حرکت دست چطور به حرف زدن کمک میکند ؟

تیمی از محققان هلندی دریافتند حرکات هدفمندانه‌ی دستِ گوینده بر نحوه‌ی شنیده شدنِ کلام او اثر می‌گذارد. شرکت‌کنندگانِ این مطالعه ۲۰ درصد بیشتر کلامِ توام با حرکاتِ هماهنگِ دست گوینده را شنیده و تفسیر کردند و ۴۰ درصد بیشتر متوجهِ واژه‌ی اشتباه حین به کار بردنِ حرکات غیرهماهنگِ دستِ گوینده شدند
تحقیقات پیشین نشان داده‌اند که حرکات خاصِ دست می‌تواند نشانه‌ی برون‌گرایی و سلطه باشد و اینکه صحبت کردن با حرکاتِ بیانگر به طور کلی سبب می‌شود گوینده از دید دیگران صمیمی، خوشایند و پرانرژی به نظر برسد.
 

 این گفته صحیح است که سیاستمداران، سخنوران، مدیران اجرایی و انواع دیگر رهبران علاقمندِ صحبت کردن با دست‌هایشان هستند، اما آیا این عادت تاثیری بر نحوه‌ی تفسیر واژگان گوینده دارد؟ تیمی از محققان هلندی در جستجوی یافتن پاسخ این پرسش بودند. در مقاله‌ای که سال ۲۰۲۱ در مجله‌ی Proceedings of the Royal Society B منتشر شد، این گروه آزمایشات دقیقی روی داوطلبانی انجام داد که ویدئو‌های سخنرانی افرادی را تماشا می‌کردند که دو گروه بودند: افرادی که حین سخنرانی از حرکات دست استفاده می‌کردند و گروهی که از حرکات دست استفاده نمی‌کردند. یافته‌ی آنها این بود که حرکات دستِ گوینده وقتی به درستی انجام شود بر نحوه‌ی شنیده شدنِ واژگان خاص او اثر می‌گذارد. محققان پس از اینکه ویدئو‌هایی از سخنرانی افراد در شرایط مختلف را به شرکت‌کنندگان نشان دادند، از آنها درباره‌ی شنیده‌هایشان سوالاتی پرسیدند. آن شرایط شامل تاکیدِ گوینده بر بخش‌های مختلف واژگانِ یک جمله و استفاده‌ی گوینده از انواع مختلف حرکات دست می‌شد؛ مثل حرکات تند و ناگهانی، اشاره‌ای یا رفت و برگشتی با دست و بازو. گاهی‌ اوقات حرکات دست با بخش‌هایی از واژگانِ تاکیدشده همزمان می‌شد، اما گاهی‌اوقات تصادفی بود.

محققان تصویر داوطلبان را حین مشاهده‌ی ویدئو‌ها ضبط کردند و بعد از آن‌ها درباره‌ی دیده‌ها و شنیده‌هایشان سوال پرسیدند. آن‌ها دریافتند که شرکت‌کنندگان بیشتر تحتِ تاثیر هجا‌های اداشده همراه با حرکات دست قرار گرفتند: در ۲۰ درصد موارد، بیننده بیشتر واژه‌ای را شنیده و تفسیر کرده که همراه با حرکت دست بوده است. جالب است که شرکت‌کنندگان زمانی که بین واژه‌ی اداشده و حرکت دست مطابقت وجود نداشت، ۴۰ درصد بیشتر صدای اشتباه را می‌شنیدند.

 
تحقیقات پیشین نشان داد صحبت کردن با دست‌ها علاوه بر واضح‌تر کردنِ واژگان واقعاً می‌تواند درک شخصیتِ گوینده را تغییر دهد. مارکوس کوپنشتاینر از دانشگاه وین نحوه‌ی صحبت کردن افراد با دست‌هایشان و نحوه‌ی درک شدنِ گوینده را تحلیل کرده است.

نتیجه‌ی تحلیل او این است که برخی حرکات خاصِ دست می‌تواند نشانگر برون‌گرایی و سلطه باشد. برای مثال، برون‌گرایی به طور کلی با حرکات دست بیشتر و اقتدار با حرکات عمودی ارتباط دارد. کسانی که حرکات دست گسترده دارند (مثلاً از سمت بالاتنه تا ارتفاع شانه) از دلپذیریِ کمتر، اما تسلط بالاتری برخوردارند.

دکتر کارول گومان کارشناس زبان بدن می‌گوید: «براساس مطالعات، کسانی که با کمک حرکات بیانگر ارتباط برقرار می‌کنند از دید دیگران صمیمی، خوشایند و پرانرژی هستند، برعکس کسانی که حین ارتباط برقرار کردن بی‌حرکت و ساکن می‌مانند یا حرکات آن‌ها مکانیکی یا چوبی است منطقی، سرد و تحلیلگر به نظر می‌رسند.» محققان در مطالعه‌ای که سال ۲۰۱۵ با هدفِ تحلیل سخنرانی‌های تد (TED) انجام شد به این نتیجه رسیدند که سخنگویان معروف در قیاس با سخنگویان عادی تقریباً دوبرابر بیشتر از حرکات دست استفاده می‌کنند.

تیم تحقیقاتی هلندی در حوزه‌ی همین مطالعه‌ی اخیر گفته است «حرکات دست» بخش مهمی از ارتباطات حضوری هستند که تاثیر مستقیمی بر شنیده‌های واقعیِ شنونده دارند. علاوه بر این، به گفته‌ی این تیم هلندی، واکنش‌های ما به حرکات دستِ کسی که با ما صحبت می‌کند شاید چیزی است که همگام با رشد خودمان می‌آموزیم یا واکنش‌های ارتقاءیافته‌ی ما به صحبت کردن با دست یک دلیل تکاملی دارد و ناشی از یک رفتارِ آموخته نیست.

اگرچه این آزمایش‌ها فقط روی سخنگویان هلندی انجام شد، محققان باور دارند نتایج این آزمایش برای زبان‌های دیگر هم مشابه خواهد بود.