انتقال «خودکشی» از غرب کشور به سمت استانهای مرکزی

دکتر سیدکاظم ملکوتی در وبیناری که به مناسبت روز جهانی پیشگیری از خودکشی و در جهت هم اندیشی جامعه روانپزشکی و اصحاب رسانه برگزار شد، یکی از استراتژی‌های پیشگیری از خودکشی را ارائه خدمات "پیگیرانه" دانست و اظهار کرد: نباید کسانی که اقدام به خودکشی می‌کنند را رها کرد، باید پیگیر آنها بود. باید آنها را تشویق کرد تا از خدمات پیشگیرانه خودکشی استفاده کنند. میانگین کشور از شش درصد در هر ۱۰۰ هزار جمعیت طی ۱۰ سال گذشته به ۷.۲ درصد رسیده است و با نرخ اندکی رو به افزایش است.
 

این روانپزشک با بیان اینکه خدمات "پیگیرانه" تا سه برابر اقدام به خودکشی را کاهش می‌دهد، ادامه داد: با همین خدمات پیگیرانه، استان آذربایجان غربی با سه میلیون جمعیت توانست در طول یک سال حداقل ۲۰ تا ۳۰ مورد خودکشی در استان را کم کند. البته این خدمات در برخی استانها هم موفق نبوده و برای علت عدم موفقیت آن باید چالشها را پیدا کرد.

خودکشی از غرب کشور در حال انتقال به استانهای مرکز کشور است
به گفته ملکوتی، آمار خودکشی در استانهای ایلام، کرمانشاه، لرستان، آذربایجان غربی، کهگیلویه و بویر احمد در چند سال گذشته بالا و اکنون رو به کاهش است و در عین حال این آمار در استانهای خوزستان و مرکزی در حال افزایش است.

وی همچنین این را هم گفت که آمار خودکشی در استانها ثابت نیست و به دلایلی نظیر بهداشت روانی، فرهنگی و اقتصادی معطوف می‌شود.

عضو هیئت مدیره جمعیت علمی پیشگیری از خودکشی ایران، با بیان اینکه ایران در منطقه خاورمیانه از نظر مطالعات رفتار خودکشی رتبه نخست را دارد، بیشترین مطالعات در این منطقه توسط ایران انجام شده و ما دارای اطلاعات خوبی هستیم، تصریح کرد: مواجهه با آسیب‌های اجتماعی نظیر،طلاق، اعتیاد، ناراحتی اعصاب و روان و خودکشی مشکل تمام کشورها است. عملا طی پنج سال گذشته رسما از مقامات بالای کشور نظیر وزارت کشور و سازمان بهزیستی دستورالعمل برنامه‌ای برای کنترل آسیب‌های اجتماعی که یکی از آن خودکشی است آمده و از نگرش امنیتی خارج شده است. آمار خودکشی مخفی نیست، دسترسی به آن سخت است.

این روانپزشک معتقد است که خودکشی قابل پیشگیری است و باید از سیستم ثبت وزارت وزارت بهداشت استفاده کرد تا متوجه شد ماه به ماه و یا سه ماه به سه‌ماه چه اتفاقی در حوزه خودکشی رخ می‌دهد.

ملکوتی با بیان اینکه خودکشی از غرب کشور در حال انتقال به استانهای مرکز کشور است، ادامه داد: تجربه کشور ما نشان داده استانهایی که توانستند در زمینه پیشگیری خوب عمل کنند کاهش چشم گیری در خودکشی داشته اند چراکه خودکشی قابل کنترل و کاهش است.

وی با اشاره به اینکه مکرر خانم‌های باردار خودکشی و فوت کرده‌اند، یادآور شد: بارها و بارها زمانی که در روز جهانی خودکشی خواسته شده از خودکشی صحبت شود، گفته‌اند اسمی از خودکشی نیاورید. می‌گویند اسم خودکشی را بگذارید "شادابی". حدود سه سال پیش اسم روز جهانی پیشگیری از خودکشی را وزارتخانه گذاشت روز "شادابی" و این در حالی است که کلمه "خودکشی" مهم است چراکه فردی که فکر خودکشی دارد بدون خجالت به پزشک خود بگوید فکر "خودکشی" دارد. وقتی افراد فکر می‌کنند این مساله "ننگ" و "بی آبرویی" است به پزشک خود نمی‌گویند فکر خودکشی دارند. ۶۰ درصد افراد از خدمات پیشگیری خودکشی استفاده نمی‌کنند چون فکر می‌کنند "ننگ" است و باید این "ننگ" را از بین برد. 

عضو هیئت مدیره جمعیت علمی پیشگیری از خودکشی ایران در پاسخ به این پرسش که آیا نوشتن از "خودکشی" و انتشار مطالب آن در رسانه‌ها منجر به افزایش خودکشی می‌شود؟، تصریح کرد: نوشتن نوع اقدام خودکشی برای افرادی که مستعد هستند جنبه تقلیدی داشته و از همین رو است که انتشار اخبار خودکشی اصولی دارد. برای مثال می‌گویند این اخبار صفحه نخست نباشد و به اخبار آب و تاب داده نشود چراکه ثابت شده است بر روی افراد مستعد به شکل تقلیدی اثر می‌گذارد اما انتشار آمار بر روی مسئولین و محققین اثر خود را می‌گذارد و انتشار آمار خودکشی اثری بر افراد مستعد ندارد. چه بسا این آمار در روز جهانی خودکشی قابل طرح است‌. آمار باید در مناسبت‌ها گفته شود تا جامعه، محققین و مسئولین حساس شوند. این خود از جمله استراتژی‌های هفت‌گانه پیشگیری از خودکشی است که در دنیا اجرا می‌شود.