مانند هند و پاکستان، گاه به علل قومی مانند فروپاشی شوروی سابق، یوگسلاوی و برخی کشورهای آفریقایی رخ داده است.
یکی از اقتضائات دنیای جدید، به ویژه با توجه به ورود به عصر دهکده جهانی، گستره زندگی شهری، نرخ بالای تبادل اطلاعات و افزایش سطح علمی جوامع؛ وجود چندگانگی هنجاری و خرده فرهنگ ها در جامعه است. ارزش های سنتی جامعه و از سوی دیگر ارزش های متاثر از دنیای جدید در یک رویارویی قرار می گیرند و ازاین رو چگونگی تعامل میان آنها اهمیت زیادی داشت و نیازمند سیاست گذاری دقیقی در ایجاد فضای هم زیستی مسالمت آمیز برای تحقق انسجام ملی است.
سیاست هایی که به شکاف اجتماعی دامن زده و به قطبی شدن هنجارها میان گروه های اجتماعی انجامیده و بستر تعارضات، خشونت و نزاع و دیگر آسیب های اجتماعی را فراهم می کند. قطبی شدن گروه های اجتماعی و همین طور دولت و مردم منجر به جامعه چندپاره با ارزش ها و اهداف متضاد، تضعیف تعهدات اجتماعی و قانون گریزی خواهد شد.
ایران کشوری بزرگ به لحاظ جمعیت و وسعت بوده و اقوام و پیروان ادیان و مذاهب مختلف را در خود جای داده است. ازاین رو سیاست های حکومت ها در طول تاریخ دارای اهمیت بوده است. در دوره هایی که سیاست ها مناسب بوده است، انسجام و وحدت ملی تقویت شده و دستاوردهای بزرگی برای کشور به دنبال داشته است. سیاست هایی که در کشور موجب دوقطبی شدن جامعه شده و مردم را به گروه های گوناگون تقسیم کند، حس یکی شدن را از مردم می گیرد. عده ای حس مالک بودن پیدا کرده و عده ای خود را مستاجر و مملوک می بینند. در این صورت تعلق به یک واحد مشترک به نام وطن از بین می رود. هویت ملی، پرچم ملی، سرنوشت مشترک مفهوم خود را از دست می دهند.
نتایج مطالعه ای که براساس دوره زمانی سال های 1995 تا 2015 انجام شده و شامل 109 کشور می شود، نشان داد که جوامعی با میزان بالای چندگانگی هنجاری، میزان پایینی از انسجام اجتماعی را دارند. و ایران از حیث انسجام اجتماعی در میان 109 کشور جهان رتبه 87 و از حیث تشتت هنجاری رتبه 31 در میان 61 کشور را دارد. این امر هشداری جدی برای سیاست گذاران کشور است.