گزارشی از برگزاری اولین کنگره ملی مشاوره، خانواده و توانمندسازی اقشار آسیب‌پذیر جامعه +تصاویر

به گزارش میگنا اولین کنگره ملی مشاوره ، خانواده و توانمندسازی اقشار پذیر جامعه به همت کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان نظام روان شناسی و مشاوره همچنین همکاری چند دستگاه دیگر امروز پنجشنبه  14 آبان در تهران با حضور حجت الاسلام محمدحسن ابوترابی فرد ،نایب رئیس مجلس شورای اسلامی، مهندس پرویز فتاح ریس کمیته امداد امام خمینی، دکتر الهیاری رئیس سازمان نظام روان شناسی و مشاوره و اساتید و دانشجویان روان شناسی و مشاوره و دیگر صاحب نظران این حوزه برگزار شد.

-
لزوم حمایت از توانمندی خانواده‌های تحت پوشش کمیته امداد
در این کنگره پرویز فتاح رئیس کمیته امداد امام خمینی (ره) در سخنانی بر لزوم رسیدگی به ایتام و افراد بی بضاعت تاکید کرد و گفت: جامعه هدف کمیته امداد از افرادی هستند که بسیار آسیب‌پذیرند و در نتیجه نیاز به حمایت بیشتری دارند.
وی با بیان اینکه اساسی‌ترین کار کمیته امداد ارائه خدمات مشاوره‌ای است، تصریح کرد: بدون تردید اینگونه خدمات هزینه کمتری را برای مجموعه امداد دارد و ما می‌توانیم با این روش به موفقیت‌های چشمگیری دست پیدا کنیم. علی‌رغم اینکه جامعه هدف کمیته امداد افرادی آسیب‌پذیرند و مشکلات متعددی را دارند اما این گروه از جامعه انسان‌هایی بزرگ هستند که می‌توانند جامعه را بسازند.
فتاح تاکید کرد: اگرچه کمیته امداد در بخش مسکن، درمان، بیمه و... حمایت‌های لازم را از جامعه هدف خود انجام می‌دهد اما قطعاً حمایت‌های روانی و اجتماعی و توانمندسازی معنوی و روحی جامعه هدف مهم‌تر و اساسی‌تر است. مددکاران توجه ویژه‌ای را به موضوع توانمندسازی روحی و روانی جامعه هدف امداد داشته باشند چرا که در این عرصه می‌توان پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای را کرد.
وی ادامه داد:‌ ما خیلی نگران توانمندسازی اقتصادی جامعه هدف نیستیم و اصل بر حمایت معنوی و توانمندسازی روحی و روانی جامعه هدف کمیته امداد است. در حال حاضر مردم نیکوکار حمایت‌های بسیاری را از جامعه هدف کمیته امداد انجام می‌دهند و هم‌اکنون 208 هزار یتیم تحت حمایت کمیته امداد قرار دارند که 800 هزار حامی از این ایتام حمایت می‌کنند و در واقع به ازای هر یتیم 3 یا 4 حامی وجود دارد.

