تفاوت روان شناسی و روان‌درمان‌گری
میگنا: کانال دکتر «مصطفی ملکیان» بخشی از گفتگویی شفاهی با او در آذرماه ۹۵ درباره تفاوت روان شناسی و روان درمان گری را منتشر کرده که در پی می آید:
روان شناسی یک علم است ولی روان‌درمان‌گری یک فن است. روانشناسی مثل خون‌شناسی، عصب‌شناسی، فیزیولوژی، زیست‌شناسی و … علم است. روان‌درمان‌گری مثلِ پزشکی و مهندسی و مدیریت، فن است. روانپزشکی و روان‌درمان‌گری هر دو یک فن است. منتها فرقشان این است که روانپزشک با دارو شما را درمان می‌کند ولی روان‌درمان‌گر با روش‌هایِ غیرِ دارویی شما را درمان می‌کند.
انواع روان درمانگری
روان‌درمان‌گری به مواردِ زیر تقسیم میشود:
۱- روان‌درمان‌گریِ روان‌کاوانه:
که کارِ فروید (Sigmund Schlomo Freud) و نوفرویدی‌ها است. روان‌درمان‌گریِ روان‌کاوانه، از راهِ بازگرداندنِ شما، به دورانِ کودکی شما را درمان می‌کند؛ چرا که فروید معتقد است همه‌یِ مشکلاتِ شما به دورانِ کودکی باز می‌گردد.
۲- روان‌درمان‌گریِ رفتار:
مثلِ کارهایِ اسکینر (B.F.Skinner) و واتسون ( Watson.John B) و … که با تغییرِ رفتار، روان‌درمان‌گری می‌کنند و شما را به دورانِ کودکیتان برنمی‌گردانند.
۳- روان‌درمان‌گریِ انسان‌گرایانه:
روان‌درمان‌گریِ انسان‌گرایانه قائل بر این است که انسان را نه با factهایش بلکه با آرمانهایش درمان بکنیم. آن دو روان‌درمان‌گری، تنها با factهایِ دورانِ کودکی یا factهایِ ماشینیِ وجودِ تو سروکار دارند؛ گویا هر دو یک نوع، دیدگاهِ جبرانگارانه دارند. چون هردو می‌گویند یا تحتِ تأثیرِ دورانِ کودکی‌ات هستی یا تحتِ تأثیرِ ساختار و ماشینِ وجودت هستی و می‌خواهند تو را از این طریق درمان کنند. این نوع روان‌درمان‌گری می‌گوید ما نه به حال و نه به گذشته‌ات کار نداریم؛ بلکه به اهداف و آرمان‌هایت کار داریم.
شعب روان درمانگری انسان گرایانه
روان‌درمان‌گری، شعبِ عدیده‌ای دارد. یکی از این مهم‌ترین شعبِ آن “وجود” است که مبدعش رولو می (May Rollo) است و به آن روان‌درمان‌گریِ وجودی می‌گویند.
کلمه “وجودی” یعنی روان‌درمان‌گران می‌آیند در چهار وجهِ تراژیکِ زندگی با تو کار می‌کنند: یعنی با ۱) مرگ، ۲) تنهایی، ۳) مسئولیتِ چاره‌ناپذیر و ۴) بی‌معنایی. البتّه غیر از این، شعبِ دیگری هم دارد، مثلِ روان‌درمان‌گری‌هایِ گروهی و روان‌درمان‌گریِ مثبت‌نگر و… است.
آروین یالوم (Irvin David Yalom) وجودی است. اریک فروم (Erich Fromm) وجودی و تا حدی شناختی است.
۴- روان‌درمان‌گریِ فراشخصی:
یعنی دیدگاه‌هایِ کِن ویلبر (Ken Wilber) و شاگردانش، در این نوع روان‌درمان‌گری برای روش‌هایِ درمانی‌شان هنوز اسم ندارد.
*اهمیت مطالعه روان شناسی
اگر کسی بخواهد چه در روان‌درمان‌گریِ وجودی و چه سایرِ شاخه‌های روان‌درمان‌گری کار کند حتماً باید روان شناسی را بخواند. حتی اگر هم کسی آماتور باشد، اوّل باید چند کتاب در روان شناسی خوانده باشد، بعد سراغِ روان‌درمان‌گری برود.
