چگونه عصبانیت کودک‌مان را کنترل کنیم؟
فهیمه قاسمی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهارکرد: وقتی فردی عصبانی میشود میزان عصبانیت او غالباً شخصیت او را تعیین می‌کند، در واقع حالات فوق‌العاده حساس، سرکش، بی‌دقت، پرتحرک یا پرخاشگر بودن می‌تواند بخش رشد یافته‌ای از یک شخصیت سالم یا در نهایت یک مبارزه‌جو باشد، وقتی کودک عصبی در مورد مسائلی عصبانی میشود که دوست صبور او اصلاً به آن موارد توجهی ندارد، در این صورت والدین نیاز به زمان بیشتری دارند تا جایگزین‌هایی به جای عصبانیت به او بیاموزند.
این روان‌شناس ادامه داد: زمانی که کودک در مرحله رشد فیزیکی یا اجتماعی قرار دارد زمینه بیشتری برای پرخاشگری و عصبانیت در او ایجاد میشود، مراحل مختلف رشد عوامل خشم متفاوتی دارند، به عنوان مثال وقتی به کودک خود که به ظرف میوه دست‌درازی کرده می‌گوییم «الان اجازه خوردن آن‌ها را نداری» عصبانی میشود، ولی فرزند بزرگ‌ترمان تحمل جواب مشابه را دارد به دلیل اینکه او صبر و بردباری را در خود پرورانده است.
وی افزود: به طور کلی پسرها خشم خود را راحت از دخترها بروز می‌دهند و شاید هم یک توجیه فرهنگی برای آن وجود داشته باشد، به احتمال زیاد والدین و مربیان از پسرها فوران خشم را انتظار دارند و از آن چشم‌پوشی می‌کنند، در حالی که گریه رنجورانه یک دختر عصبانی بیشتر مورد قبول آن‌ها است، با این حال کودکان در هر دو جنس نیاز به یادگیری کنترل خشم دارند. به طور کلی ناراحتی یک کودک به دلایل مختلف از جمله جدایی والدین، بیماری، تولد خواهر یا برادر، تغییر محل زندگی و مواردی از این دست اغلب در او پنهان می‌ماند و با بروز عصبانیت و پرخاشگری به او آسیب می‌رساند.
قاسمی تصریح‌کرد: وقتی کودکی احساس کند مورد آزار و اذیت قرار گرفته سعی می‌کند این احساس را منتقل کند، در این مواقع ممکن است حرف‌های بی‌ربط بزند یا کوله‌پشتی برادرش را پرت کند، به هر حال این رفتارها به میزان زیادی به الگوی رفتاری خانواده‌اش بستگی دارد، مخصوصاً این رفتارها در خانواده‌ای شایع است که خشم، داد و فریاد و پرخاشگری در آن‌ها مشهود است؛ چرا که الگوی کودکان رفتاری است که در اطرافیان‌شان می‌بینند.
این روان‌شناس در خصوص روش‌هایی برای درمان پرخاشگری کودکان با اشاره به پرهیز از تنبیه‌بدنی، گفت: باید محدودیت‌هایی برای کنترل پرخاشگری وضع کنیم و مدل‌های پرخاشگری را به حداقل برسانیم، مثلاً ساعاتی را که فرزندمان فیلم‌های خشونت‌آمیز تلویزیونی می‌بیند محدود کنیم، فیلم‌ها، تصاویر و روزنامه کودک را به دقت انتخاب کنیم و الگوهایی در اختیار کودک‌مان بگذاریم که پرخاشگر نباشند، به علاوه همراه کودک‌مان برنامه‌های تلویزیونی را ببینیم و صحنه پرخاشگرانه آن را برایش تفسیر کنیم، همچنین همدلی را افزایش دهیم و آگاهی کودک را نسبت به رنجی که بر اثر پرخاشگری او در افراد یا حیوانات به وجود می‌آید، افزایش دهیم.
وی با تأکید بر بررسی نحوه ارتباط کودک با اطرافیانش خاطرنشان کرد: اگر قرار است کودک به دلیل رفتار خشونت‌آمیزش تنبیه شود، بهتر است به طریقی باشد که منجر به حمله انتقامی و تلافی‌جویانه از طرف کودک نشود، علاوه بر این باید فرصت تخلیه هیجانی را برای کودک‌مان فراهم کنیم و همکاری، مسئولیت و پیگیری مسائل مورد علاقه را با دادن مسئولیت به کودکان تشویق کنیم، همچنین برای مهار رفتار کودکان فنون محروم‌سازی ممکن است تا حدودی مفید واقع شود، بنابراین باید رفتارهای پسندیده را به وضوح شرح دهیم و پاداش‌ها و کیفرهای آن‌ها را بیان کنیم.