فتاح با اشاره به نرخ طلاق در میان قشر نسبتا مرفه گفت: خوشبختانه ازدواج‌هایی در کمیته امداد شکل می‌‌گیرد از ازدواج‌های موفق بوده به طوری که کمتر از یک درصد از ازدواج‌هایی که در این نهاد شکل می‌گیرد منجر به طلاق می‌شود.نکته جالب اینجاست، در حالی که ما شاهد نرخ‌ نجومی معوقات بانکی وام‌های کلان و بزرگ هستیم اما مددجویان کمیته امداد کمترین نرخ تعویق پرداخت معوقات بانکی را داشته اند رئیس کمیته امداد امام خمینی (ره) افزود:‌ هم‌اکنون 330 هزار دانش‌آموز، 100 هزار دانشجو و طلبه و 3 هزار نخبه تحت پوشش کمیته امداد قرار دارند که از خدمات مختلف فرهنگی و تحصیلی این نهاد استفاده می‌کنند.
-
ابوترابی فرد : بنیان خانواده اسلامی سرمایه اجتماعی ایران است
نائب رئیس مجلس شورای اسلامی با تاکید بر جایگاه و نقش نهاد خانواده در سلامت جامعه گفت: در نظام اسلامی نهاد خانواده بالاترین و ارزشمندترین سرمایه محسوب می شود و در جهان غرب به دلیل نابودی نهاد خانواده جامعه در حال فروپاشی است.
نایب رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد : روانشناس راستین در عالم خلقت خداوند می‌باشد و در همین راستان انبیا الهی همگی انسان شناس بوده‌اند . پیامبران مردم جوامع را براساس برنامه دقیق الهی پرورش داده اند. در قرآن ایات پیچیده‌ای در رابطه با تربیت انسان وجود دارد که ناظر بر برنامه خلقت انسان است. برخی قرآن پژوهان می گویند که قرآن توصیف انسان کامل و توصیف پیامبر است. انسان براساس برنامه قرآنی خلق شده و با توجه به نحوه آفرینش برایش برنامه تعریف شده است.

وی گفت: در سایه سلوک برنامه‌های مبتنی بر اسلام و قرآن است که انسان می‌تواند به انسانیت ، انسان به آرامش کمال و انسان به توانمندی لازم دست پیدا کند. انسان براساس آموزه های قرآنی می‌تواند به تطابق با شرایط مختلف می‌رسد و در هر شرایطی خود را وفق می‌دهد و از هیچ شرایط ضربه نمی‌خورد. انسان بر اساس آموزه‌های الهی می‌تواند از هر تهدیدی فرصت سازی کند.

نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه گفت: روانشناسان تردید ندارند که یکی از شرایطی که می تواند والاترین هزینه ها و تهدیدها را برای افراد و خانواده خلق کند ، زمانی است که در اسارت دشمن باشد. در سال های جنگ تحمیلی تعداد زیادی از فرزندان ایران اسلامی به اسارت رژیم متجاوز بعثی در آمده بودند. میانگین سنی این عزیزان حدود 20 تا 25 سال بود. همه می دانند که این سن افراد به شدت آسیب پذیر هستند ؛ دور بودن از خانواده و تنهایی آسیب پذیری را تشدید می کند. انواع شکنجه و فشارهای روانی اتفاقات ناخوشایندی بود که اسرای ایرانی در معرض آن قرار داشتند.

وی با تاکید بر نقش همسران اسرا گفت: در سال‌های جنگ خانواده‌های اسرای ایرانی و همسران آنها نیز مردانه ایستادگی کردند. همسران اسرا به عنوان سرپرست خانواده و افرادی با خدابودند که از جایگاه خانواده صیانت و نگهبانی کردند. در ادبیات امروز غرب قدمی در راستای کاهش توانمندی بانوان است. توانمندی یک زن این است که در کنار همسرش می ایستد و از جایگاه خانواده حراست می کند. توانمندی زنان تنها در سایه دین و اخلاق محقق می‌شود.
نایب رئیس مجلس شورای اسلامی گفت:‌ادبیات غربی مغوله ای به عنوان وفاداری به همسر و خانواده برای زن قائل نیست و همین موضوع موجب از بین رفتن توانمندی زنان در جامعه غرب شده است. آنچه که برای انسان آرامش می‌آورد تکیه به خدا و قدرت تمام نشدنی پروردگار است. غربی‌ها در روانشناسی و برنامه های خود هیچ جایگاهی برای خداوند قائل نیستند و این یک اشتباه بزرگ است و متاسفانه این مساله در برخی متون روانشناسی داخلی نیز مشاهده می‌شود.
-
تلفیق علم و دین عامل موفقیت روانشناسی اسلامی ایرانی
 وی گفت: هنر استادان هوشمند ایرانی است که علم و دین را باهم گره زده‌اند و این دو مقوله در کنار هم دیده شده است. آموزه های دینی دقیقا آموزه‌هایی علمی است و نمی توان در آن شک و تردیدی داشت. اگر می خواهیم عنصری موفق برای توانمدسازی دیگران باشیم باید در ابتدا خود را از نظر علمی ، دینی و ایمانی باید توانمد باشیم. نمی شود با سخن به دیگران گفت اتکا به خدا داشته باشید و خودمان در توکل مشکل داشته باشیم.

