هشت باور غلط درباره شپش سر
بيماري‌اي که متاسفانه باورهاي نادرست زيادي درباره آن وجود دارند. شپش حشره بسيار ريزي است که در محيط‌هاي گرم و مرطوب زندگي مي‌کند و 3 جفت پا و قلاب‌هاي قدرتمندي دارد که به واسطه آن به پوست و مو مي‌چسبد و روزانه 10 تخم مي‌گذارد و باعث خارش مي‌شود. پس اگر کودک شما مرتب سرش را مي‌خاراند، بهتر است به کف سر او و مخصوصا پشت گوش‌هايش نگاه کنيد. معمولا شپش
قابل تشخيص است اما راه مطمئن‌تر استفاده از شانه‌هاي مخصوص است. لايه نازکي از مو را از ريشه شانه کنيد. اگر شپش وجود داشته باشد، مي‌توانيد آن را روي شانه ببينيد.
براي از بين بردن شپش و حس خارش نيز بهترين کار استفاده از داروهاي ضدشپش است. براي اينکه دوباره دچار شپش نشويم نيز بايد تمام وسايلي که فرد مبتلا يا کودک با آنها در ارتباط بوده مثل ملحفه‌ها، بالش و حتي کاناپه، عروسک‌ها، کلاه، روسري و... با آب حداقل 60 درجه شسته شوند. آنچه در ادامه مي‌خوانيد، باورهاي نادرست اما رايجي است که در ميان مردم درباره شپش سر وجود دارد.
1. شپش تنها در موهاي کثيف لانه‌گذاري مي‌کند: اين باور اشتباه است. براي شپش نوع مو، پرپشت يا کم‌پشت و کوتاه و بلند بودن آن حتي تميز يا کثيف بودنش مهم نيست اما داشتن موهاي بلند، روند درمان را سخت مي‌کند.
2. شپش سر ناقل بيماري است: اين باور اشتباه است.شپش سر برخلاف شپش تنه، تنها روي سر انسان‌ها و ميان موهايشان زندگي مي‌کند و منتقل‌کننده يا عامل بروز بيماري خاصي نيست اما از آنجايي که باعث خارش شديد مي‌شود، آزاردهنده است و بهتر است شپش‌ها را از بين ببريم. در برخي کودکان نيش اين حشرات مي‌تواند باعث التهاب پوست سر شود.
3. وقتي همکلاسي فرزندم شپش سر دارد، نيازي نيست که من براي فرزندم درمان ضدشپش آغاز کنم: نه! ين باور اشتباه است.70درصد همشاگردي‌هاي يک کودک مبتلا به شپش دچار اين مشکل مي‌شوند. بهتر است همزمان استفاده از محصولات ضدشپش را زير نظر متخصص آغاز کنيد.
4. شپش مخصوص موي کودکان است: نه! شپش مخصوص موي کودکان نيست اما در کودکان شايع‌تر است زيرا آنها عادت دارند حين بازي سرهايشان را به هم بچسبانند و به هم نزديک شوند. در صورتي که فرزند شما مبتلا به شپش باشد و سرتان را به سرش بچسبانيد شما هم گرفتار خواهيد شد.
5. ماندگاري شپش روي سر کودکان خانواده‌هاي فقير بيشتر است: نه، برعکس! از آنجا که خانواده‌هاي مرفه اغلب نمي‌توانند بپذيرند که فرزندشان که در رفاه و بهداشت است، دچار اين مشکل شود، اتفاقا اين مشکل در کودکان آنها ديرتر به تشخيص مي‌رسد و معمولا ماندگارتر است. در ضمن والدين در اين خانواده‌ها معمولا گرفتارترند و کمتر فرزندان خود را از اين نظر بررسي مي‌کنند.
6. شپش مي‌تواند وارد آب استخر شده و به ديگران منتقل شود: نه! اين حشرات توانايي شنا کردن ندارند و نمي‌توانند از طريق آب از سر فرد مبتلا به ديگري منتقل شوند اما در صورتي که از حوله يا برس مشترک استفاده کنيد، اين امکان وجود خواهد داشت.
