به فرد داغ دیده نگویید: «گریه نکن!»
تازه چند روز از فوت ناگهانی پدرش گذشته بود . موج حرف‌ها و توصیه‌های اطرافیان بیشتر از اینکه آرامش کند، طوفانی‌اش می‌کرد . غم از دست دادن و فقدان پدر یک طرف و نظرات اطرافیان هم طرف دیگر. تا یک قطره اشک از چشمانش می‌ریخت با تشر می‌گفتند: «گریه نکن، بابا ناراحت میشه». «گریه نکن خدا خوشش نمیاد». «گریه نکن الان با اشکات قبر بابا پر آب میشه». «خدارو شکر کن، مردم همینقدرم بابا نداشتن». «چه خبرته خوددار باش». «بسه، درست نیست، گریه نکن». «به جای گریه دو خط قرآن بخوان».
از ترس حرف‌های آنها زیر دوش حمام گریه می‌کرد. یا به دنبال گوشه‌ای عزلت برای سوگواری می‌گشت، شاید اطرافیانش نمی‌دانستند اما حرف‌های بی‌حساب و کتاب آنها شده بود، گلوله ای که بر تن نحیف او می‌نشست. همین برخورد و رفتار دردش را مضاعف می‌کرد و به او حس تنهایی و درک نشدن می‌داد.
از ترس حرف‌های آنها زیر دوش حمام گریه می‌کرد. یا به دنبال گوشه‌ای عزلت برای سوگواری می‌گشت، شاید اطرافیانش نمی‌دانستند اما حرف‌های بی‌حساب و کتاب آنها شده بود، گلوله ای که بر تن نحیف او می‌نشست. همین برخورد و رفتار دردش را مضاعف می‌کرد و به او حس تنهایی و درک نشدن می‌داد.
طبق روال هر هفته این گزارش را برایتان روایت می‌کنیم تا تلنگری باشد برایتان و یاد مرگ را فراموش نکنید و در این روز عزیز به زیارت اهل قبور بروید و با آهنگ قدم‌هایتان اموات را خوشحال کنید. در این گزارش قصد داریم با تکیه بر روایات و احادیث و نظرات کارشناس مذهبی به این نکته بپردازیم که گریه فردی که داغ دیده است تا چه اندازه‌ای مجاز است و آیا پیامبران و ائمه اطهار هم گریه می‌کردند؟
*وقتی اشک پیامبر هم درآمد!
شاید خیلی‌ها ندانند و گریه را کار ناپسندی بدانند و تصور کنند خداوند رحیم و مهربان راضی نیست، وقتی فردی از دنیا می‌رود گریه کنیم، اما در روایات آمده است؛ پیامبر (ص) پس از شنیدن خبر شهادت عمویش به محل شهادت می‌رود و وقتی با پیکر مثله حمزه سید الشهداء (ع) مواجه میشود، ایشان بلند گریستند و فرمودند: «تاکنون سخت‌تر از این مصیبت بر من وارد نشده است». حتی پیامبر (ع) گله کردند که حمزه (ع) گریه‌کن ندارد. بر همین اساس، برخی از اصحاب زنان طایفه خود را جمع کردند و خواستند تا در محفلی برای حمزه اشک بریزند. پیامبر (ص) هم در حق آنها دعا کردند.
در روایتی دیگر هم امام صادق (ع) از امام باقر (ع) نقل می‌فرمایند: «هنگامی که پیامبر (ص) خبر شهادت جعفر بن ابی‌طالب و زید بن حارثه را شنید، وقتی داخل خانه می‌شد بسیار گریه می‌کرد و می‌فرمود: آن دو، هم سخن و مونس من بودند پس مرگ آمد و آنها را برد.» پس تا اینجا متوجه می‌شویم که رسول اکرم(ص) هم برای از دست دادن عزیزانش گریه می‌کرد ما که جای خود داریم!