نهاد خانواده بزرگ ترین سرمایه اجتماعی
ابوترابی فرد گفت: نقش خانواده در استحکام بنیان‌های جامعه بی‌بدیل است. دغدغه دین و دنیای ما باید نهاد خانواده باشد و اگر جامعه ای دارای نهاد خانواده سالم باشد به طور قطع استحکام می یابد و در غیر این صورت فرو می ریزد.بزرگ‌ترین سرمایه اجتماعی ایران نهاد خانواده اسلامی است.

نائب رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد که یکی از علل فروپاشی فرهنگی و اخلاقی نظام غرب انهدام نظام خانواده است، اما در نظام اسلامی نهاد خانواده بالاترین سرمایه محسوب می شود که در سایه آموزه های دینی حفظ می شود.اگر بنا باشد که روابط جنسی بر مبنای اصرار غربی‌ها حرف اول را بزند ، خانواده دچار فروپاشی خواهد شد.
وی با بیان اینکه نظام خانواده نقطه مقابل شهوت رانی بی بندو باری و بی اخلاقی است، اظهارداشت: نظام خانواده یعنی روابط انسانی سالم زن و شوهر و علاقمندی دینی میان آنها و نظام خانواده براین اساس استوار است.همسری که ده سال چشم انتظار همسرش با صیانت از خانواده ایستادگی می کند یک سرمایه اجتماعی برای جامعه ایرانی است. اگر بنا باشد که بر مبنای دیدگاه غربی کسی نگاه کند یک روز هم به همسرش وفادار نخواهد بود و ما این موضوع را به تناوب در جامعه لجام گسیخته غرب مشاهده می کنیم.
ابوترابی فرد با تاکید براینکه غرب اراده کرده است که غریزه جنسی را برجسته بنماید واخلاق را فرو بریزد ، دین و شالوده بشری را زیر پابگذارد یادآورشد که رسالت جامعه روانشناسی کشور آن است که مقوله نهاد خانواده را استحکام ببخشد و اول خود را از نظر دینی،ایمانی، علمی و آموزه های اخلاقی توانمند سازد.مردم قبل از آن که تخصص شما را مشاهده کنند اخلاق و دین شما را مشاهده خواهند کرد. 
وی گفت: هیچ بیماری تکیه بر پزشک نمی کند مگر آن که دستور پزشک را در دستور کار قرار دهد و این به این معنی است که روانشناسان منطبق بر اوامر الهی و دستورات خداوند رفتار کنند. عمل هوا و هوس با توجه به دستوران الهی منافات دارد. باید نقش خداوند و اخلاق را در جامعه برجسته کرد.
-
همچنین در این همایش دکتر عباسعلی اللهیاری رئیس سازمان نظام روان شناسی و مشاوره با اشاره به نقش مهم سازمان نظام روان شناسی و مشاوره در ساماندهی مراکز مشاوره کشور مطابق ماده 43 قانون توسعه پنجم، صدور مجوز مرکز مشاوره و نظارت حرفه ای بر امور روان شناسی و مشاوره را بر عهده سازمان نظام دانست و گفت هدف ما اینست تا روان شناسی، به نگاه اول کشور در حل مشکلات روانی اجتماعی جامعه تبدیل شود.
رئیس سازمان نظام روانشناسی کشور با تأکید بر اینکه صدور مجوز مراکز مشاوره برعهده بهزیستی و وزارت ورزش و جوانان نیست، گفت: این موضوع از اختیارات سازمان نظام روانشناسی است و صدور مجوز مراکز مشاوره‌ توسط سازمان روانشناسی صورت می‌گیرد.
دکتر الهیاری افزود: فعالیت سازمان نظام روانشناسی کشور براساس مصوبه مجلس و آیین‌نامه‌های تهیه شده است و ما بر اساس اظهارنظر صریح قانون عمل می‌کنیم به این ترتیب بهزیستی و وزارت ورزش در خصوص صدور مجوز مراکز مشاوره‌ای هیچ وظیفه ای ندارند.