7. شپش‌ها مي‌توانند پرواز کنند و از روي سر يک فرد روي سر ديگري بپرند: نه! اين باور هم اشتباه است. شپش‌ها نمي‌توانند بپرند اما به سرعت حرکت مي‌کنند و تنها در صورت تماس مستقيم به سر ديگري منتقل مي‌شوند.
8. حيوانات خانگي باعث انتقال شپش سر به انسان هستند: اشتباه است. شپش سر تنها مختص موي انسان است.
منبع:Au Faminin
تفاوت‌هاي رشک و شوره سر
شوره سر در واقع پوست مرده است که به راحتي از مو جدا مي‌شود. گاهي اوقات بقاياي اسپري‌هاي مو هم ممکن است با رشک اشتباه شوند، اما توجه به چند نکته به ما در تشخيص رشک کمک مي‌کند:
• رشک‌ها هميشه تخم‌مرغي شکل هستند و در نزديکي پوست سر به مو چسبيده‌اند.
• رشک‌ها عمدتا در گيجگاه‌ها، بالاي گوش‌ها و پشت گردن ديده مي‌شوند.
• براي جدا کردن رشک‌ها از مو استفاده از ناخن ضروري است، يعني به راحتي جدا نمي‌شوند.
براي پيدا کردن تخم شپش بايد با حوصله تمام از يک گيجگاه به طرف مقابل، نقطه به نقطه مو را زير نور مناسب بگرديم و حتي در صورت نياز از يک ذره‌بين استفاده کنيم. فرد معاينه‌کننده بايد بداند نزديکي زياد سر او به فرد مورد معاينه، مي‌تواند باعث منتقل شدن شپش شود پس بايد مراقب باشد.
پرسش از متخصص پوست
دکتر نسا آقازاده
عضو هيات علمي دانشگاه علوم‌پزشکي تهران
براي درمان شپش سر چه کار کنيم؟
شپش سر بيماري شايعي در سنين مهدکودک و دبستان است که متاسفانه اعضاي خانواده کودکان را نيز درگير مي‌کند و اغلب از طريق تماس مستقيم سر با سر فرد مبتلا ديده مي‌شود. البته احتمال انتقال از طريق لباس، کلاه، مقنعه، روسري و ساير لوازم شخصي مانند شانه و حوله نيز وجود دارد. مهم است بدانيم که بهداشت شخصي يا تميز بودن و استحمام ارتباطي به اين بيماري ندارد و تشخيص بيماري فعال با ديدن حشره زنده يا تخم فعال در موي سر فرد، توسط پزشک به‌خصوص متخصص پوست، گذاشته مي‌شود. پس از تشخيص نوبت به درمان مي‌رسد. داروي خط اول درمان از نظر ميزان تاثير و عدم سميت، شامپوي پرمترين است که مي‌توان از آن براي تمام سنين بزرگسالان و کودکان حتي شيرخواران بالاي 2 ماه و خانم‌هاي باردار استفاده کرد. شيوه مصرف به اين ترتيب است که موي خشک و تميز را به مدت 10 دقيقه کاملا به دارو آغشته و سپس موها را آبکشي مي‌کنيم و اين کار را يک هفته بعد نيز دوباره تکرار مي‌کنيم. دقت کنيد بلافاصله قبل از مصرف دارو نبايد از شامپو يا نرم‌کننده استفاده شده باشد. همچنين تا 2 روز بعد از مصرف دارو نيز بهتر است استفاده از شوينده‌ها را به تعويق بيندازيم. قبلا از داروي ديگري بنام ليندان نيز نام برده مي‌شد اما امروزه به علت مقاوم شدن شپش‌ها، به‌عنوان خط اول توصيه نمي‌شود. اگر يکي از افراد خانواده به شپش سر مبتلا شده بايد همه افراد خانواده درمان شوند. وسايلي که بيمار در 2 روز گذشته با آنها سروکار داشته بايد شسته يا فريز شوند يا به مدت 2 هفته در کيسه دربسته گذاشته شوند. پس از يک نوبت استفاده از پرمترين منعي براي مدرسه رفتن وجود ندارد.
