چرا ميل به ازدواج در جوانان كمتر شده است؟
روزنامه آرمان نوشت: بالا رفتن سن ازدواج و به همان نسبت كاهش ازدواج و البته افزايش طلاق مساله جديدي نيست و اين روند كاهش ازدواج‌ها و افزايش طلاق‌ها مقارن با رشد جامعه شهري در ايران هميشه رخ مي‌داده است. حتي اينكه طي سال‌هاي اخير مخصوصا ده سال اخير سرعت طلاق‌ها بيشتر شده و رغبت به ازدواج نيز كمتر شده و حتي رنگ باخته است هم مساله‌اي است كه ظرف اين دو، سه سال اخير حداقل به عنوان يك هشدار جدي از سوي مسئولان مختلف بارها مطرح و حتي موشكافي شده است. نكته قابل تامل در تمام اين آمارها اين است كه بين مناطق شهري و روستايي از حيث ميزان طلاق و ازدواج تفاوت‌هاي چشمگيري وجود داشته و اين امر باعث شده معضل افزايش طلاق و كاهش ازدواج بيشتر در مناطق شهري مهم جلوه كند. با اين وجود حتي در شهرها هم نمي‌توان گفت در ازدواج و طلاق افراد از الگوي واحدي تبعيت مي‌كنند. در كلان‌شهرهاي ايران و مخصوصا پايتخت ايران، بسته به اينكه افراد متعلق به كدام طبقه اجتماعي باشند الگوي ازدواج و طلاق متفاوت است.
ازدواج در 40 سالگي
ميانگين سن ازدواج در قلب پايتخت چند درصد بالاتر از مناطق ديگر است، اين درحالي است كه طبق يافته‌هاي پژوهشگران معاونت اجتماعي و فرهنگي منطقه شش تهران ميانگين سني 35 تا 40 سال را نشان مي‌دهد. پژوهشگران معاونت اجتماعي و فرهنگي شهرداري منطقه شش پس از ماه‌ها تحقيق و مطالعه از گروه‌هاي مختلف عنوان مي‌كنند با توجه به شرايط فرهنگي، اجتماعي، شهري منطقه، ميانگين سن ازدواج در منطقه شش نسبت به مناطق ديگر چند پله بالاتر است و شايد هم نادر. پژوهشگر معاونت امور اجتماعي و فرهنگي منطقه شش با بيان اين خبر گفت: در زمينه ميانگين سن ازدواج در مناطق مختلف شهر تهران الگو و يافته‌هاي متفاوتي وجود دارد. هر چند گفته مي‌شود ميانگين سن ازدواج در پايتخت بين 30 تا 35 سال است، اما يافته‌هاي پژوهشگران معاونت امور اجتماعي و فرهنگي منطقه شش نشان مي‌دهد، ميانگين سن ازدواج در منطقه ما چند سال بالاتر است يعني بين 35 تا 40 سال، حتي استثناهايي در اين زمينه وجود دارد كه در مناطق ديگر شهر تهران كمتر ديده مي‌شود. به گزارش ايسنا، مهدي عابدي، تاكيد كرد: پژوهش و مطالعات اجتماعي براي افزايش نگراني خانواده‌ها نيست، بلكه زنگ هشداري است تا براي رفع اينگونه مسائل چاره‌اي انديشيده شود.
از هر سه ازدواج يكي منجر به طلاق مي‌شود
آخرين آمارهايي كه در زمينه سن ازدواج و ميزان طلاق در كشور مطرح شده به ابتداي آذر امسال برمي‌گردد كه مديركل ثبت احوال استان تهران، از افزايش شش درصدي طلاق طي هفت ماهه امسال خبر داد. بر اساس اظهارات محمدمهدي اعلايي، متوسط سن زوج در هنگام ازدواج ۳۰ سال و متوسط سن زوجه ۲۶ سال در پايگاه اطلاعات ثبت احوال تهران به ثبت رسيده است. او با اشاره به اينكه آمار طلاق نيز نسبت به سال گذشته 56/5 درصد افزايش داشته است، افزود: از هر سه ازدواج يكي منجر به طلاق مي‌شود.