وی در ادامه ضمن اشاره به ساختار جدید سازمان نظام روانشناسی کشور خاطرنشان کرد: ما در این دوره کمیسیون‌های روانشناسی و مشاوره‌ را در شورای مرکزی تصویب کرده‌ایم و در واقع این سازمان با نگاه جدید فعالیت خود را آغاز کرده است.

رئیس سازمان نظام روانشناسی کشور با تاکید بر اینکه فعالیت این سازمان نسبت سال‌های گذشته تغییر کرده است، گفت: در دهه چهارم انقلاب اسلامی شاهد حضور مقتدر نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران هستیم و به این ترتیب سازمان نظام روانشناسی نیز تغییرات گسترده‌ای را در سازمان با تأکید بر سلامت روان ایجاد کرده‌ است.

دکتر الهیاری با اشاره به رشد و توسعه آسیب‌های اجتماعی و روانی در جامعه گفت: در این زمینه باید تمهیدات لازم را با همکاری دستگاه‌ها برای کاهش این موارد انجام دهیم؛ سازمان نظام روانشناسی بنا دارد با امضای تفاهم‌نامه با دستگاه‌ها و سازمان‌های مختلف گام‌های مؤثری را در حوزه سلامت روان بردارد.

وی در ادامه با اشاره به گران بودن خدمات مشاوره‌ای تصریح کرد: امیدواریم اینگونه خدمات که هزینه‌های زیادی را برای خانواده‌ها دارد تحت پوشش خدمات بیمه‌ها قرار گیرند و مجلس شورای اسلامی نیز همانند سال‌های گذشته حمایت‌های لازم را از سازمان نظام روانشناسی داشته باشد و با حمایت نمایندگان مجلس بتوانیم در برنامه ششم، خدمات مشاوره‌ای را تحت پوشش بیمه‌ها قرار بدهیم.
رئیس سازمان نظام روانشناسی کشور در پایان با اشاره به تشکیل ستاد امداد روانشناسی ویژه آسیب‌دیدگان حادثه منا گفت: در این ستاد نمایندگان دستگاه‌ها و سازمان‌های مختلف حضور دارند که هدف تشکیل این ستاد ارائه خدمات به بازماندگان حادثه منا است.
دکتر اللهیاری گفت : کدام پزشک می تواند تنها با دارو، فکر غیرمنطقی یک فرد را اصلاح کند اما روان شناسان می توانند تا با شناخت درمانی و رواندرمانی تفکرات صحیح را جایگزین تفکر غیر منطقی فرد نمایند و  لذا روان شناسان کارگزاران سلامت روان در جامعه هستند. 
وی گفت اخلاق حرفه ای مشاور و دیانت او  چارچوب مورد تاکید سازمان نظام برای فرهنگ مشاوران و تربیت انسان سالم است.
وی گفت در دهه چهارم انقلاب همه تهدیدات تبدیل به فرصت شده است اما ما کارشناسان باید نگران رشد آسیب های فرهنگی بر خانواده ها باشیم و برای جلوگیری از آسیب های نوپدید در دهه چهارم باید یک نگاه علمی مبتنی بر ارزش ها و باورهای صحیح داشت.
دکتر الهیاری گفت : اولین حرکت و توافق نامه را با کمیته امداد امام خمینی(ره) داشتیم و حتی می شود این برنامه را برای کمک به کشورهای منطقه و جهان اسلام داشته باشیم.
رئیس سازمان نظام در پایان گفت: می توانیم دومین کنگره را با تاکید بر توانمندی های خانواده های تحت پوشش داشته باشیم.

