یادداشتی از دکتر یاسر مدنی
انتقال روان شناسی به وزارت پزشکی! به نفع آنان نخواهد بود
میگنا: پس از آخرین اقدام نسبت به رشته مشاوره، که حذف آن در مقطع کارشناسی را در پی داشت، روز شنبه "کمیته رسیدگی به رشته های مشترک دو وزارتخانه" با انتقال رشته روانشناسی بالینی به وزارت بهداشت موافقت کرد.
فعالیت های وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در کشور ما تقریبا بطور کامل متمرکز بر بیماری های جسمانی بوده و هست. متاسفانه حتی علوم یاری رسان دیگر نیز که ماموریت فراگیری و ارایه خدماتی خارج از رویکر مرضی را داشته اند، نظیر مشاوره و بیشتر روان شناسی درگیر تربیت هایی با مکتب فکری پزشکی شده اند.
با این که کتاب ها و تئوری های مطرح شده در کلاس ها ممکن است تا حدودی با اهداف صحیح این رشته ها همخوانی داشته باشد، ولی وقتی دانشجو به کار عملی و کاربردی میرسد متاسفانه چارچوب پزشکی حاکم است. این بخاطر ضعف سیستم آموزشی و تربیتی وزارت علوم برای علوم مهم روان شناسی و مشاوره است؟
بله، پزشکان دوره های کارورزی پربار تری را تحت حمایت سیستم وزارتخانه خود طی میکنند، و از نظارت حرفه ای مناسب تری برخوردار هستند. ولی چون اصل فلسفی متفاوتی در رشته های پزشکی با علوم رفتاری مثل روان شناسی و مشاوره حاکم است، این انتقال به هیچ وجه به نفع جامعه روان شناس نخواهد بود. البته زَجرها و اذیت های فلسفی را که برخی از روان شناسان شایسته در سیستم پزشکی متحمل خواهند شد ممکن است به نحوی منجر به ورود ریشه هایی از علوم روان شناسی و منفعت رسانی این چنینی به جامعه پزشکی باشد!
مشکل دیگری که در این راستا وجود دارد ناآگاهی عموم مردم نسبت به تفاوت میان رشته ها و رجوع نسبتا کورکورانه یا تصادفی به هر یک از همکاران است. بطور مثال یک فرد که مشکل خانوادگی دارد ممکن است به متخصص مغز و اعصاب رجوع کند. در همین حال او ممکن است به یک روان شناس بالینی رجوع کند!
متاسفانه، عوامل مختلف، از جمله عدم نظام یکپارچه آموزشی منجر به تربیت و آموزش های نامتجانس و ناهمخوان با مسایل و مشکلات جمعیت هدف گردیده است. لذا، شخص خواهان کمک در همان اولین مرحله، روی رسید قبض خود که با آرم بیمارستان، کلینیک، یا مطب ممهور است، با ذکر اسم خود در کنار واژه "نام بیمار" مواجه میشود و همین برچسب شروع فرایند بیمار ساز را رقم میزند.
اصلا وجود کمیته ای تحت عنوان "رسیدگی به رشته های مشترک دو وزارتخانه" چه لزومی داشته، که احیاناً بخاطر بی کار نماندن خود را مجبور به چنین تصمیم های غیر اصولی و مطالعه نشده ای کند؟!
به قول برخی منتقدان، چرا در این آشفته بازار دیگر وزارتخانه ها را درگیر نکنیم؟ بهتر است این کمیته به بررسی تفاهم نامه های همکاری با وزارت علوم در راستای ارتقاء کیفیت بُعد بالینی این روانشناسان بپردازد، تا اینکه کل رشته را مثل توپ فوتبال به یکی از این دو وزارتخانه پاس بدهد، و از عواقب و پیامدهای پیچیده آن بی خبر باشد.
از نظر من، تصادف و سانحه دلخراش اخیر دو قطار تهران و تبریز که به دلیل عدم جدّی گرفتن هماهنگی دو طرف رُخ داد، خیلی با چنین تصمیماتی تفاوت ندارد! به یاد داشته باشیم که روانشناسی، از هر نوعِ آن بیشتر روان شناسی و روانشناختی است تا مثلا بالینی یا تربیتی یا استثنایی باشد، و تقریبا به هیچ وجه روان پزشکی نیست.