فردی که عزیز از دست داده را در آغوش بگیرید و اجازه دهید اشک بریزد
* چه اشکی خدا را ناامید می‌کند؟
از نظر قرآن کریم هم گریه نه تنها امری پسندیده، بلکه مطلوب است. «علی نصیری کیا» طلبه درس خارج حوزه قم و نویسنده می‌گوید: « اما اگر انسان پس از داغدار شدن دست به گله و شکایت از کار خدا بزند، این اشک و عزاداری مورد رضای دین نیست. بالاخره عزادار ممکن است به سر و سینه‌اش بزند و عزاداری کند. اما نباید کفر بگوید. معمولا ما در بزرگان خودمان هم داشتیم کسانی که عزیزی از دست می‌دادند خدا در ازای آن برایشان جبران می‌کنند و این را در سیره حضرت صادق (ع) هم داشتیم که وقتی که نزد مصیبت دیدگان رفتند چنین تعبیری داشتند که «خداوند این آسیبی که به شما رسید را جبران کند و به شما دلداری نیکو بدهد و آن کسی که از شما درگذشته را رحمت کند.»
در روایات آمده است؛ امام حسن عسکری (ع) وقتی که بردارشان سید محمد، از دنیا رفتند از ناراحتی گریبان خود را چاک دادند و وقتی به ایشان اعتراض شد، ایشان فرمودند این همان کاری بود که موسی (ع) برای بردارشان هارون (ع) انجام دادند چه گله‌ای بر من می‌کنید من برادر عزیزی از دست دادم.
اشک وزن زیادی ندارد، اما بار بزرگی از دوش فرد داغ دیده بر می‌دارد و او را سبک می‌کند
*اشک‌هایتان را گرانبها کنید
اولین اقدام و شاید بیشترین کاری که پس از مرگ عزیزی انجام می‌دهیم، اشک و گریه است. اشک وزنش کم است. ولی بار بزرگی از دوش گریه کننده بر می‌دارد و او را سبک می‌کند. رهبر معظم انقلاب از زمان دفاع مقدس نقل می‌کنند و می‌فرماید: «می‌رفتیم به خانه شهدا سر می‌زدیم. می‌دیدیم پدر و مادرها گریه نمی‌کردند. می‌پرسیدیم چرا گریه نمی‌کنید؟ می‌گفتند نمی‌خواهیم دشمن شاد شویم. اما رهبر معظم می‌فرمودند: نه گریه کنید شما نیاز به این گریه دارید. باید سبک شوید. اما برای اینکه اشک شما بار معنوی و ارزشمندتر شوند بهتر آن را به اهل بیت گره بزنید. مولای ما علی بن موسی الرضا(ع) می‌فرمایند: «اگر خواستی بر چیزی گریه کنی بر حسین بن علی (ع) گریه کن.» این بدین معناست که مصیبت اهل بیت(ع) به واسطه علاقه‌ای که ما به اهل بیت داریم، بزرگترین مصیبت است. همچنین در زیارت عاشورا می‌خوانیم مصیبت امام حسین (ع)، بزرگترین مصیبت در اسلام و در همه آسمان‌ها و زمین است.
امام صادق(ع) هم در این باره فرموده است: «کسی که قطره اشکی درباره ما بریزد، بخاطر خونی که از ما ریخته شده و یا حقی که از ما غصب شده است و یا آبرویی که از ما هتک شده است و... خداوند در قبال این اشک سالیان دراز او را در بهشت جای می دهد.»
خرج کردن اشک برای مصیبت کربلا، اشک را قیمتی می‌کند.
* با اشک‌تان به کربلا سفر کنید
نصیری کیا می‌گوید: « با گریه کردن برای اهل بیت اشک‌هایتان را ارتقا بدهید، چه بسا بالاترین گریه در این نظام و عالم وجود همین گریه بر سید الشهداست. همان جا که برای عزیزان گریه می‌کنید منتقل شوید به مصیبت عظیم کربلا. اگر فرزند کوچکی از دست دادید، یاد مصیبت حضرت علی اصغر (ع)، اگر فرزند بزرگی از دست دادید به یاد مصیبت علی اکبر (ع)، اگرپدر از دست دادید به یاد مصیبت امام سجاد (ع) و امام حسن (ع) و امام حسین و اگر مادر از دست دادید به یاد مصیبت بچه‌های حضرت فاطمه حضرت زهرا (س) گریه کنید.
اگر برادر از دست دادید با یاد حضرت ابوالفضل (ع) گریه کنید. غم از دست دادن حضرت ابوالفضل (ع) وقتی در علقمه به شهادت رسیدند آنقدر شدید بود که امام حسین (ع) فرمودند: « من برادری مانند حضرت عباس را از دست دادم». خرج کردن اشک برای یک مصیبتی مانند این مصیبت اشک را قیمتی می‌کند. به همین خاطر خیلی خوب است که ما در این مراسمات هم خودمان را به مصیبت بزرگتر و عالی‌تر وصل کنیم.»