همچنين در ابتداي اين مراسم ، دبیر علمی نخستین کنگره ملی مشاوره خانواده و توانمندسازی اقشار آسیب پذیر در مراسم آغاز به کار این کنگره گفت: این کنگره بر اساس تاکیدات و دیدگاههای مقام معظم رهبری در مورد سبک زندگی اسلامی ایرانی که در مشهد مطرح نموده بودند شکل گرفت . و کمیته امداد در این زمینه پیشگام بوده است. 
دکتر حاتمی گفت: در این کنگره دو هزار و 200 مقاله در سه مرحله داوری و با همکاری سازمان نظام روانشناسی اجرا شد و 764 مقاله برای ارائه در کنگره انتخاب شدند. و این مقالات در دو کتاب چاپ کردیم.
معاون نظارت حرفه ای و امور کمسیون های سازمان نظام روان شناسی و مشاوره افزود: مقالات این کنگره در قالب دو مجلد به صورت لوح فشرده همزمان منتشر خواهد شد. وی گفت: یکی از لوح های فشرده مربوط به چیکده مقالات و لوح فشرده دیگر نیز متن کامل مقالات را منتشر خواهد کرد.

دکترحاتمی افزود: با همکاری کمیته پایش، این مقاله‌ها برای انتشار در مجله علمی و پژوهشی انتخاب خواهند شد.
وی گفت: ارائه مقالات به صورت پوستر و سخنرانی، برگزاری دو میزگرد با حضور استادان و دستگاه های اجرایی مرتبط با امر مشاوره و همچنین برگزاری کارگاه های علمی تخصصی از جمله بخش های این کنگره است.
دکترحاتمی افزود: نتایج این کنگره به صورت عملیاتی برای اجرا به نهادهای ذیربط از جمله کمیته امداد امام خمینی ارائه می شود. وی گفت: آسیب شناسی 26 درصد، پیشگیری و آموزش و توانمندسازی 18 درصد، شیوه های مقابله با آسیب‌های اجتماعی 18 درصد، ازدواج و تحکیم بنیان خانواده 18 درصد و مشاوره و سبک زندگی پایدار 23 درصد از مقالات این کنگره را براساس محورهای ارائه شده تشکیل می دهند.
دکتر افــروز : خانواده تنها بنای زیبا و ماندگار هستی
در این مراسم دکتر غلامعلی افروز با اشاره به اینکه خانواده تنها بنای زیبا و ماندگار هستی است و مادر را سمبل باغبان خانواده و پدر را سنگربان و فرزندان را گل های گلستان خانواده توصیف کرد. بنابراین وقتی خانواده سنگربان خود را از دست می دهد حاکمیت باید این نقش را برای خانواده ها ایجاد نماید .
وی در ادامه ایفای نقش کمیته امداد را برای این سنگربانی ستودند و سازمان نظام روانشناسی و مشاوره را به عنوان یک فرصت برای ارائه خدمات حمایتی به این خانواده ها مورد تأکید قرار دادند.

افروز گفت: رسالت روانشناسان را در این عرصه کمک به خانواده ها و ارائه خدمات توانبخشی به آنان در زمینه های روانی و اجتماعی توصیف کردند. 
ای استاد برجسته روان شناسی  در پایان تأکید کرد که هر خانواده باید از خدمات یک مشاور بهره مند باشد تا بتواند آرامش را در درون خود نهادینه کند.

عکاس:
محمد سوری