یاسر مدنی
دکترای تربیت مشاور دانشگاه تهران
لینک ورود به کانال میگنا
نظر شما چیست؟
فعالیت های وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در کشور ما تقریبا بطور کامل متمرکز بر بیماری های جسمانی بوده و هست. متاسفانه حتی علوم یاری رسان دیگر نیز که ماموریت فراگیری و ارایه خدماتی خارج از رویکر مرضی را داشته اند، نظیر مشاوره و بیشتر روان شناسی درگیر تربیت هایی با مکتب فکری پزشکی شده اند.
با این که کتاب ها و تئوری های مطرح شده در کلاس ها ممکن است تا حدودی با اهداف صحیح این رشته ها همخوانی داشته باشد، ولی وقتی دانشجو به کار عملی و کاربردی میرسد متاسفانه چارچوب پزشکی حاکم است. این بخاطر ضعف سیستم آموزشی و تربیتی وزارت علوم برای علوم مهم روان شناسی و مشاوره است؟
بله، پزشکان دوره های کارورزی پربار تری را تحت حمایت سیستم وزارتخانه خود طی میکنند، و از نظارت حرفه ای مناسب تری برخوردار هستند. ولی چون اصل فلسفی متفاوتی در رشته های پزشکی با علوم رفتاری مثل روان شناسی و مشاوره حاکم است، این انتقال به هیچ وجه به نفع جامعه روان شناس نخواهد بود. البته زَجرها و اذیت های فلسفی را که برخی از روان شناسان شایسته در سیستم پزشکی متحمل خواهند شد ممکن است به نحوی منجر به ورود ریشه هایی از علوم روان شناسی و منفعت رسانی این چنینی به جامعه پزشکی باشد!
مشکل دیگری که در این راستا وجود دارد ناآگاهی عموم مردم نسبت به تفاوت میان رشته ها و رجوع نسبتا کورکورانه یا تصادفی به هر یک از همکاران است. بطور مثال یک فرد که مشکل خانوادگی دارد ممکن است به متخصص مغز و اعصاب رجوع کند. در همین حال او ممکن است به یک روان شناس بالینی رجوع کند!
متاسفانه، عوامل مختلف، از جمله عدم نظام یکپارچه آموزشی منجر به تربیت و آموزش های نامتجانس و ناهمخوان با مسایل و مشکلات جمعیت هدف گردیده است. لذا، شخص خواهان کمک در همان اولین مرحله، روی رسید قبض خود که با آرم بیمارستان، کلینیک، یا مطب ممهور است، با ذکر اسم خود در کنار واژه "نام بیمار" مواجه میشود و همین برچسب شروع فرایند بیمار ساز را رقم میزند.
اصلا وجود کمیته ای تحت عنوان "رسیدگی به رشته های مشترک دو وزارتخانه" چه لزومی داشته، که احیاناً بخاطر بی کار نماندن خود را مجبور به چنین تصمیم های غیر اصولی و مطالعه نشده ای کند؟!
به قول برخی منتقدان، چرا در این آشفته بازار دیگر وزارتخانه ها را درگیر نکنیم؟ بهتر است این کمیته به بررسی تفاهم نامه های همکاری با وزارت علوم در راستای ارتقاء کیفیت بُعد بالینی این روانشناسان بپردازد، تا اینکه کل رشته را مثل توپ فوتبال به یکی از این دو وزارتخانه پاس بدهد، و از عواقب و پیامدهای پیچیده آن بی خبر باشد.
از نظر من، تصادف و سانحه دلخراش اخیر دو قطار تهران و تبریز که به دلیل عدم جدّی گرفتن هماهنگی دو طرف رُخ داد، خیلی با چنین تصمیماتی تفاوت ندارد! به یاد داشته باشیم که روانشناسی، از هر نوعِ آن بیشتر روان شناسی و روانشناختی است تا مثلا بالینی یا تربیتی یا استثنایی باشد، و تقریبا به هیچ وجه روان پزشکی نیست.
یاسر مدنی
دکترای تربیت مشاور دانشگاه تهران
لینک ورود به کانال میگنا
نظر شما چیست؟
