سینوزیت در کودکان
سینوس‌ها حفره‌های توخالی اطراف بینی و پیشانی هستند که سطح آنها را بافت مخاطی پوشانده و اگر دچار عفونت شوند، واژه سینوزیت را برای این بیماری به کار می‌برند.
به طور کلی می توان سینوزیت را به دو دسته ویروسی و باکتریایی تقسیم بندی کرد.
ویروس هایی که عامل سرماخوردگی هستند، می توانند با ایجاد التهاب در مخاط بینی و سینوس ها آغازگر سینوزیت باشند و حتی در متون علمی از سرماخوردگی با نام رینو سینوزیت (التهاب بینی و سینوس) نام برده می شود که بیشتر بدون درمان بهبود می یابند؛ ولی تا دو درصد این موارد ویروسی دچار عارضه شده و یک عفونت باکتریال به آن اضافه می شود که علائم شدیدتری دارد.
عوامل مستعدکننده
وجود عواملی در فرد موجب افزایش احتمال ابتلا به سینوزیت می شود که عبارتند از: ابتلا به عفونت های تنفسی، کودکان در سن دبستان و پیش دبستان، وجود رینیت آلرژیک، وجود نقص ایمنی، ابتلا به ریفلاکس گوارشی، داشتن پولیپ بینی و در معرض دود سیگار بودن.
علائم بالینی
احتقان بینی، ترشحات چرکی بینی یکطرفه یا دو طرفه، تب و سرفه از علائم شایع هستند. از علائم دیگر به بوی بد دهان، کاهش حس بویایی و ورم اطراف چشم می توان اشاره کرد. شکایاتی مانند سردرد و درد گونه در کودکان به ندرت دیده می شود. گاهی احساس ناراحتی، فشار یا درد مبهم در دندان های فک بالا احساس می شود که با خم شدن به جلو بیشتر می شود. در معاینه بالینی ممکن است قرمزی و ورم مخاط بینی و ترشحات چرکی بینی آشکار شود. در نوجوانان و بزرگسالان با ایجاد ضربه به سینوس می توان درد را ایجاد کرد که از نشانه های دیگر است.
تشخیص
اساس تشخیص سینوزیت بر پایه شرح حال بیمار است. وجود علائمی مانند ترشح بینی و سرفه برای 10 تا 14 روز بدون بهبودی یا علائم تنفسی شدید شامل تب بالای 39 درجه و ترشح چرکی بینی برای سه تا چهار روز متوالی، یک سینوزیت حاد باکتریایی را نشان می دهد. زمانی که علائم سینوزیت برای بیش از سه ماه وجود داشته باشد، سینوزیت را باید مزمن محسوب کرد. دقیق ترین راه تشخیص غیربالینی، آسپیره کردن ترشحات از داخل سینوس است که فقط در موارد خاص مانند وجود نقص ایمنی به کار می رود. در بزرگسالان گاهی از آندوسکوپی بینی برای دسترسی به ترشحات سینوس استفاده می شود.
درمان
هنوز مشخص نیست که آیا درمان سینوزیت باکتریایی حاد فایده چندانی دارد یا خیر، زیرا حدود 50 تا 60 درصد موارد بدون آنتی بیوتیک بهبود می یابند. با این حال انجمن متخصصان کودکان آمریکا در هنگام تشخیص سینوزیت باکتریایی، شروع مصرف آنتی بیوتیک مناسب را توصیه می کند تا از تشدید علائم و عوارض عفونی دیگر پیشگیری شود.
به طور کلی می توان سینوزیت را به دو دسته ویروسی و باکتریایی تقسیم بندی کرد.
ویروس هایی که عامل سرماخوردگی هستند، می توانند با ایجاد التهاب در مخاط بینی و سینوس ها آغازگر سینوزیت باشند و حتی در متون علمی از سرماخوردگی با نام رینو سینوزیت (التهاب بینی و سینوس) نام برده می شود که بیشتر بدون درمان بهبود می یابند؛ ولی تا دو درصد این موارد ویروسی دچار عارضه شده و یک عفونت باکتریال به آن اضافه می شود که علائم شدیدتری دارد.
عوامل مستعدکننده
وجود عواملی در فرد موجب افزایش احتمال ابتلا به سینوزیت می شود که عبارتند از: ابتلا به عفونت های تنفسی، کودکان در سن دبستان و پیش دبستان، وجود رینیت آلرژیک، وجود نقص ایمنی، ابتلا به ریفلاکس گوارشی، داشتن پولیپ بینی و در معرض دود سیگار بودن.
علائم بالینی
احتقان بینی، ترشحات چرکی بینی یکطرفه یا دو طرفه، تب و سرفه از علائم شایع هستند. از علائم دیگر به بوی بد دهان، کاهش حس بویایی و ورم اطراف چشم می توان اشاره کرد. شکایاتی مانند سردرد و درد گونه در کودکان به ندرت دیده می شود. گاهی احساس ناراحتی، فشار یا درد مبهم در دندان های فک بالا احساس می شود که با خم شدن به جلو بیشتر می شود. در معاینه بالینی ممکن است قرمزی و ورم مخاط بینی و ترشحات چرکی بینی آشکار شود. در نوجوانان و بزرگسالان با ایجاد ضربه به سینوس می توان درد را ایجاد کرد که از نشانه های دیگر است.
تشخیص
اساس تشخیص سینوزیت بر پایه شرح حال بیمار است. وجود علائمی مانند ترشح بینی و سرفه برای 10 تا 14 روز بدون بهبودی یا علائم تنفسی شدید شامل تب بالای 39 درجه و ترشح چرکی بینی برای سه تا چهار روز متوالی، یک سینوزیت حاد باکتریایی را نشان می دهد. زمانی که علائم سینوزیت برای بیش از سه ماه وجود داشته باشد، سینوزیت را باید مزمن محسوب کرد. دقیق ترین راه تشخیص غیربالینی، آسپیره کردن ترشحات از داخل سینوس است که فقط در موارد خاص مانند وجود نقص ایمنی به کار می رود. در بزرگسالان گاهی از آندوسکوپی بینی برای دسترسی به ترشحات سینوس استفاده می شود.
درمان
هنوز مشخص نیست که آیا درمان سینوزیت باکتریایی حاد فایده چندانی دارد یا خیر، زیرا حدود 50 تا 60 درصد موارد بدون آنتی بیوتیک بهبود می یابند. با این حال انجمن متخصصان کودکان آمریکا در هنگام تشخیص سینوزیت باکتریایی، شروع مصرف آنتی بیوتیک مناسب را توصیه می کند تا از تشدید علائم و عوارض عفونی دیگر پیشگیری شود.
منبع: جام جم - دکتر حمیدرضا صادقی ، متخصص اطفال