نقل است که وقتی حاج آقا مصطفی خمینی فرزند بزرگ امام خمینی (ره) در نجف از دنیا رفتند، حضرت امام (ره) گریه نمی‌کردند و ابراز ناراحتی نداشتند. خیلی‌ها از علاقه زیاد امام خمینی (ره) به پسرش خبر داشتند و نگران شدند و گفتند نکند اتفاقی برای ایشان بیفتد. یکی پیشنهاد داد که بروید روضه بخوانید و نقل است که روضه حضرت علی اکبر (ره) را خواندند و امام شروع کردند به‌گریه کردن و آن اشک امام خرج آن مصیبت شد.
با این تفاسیر اشک ریختن تا زمانی که به کفر از کار خدا منجر نشود، مشکلی ندارد. پس لطفا زمانی که به ملاقات با بازماندگان می‌روید، با سکوت و در آغوش گرفتن فرد داغ دیده، به او در طی کردن مراحل چهارگانه پذیرش مرگ کمک کنید.
*وقتی اشک پیامبر هم درآمد!
شاید خیلی‌ها ندانند و گریه را کار ناپسندی بدانند و تصور کنند خداوند رحیم و مهربان راضی نیست، وقتی فردی از دنیا می‌رود گریه کنیم، اما در روایات آمده است؛ پیامبر (ص) پس از شنیدن خبر شهادت عمویش به محل شهادت می‌رود و وقتی با پیکر مثله حمزه سید الشهداء (ع) مواجه میشود، ایشان بلند گریستند و فرمودند: «تاکنون سخت‌تر از این مصیبت بر من وارد نشده است». حتی پیامبر (ع) گله کردند که حمزه (ع) گریه‌کن ندارد. بر همین اساس، برخی از اصحاب زنان طایفه خود را جمع کردند و خواستند تا در محفلی برای حمزه اشک بریزند. پیامبر (ص) هم در حق آنها دعا کردند.
در روایتی دیگر هم امام صادق (ع) از امام باقر (ع) نقل می‌فرمایند: «هنگامی که پیامبر (ص) خبر شهادت جعفر بن ابی‌طالب و زید بن حارثه را شنید، وقتی داخل خانه می‌شد بسیار گریه می‌کرد و می‌فرمود: آن دو، هم سخن و مونس من بودند پس مرگ آمد و آنها را برد.» پس تا اینجا متوجه می‌شویم که رسول اکرم(ص) هم برای از دست دادن عزیزانش گریه می‌کرد ما که جای خود داریم!
فردی که عزیز از دست داده را در آغوش بگیرید و اجازه دهید اشک بریزد
* چه اشکی خدا را ناامید می‌کند؟
از نظر قرآن کریم هم گریه نه تنها امری پسندیده، بلکه مطلوب است. «علی نصیری کیا» طلبه درس خارج حوزه قم و نویسنده می‌گوید: « اما اگر انسان پس از داغدار شدن دست به گله و شکایت از کار خدا بزند، این اشک و عزاداری مورد رضای دین نیست. بالاخره عزادار ممکن است به سر و سینه‌اش بزند و عزاداری کند. اما نباید کفر بگوید. معمولا ما در بزرگان خودمان هم داشتیم کسانی که عزیزی از دست می‌دادند خدا در ازای آن برایشان جبران می‌کنند و این را در سیره حضرت صادق (ع) هم داشتیم که وقتی که نزد مصیبت دیدگان رفتند چنین تعبیری داشتند که «خداوند این آسیبی که به شما رسید را جبران کند و به شما دلداری نیکو بدهد و آن کسی که از شما درگذشته را رحمت کند.»
در روایات آمده است؛ امام حسن عسکری (ع) وقتی که بردارشان سید محمد، از دنیا رفتند از ناراحتی گریبان خود را چاک دادند و وقتی به ایشان اعتراض شد، ایشان فرمودند این همان کاری بود که موسی (ع) برای بردارشان هارون (ع) انجام دادند چه گله‌ای بر من می‌کنید من برادر عزیزی از دست دادم.
