عزت نفس از دیدگاه ناتانیل براندن

عزت نفس می‌تواند ارزیابی و برآورد ما از خودمان باشد عزت نفس هم چنین میتواند میزان ارزشی باشد که فرد برای خودش برآورد میکند عزت نفس جنبه اساسی از روانشناسی انسان است که بر نحوه درک و تعامل ما با خود و دنیای اطرافمان تأثیر می گذارد. یکی از اولین روانشناسانی که این مفهوم را توصیف کرد ویلیام جیمز (William James) در سال 1890 بود و آن را به عنوان رابطه بین خود ادراک شده، یعنی «چه کسی فکر می‌کنم هستم» و خود ایده‌آل، یعنی «آن کسی که دوست دارم باشم» تعریف کرد. هر چه این اختلاف بیشتر باشد، نارضایتی بیشتر است. به همین دلیل است که انسجام بین موفقیت ها و آرزوهای یک فرد ضروری است.

عزت نفس باورها، احساسات و رفتارهای ما را شکل می دهد و به طور قابل توجهی بر رفاه کلی و سلامت روان ما تأثیر می گذارد. عزت نفس به ارزیابی و درک کلی از شایستگی، قابلیت ها و ارزش خود به عنوان یک فرد اشاره دارد. به این معنی که ما خودمان را چگونه می بینیم و باور داریم که دیگران چگونه ما را درک می کنند. عزت نفس سالم شامل داشتن دیدی مثبت و متعادل نسبت به خود، شناخت نقاط قوت و ضعف و در عین حال حفظ احساس پذیرش و احترام به خود است.

اهمیت عزت نفس
عزت نفس نقش مهمی در جنبه های مختلف زندگی ما ایفا می کند، مانند:

    بهزیستی عاطفی: داشتن عزت نفس سالم، احساسات مثبت، انعطاف پذیری و احساس شادی درونی را پرورش می دهد و رفاه عاطفی را ایجاد می‌کند. این به ما کمک می‌کند تا با اعتماد به نفس و خوش‌بینی بیشتر در چالش‌ها و شکست‌ها حرکت کنیم.

    روابط: عزت نفس بر روابط ما با دیگران تأثیر می گذارد. هنگامی که ما یک تصویر سالم از خود داشته باشیم، به احتمال زیاد ارتباطات سالم و رضایت بخشی ایجاد کرده و حفظ می کنیم. وجود عزت نفس ما را قادر می سازد تا حد و مرزها را تعیین کنیم، به طور موثر ارتباط برقرار کنیم و در احترام متقابل مشارکت کنیم.

    دستاورد و موفقیت: عزت نفس سالم به انگیزه، عزم و توانایی ما برای پیگیری اهداف کمک می کند. این باور را ایجاد می کند که ما قادر به موفقیت هستیم و به ما قدرت می دهد تا در برابر موانع ریسک کنیم و پشتکار داشته باشیم.

عوامل موثر بر عزت نفس

    تجربیات اولیه: تجربیات دوران کودکی، از جمله تربیت والدین، پویایی خانواده و تأثیرات اجتماعی، به طور قابل توجهی عزت نفس ما را شکل می دهند. محیط های مثبت و حمایتی تمایل به تقویت عزت نفس سالم دارند، در حالی که تجربیات منفی می توانند تأثیری پایدار داشته باشند.

    ادراک از خود: تصور ما از خود، از جمله اینکه چگونه توانایی ها، ظاهر و دستاوردهای خود را تفسیر و ارزیابی می کنیم، به عزت نفس ما کمک می کند. انتظارات غیرواقع بینانه، انتقاد شدید از خود، یا تمرکز مداوم بر معایب درک شده می تواند عزت نفس را تضعیف کند.

    مقایسه اجتماعی: مقایسه خود با دیگران، به ویژه از طریق دریچه ایده آل های اجتماعی یا رسانه های اجتماعی، می تواند بر عزت نفس تأثیر منفی بگذارد. مهم است که به یاد داشته باشید که هر فردی منحصر به فرد است و مقایسه خود با دیگران اغلب یک استاندارد ناعادلانه و غیر واقعی است.