تاثير طبقه اجتماعي در طلاق
با اين وجود بسيار ساده انگارانه است اگر بخواهيم تصور كنيم در تهران و ساير شهرها همه افراد از الگوي يكساني تبعيت مي‌كنند و براي مثال ميل به طلاق و ازدواج در ميان همه جوانان به يك نحو است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد در بحث طلاق و ازدواج طبقه افراد مهم‌ترين عاملي است كه آنها را تشويق به تصميم‌گيري مي‌كند. طبقه در جامعه‌شناسي اصطلاحي است كه تنها بر رتبه اقتصادي افراد دلالت ندارد بلكه طبقه اجتماعي به معناي پايگاه و رتبه اجتماعي افراد و طبقه فرهنگي به معناي درجه تحصيلات و سواد نيز در اين واژه طبقه مستتر است. با اين وجود زماني كه مي‌خواهيم درباره تاثيرپذيري طلاق و ازدواج از طبقه اقتصادي يا اجتماعي افراد بحث مي‌كنيم ناخودآگاه ذهن‌ها به سمت وضعيت معيشت و رفاه اقتصادي مي‌رود در درحالي كه طبقه اجتماعي در اين مقوله بيش از طبقه اقتصادي تاثيرگذار است. بر اساس بررسي‌هايي كه اخيرا در كشور انجام شده افراد طبقه متوسط اقتصادي بيش از طبقات پايين و بالاي جامعه كه شامل اعيان و فقرا هستند ميل به دير ازدواج كردن دارند و به همين نسبت ميل به طلاق نيز در صورت ازدواج در اين طبقات بيشتر است اما دليل؟ طبقات متوسط اقتصادي در تمام جوامع طبقات متوسط به بالاي فرهنگي و اجتماعي هستند كه حتي ممكن است از طبقات بالاي اقتصادي نيز از نظر سواد و تحصيلات در وضعيت بهتري باشند. با اين تفاسير مي‌توان گفت سواد و تحصيلات عاملي است كه باعث شده ميل به ازدواج در جوانان كمتر شده يا به تاخير بيفتد و در مقابل خودكفايي مالي باعث شده طلاق درباره اينها با سهولت بيشتري در مقايسه با طبقات بالاي اقتصادي رخ دهد. برخلاف تصور همه در طبقات بالاي اقتصادي و بين مرفه‌ها ميل به طلاق كمتر از طبقه متوسط است و دليل آن هم سطح زندگي بالا و تناسب موقعيت با امكاناتي است كه برخی زنان حاضر نيستند به راحتي آن را از دست بدهند. با اين تفاسير بايد گفت طبقه اجتماعي افراد مهم‌ترين فاكتور در زمينه ازدواج و طلاق است.
دليل تاخير ازدواج
يك جامعه شناس در واكنش به خبر افزايش سن ازدواج در منطقه شش تهران به «آرمان» مي‌گويد: منطقه شش تهران يعني حوالي طالقاني و انقلاب، مناطقي كه به هيچ‌وجه اعيان نشين نيستند و جزو طبقات متوسط يا متوسط روبه بالاي اقتصادي محسوب مي‌شوند با اين وجود از نظر رتبه اجتماعي و سطح تحصيلات در مقايسه با مناطق شمال يا جنوب شهر در رتبه بالايي قرار دارند. امان‌ا... قرايي‌مقدم با تاييد اينكه سن ازدواج در اين مناطق شهر به 40 سال هم رسيده است، مي‌گويد: اين را ما سال‌ها قبل پيش بيني كرده بوديم. وقتي جامعه ايران هم مانند ساير جوامع در تلاطم سنت و مدرنيته گرفتار شد تبعات اين سردرگمي بين سنت و تجدد را در همه مناسبات اجتماعي شاهد بوديم. اين جامعه‌شناس مي‌افزايد: در افرادي كه سنتي فكر مي‌كنند ميل به ازدواج بيشتر است و اين افراد كمتر طلاق مي‌گيرند، در حالي كه در ميان افرادي كه مدرن فكر و زندگي مي‌كنند ازدواج با تاخير انجام مي‌شود و در صورت كمترين ناملايمتي اين ازدواج به شكست مي‌انجامد! اين جامعه‌شناس عنوان مي‌كند: چند عامل اصلي در ايران باعث شد ازدواج حداقل 10 سال به تاخير بيفتد كه نخستين اين عوامل دانشگاه بود. قرايي‌مقدم مي‌گويد: دانشگاه رفتن جوانان هم از نظر كيفي باعث شد حداقل چهار سال سن ازدواج به تاخير بيفتد در حالي كه سطح توقعات جوانان هم با اين كار بالا رفت. او عوامل ديگر را به‌ترتيب سربازي و يافتن شغل مي‌داند.