اشک وزن زیادی ندارد، اما بار بزرگی از دوش فرد داغ دیده بر می‌دارد و او را سبک می‌کند
*اشک‌هایتان را گرانبها کنید
اولین اقدام و شاید بیشترین کاری که پس از مرگ عزیزی انجام می‌دهیم، اشک و گریه است. اشک وزنش کم است. ولی بار بزرگی از دوش گریه کننده بر می‌دارد و او را سبک می‌کند. رهبر معظم انقلاب از زمان دفاع مقدس نقل می‌کنند و می‌فرماید: «می‌رفتیم به خانه شهدا سر می‌زدیم. می‌دیدیم پدر و مادرها گریه نمی‌کردند. می‌پرسیدیم چرا گریه نمی‌کنید؟ می‌گفتند نمی‌خواهیم دشمن شاد شویم. اما رهبر معظم می‌فرمودند: نه گریه کنید شما نیاز به این گریه دارید. باید سبک شوید. اما برای اینکه اشک شما بار معنوی و ارزشمندتر شوند بهتر آن را به اهل بیت گره بزنید. مولای ما علی بن موسی الرضا(ع) می‌فرمایند: «اگر خواستی بر چیزی گریه کنی بر حسین بن علی (ع) گریه کن.» این بدین معناست که مصیبت اهل بیت(ع) به واسطه علاقه‌ای که ما به اهل بیت داریم، بزرگترین مصیبت است. همچنین در زیارت عاشورا می‌خوانیم مصیبت امام حسین (ع)، بزرگترین مصیبت در اسلام و در همه آسمان‌ها و زمین است.
امام صادق(ع) هم در این باره فرموده است: «کسی که قطره اشکی درباره ما بریزد، بخاطر خونی که از ما ریخته شده و یا حقی که از ما غصب شده است و یا آبرویی که از ما هتک شده است و... خداوند در قبال این اشک سالیان دراز او را در بهشت جای می دهد.»
خرج کردن اشک برای مصیبت کربلا، اشک را قیمتی می‌کند.
* با اشک‌تان به کربلا سفر کنید
نصیری کیا می‌گوید: « با گریه کردن برای اهل بیت اشک‌هایتان را ارتقا بدهید، چه بسا بالاترین گریه در این نظام و عالم وجود همین گریه بر سید الشهداست. همان جا که برای عزیزان گریه می‌کنید منتقل شوید به مصیبت عظیم کربلا. اگر فرزند کوچکی از دست دادید، یاد مصیبت حضرت علی اصغر (ع)، اگر فرزند بزرگی از دست دادید به یاد مصیبت علی اکبر (ع)، اگرپدر از دست دادید به یاد مصیبت امام سجاد (ع) و امام حسن (ع) و امام حسین و اگر مادر از دست دادید به یاد مصیبت بچه‌های حضرت فاطمه حضرت زهرا (س) گریه کنید.
اگر برادر از دست دادید با یاد حضرت ابوالفضل (ع) گریه کنید. غم از دست دادن حضرت ابوالفضل (ع) وقتی در علقمه به شهادت رسیدند آنقدر شدید بود که امام حسین (ع) فرمودند: « من برادری مانند حضرت عباس را از دست دادم». خرج کردن اشک برای یک مصیبتی مانند این مصیبت اشک را قیمتی می‌کند. به همین خاطر خیلی خوب است که ما در این مراسمات هم خودمان را به مصیبت بزرگتر و عالی‌تر وصل کنیم.»
نقل است که وقتی حاج آقا مصطفی خمینی فرزند بزرگ امام خمینی (ره) در نجف از دنیا رفتند، حضرت امام (ره) گریه نمی‌کردند و ابراز ناراحتی نداشتند. خیلی‌ها از علاقه زیاد امام خمینی (ره) به پسرش خبر داشتند و نگران شدند و گفتند نکند اتفاقی برای ایشان بیفتد. یکی پیشنهاد داد که بروید روضه بخوانید و نقل است که روضه حضرت علی اکبر (ره) را خواندند و امام شروع کردند به‌گریه کردن و آن اشک امام خرج آن مصیبت شد.
با این تفاسیر اشک ریختن تا زمانی که به کفر از کار خدا منجر نشود، مشکلی ندارد. پس لطفا زمانی که به ملاقات با بازماندگان می‌روید، با سکوت و در آغوش گرفتن فرد داغ دیده، به او در طی کردن مراحل چهارگانه پذیرش مرگ کمک کنید.
مرجع : فارس