پرورش  حد بهینه عزت نفس
توسعه و پرورش عزت نفس سالم یک فرآیند مداوم است. راهبردهای اساسی برای ارتقای تصویر مثبت از خود وجود دارد، مانند رفتار با مهربانی، درک و بخشش. از خود مراقبت کنید، نیازهای خود را اولویت بندی کنید و در فعالیت هایی شرکت کنید که برای شما شادی و رضایت به ارمغان می آورد. از خودگویی منفی آگاه شوید و آن را با افکار واقعی تر و دلسوزانه جایگزین کنید.

نقاط قوت و دستاوردهای خود را بپذیرید و به خود یادآوری کنید که هیچ کس کامل نیست. اهداف خود را به مراحل قابل مدیریت تقسیم کنید و هر نقطه عطف را جشن بگیرید.

بجای کمال، روی رشد و پیشرفت فردی تمرکز کنید. به دنبال روابط و ارتباط با افرادی باشید که به شما نشاط می‌دهند و تشویق می کنند. احاطه کردن خود با تأثیرات مثبت می تواند به عزت نفس سالم تر کمک کند.

در فعالیت هایی شرکت کنید که از آنها لذت می برید و به شما امکان می دهد مهارت های جدیدی را توسعه دهید. ایجاد شایستگی و تسلط در زمینه های مورد علاقه می تواند عزت نفس را افزایش دهد.

ناتانیل براندن (Nathaniel Branden)، روانشناس برجسته و متخصص عزت نفس، در کتاب خود با عنوان شش ستون عزت نفس، مطالب زیادی در مورد عزت نفس نوشت. ایده های کلیدی که او برای کمک به توسعه عزت نفس سالم عبارت بودند از:
(1) پذیرش خود (2) مسئولیت پذیری (3) ابراز وجود (4) زندگی آگاهانه (5) صداقت فردی (6) تمرین خودشکوفایی.

    خودپذیری: پذیرش خود شامل تصدیق و پذیرفتن تمام جنبه‌های خود، از جمله نقاط قوت و ضعف است. این در مورد دلسوز بودن و عدم قضاوت نسبت به خود است.

    مسئولیت پذیری فردی: مسئولیت فردی در قبال انتخاب ها، اعمال و احساسات خود باعث افزایش عزت نفس می شود. به ویژه زمانی که افراد خود را مسئول زندگی خود می دانند و فعالانه برای رسیدن به اهداف خود تلاش می کنند.

    ابراز وجود: تمرین ابراز وجود شامل بیان صادقانه و محترمانه نیازها، خواسته ها و نظرات خود است. این در مورد استقلال خود و تعیین مرزهای سالم است.

    زندگی آگاهانه: زندگی آگاهانه به معنی زندگی آگاهانه و حضور در لحظه می‌باشد. از افکار، احساسات و اعمال خود آگاه باشید و انتخاب های عمدی و همسو با ارزش ها و اهداف خود داشته باشید.

    یکپارچگی فردی: همسو کردن اعمال خود با ارزش ها و اصول خود، که یکپارچگی، عزت نفس و احساس انسجام درونی را تقویت می کند.
    خودشکوفایی: تلاش برای تحقق توانایی های بالقوه و دنبال کردن رشد فردی، افراد را تقویت می کند. مشارکت فعالانه در فعالیت هایی که با علایق شما همسو هستند به خودشکوفایی کمک می کند.


روانشناسی عزت نفس پیچیده و چندوجهی است و پیامدهای عمیقی برای رفاه و کیفیت زندگی ما دارد. پرورش عزت نفس سالم شامل پذیرفتن ویژگی های منحصر به فرد خود، شفقت به خود و درک این موضوع است که ارزش ما توسط عوامل خارجی یا مقایسه با دیگران تعیین نمی شود.

با پرورش تصویر مثبت از خود و تمرین شفقت به خود، می‌توانیم احساس قوی‌تری از عزت نفس داشته باشیم و زندگی رضایت‌بخش‌تری داشته باشیم. به یاد داشته باشید، شما شایسته عشق، پذیرش و شادی هستید. ارزش درونی خود را در آغوش بگیرید و بگذارید بدرخشد.