چاقی گلابی شکل و چاقی سیبی شکل می تواند عمر انسان را کوتاه کند
چاقی باسنی (گلابی شکل) و چاقی شکمی (سیبی شکل) می تواند عمر انسان را کوتاه کند
پژوهشگران علوم پزشکی تاکید می کنند که اهمیت توزیع بافت چربی در بدن در پیش بینی ابتلا به دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی اهمیت بیشتری نسبت به میزان چربی کل بدن دارد.
هرگاه انرژی دریافتی افراد بیش از انرژی مصرفی‌شان باشد، ضمن برهم خوردن تعادل قد و وزن، با انباشت توده‌های چربی در ناحیه باسن یا شکم، چاقی باسنی ( گلابی شکل) یا چاقی شکمی ( سیبی شکل) و در مواردی هر دو چاقی بروز می‌کند.
البته بافت چربی توزیع یکنواختی در بدن ندارد. مهمترین محل ذخیره شدن چربی در بدن در ناحیه زیر پوست است.
در حالات چاقی و غیر چاقی، تفاوت‌های ویژه‌ای در بافت چربی زیرپوستی زنان و مردان مشاهده میشود.
زنانی که چاق نیستند از بافت چربی زیر پوستی بیشتری در ناحیه سرینی – رانی برخوردارند، در حالی که در مردانی که چاق نیستند چربی زیرپوستی به شکلی یکدست در تمام بدن توزیع شده است.
در مردان چاق، چربی زیر پوست شکم بیشتر جمع می شود. به این نوع چاقی، نوع مرکزی، بالاتنه، مردانه و یا چاقی سیبی شکل گفته میشود.
در زنان، چربی بیشتری در نواحی پایین شکم و لگن و ران‌ها جمع میشود. به این نوع چاقی، چاقی محیطی، زنانه یا گلابی شکل می‌گویند.
ارتباط بین جنسیت و چاقی ناحیه‌ای یا موضعی قطعی نیست. شماری از مردان به چاقی محیطی گرفتار میشوند.
بعد از ناحیه زیر پوست، چربی در احشاء، پشت صفاق، دور کلیه‌ها و در ناحیه چشمخانه جمع میشود. میزان سوخت و ساز این چربی‌ها بیش از شکم و ناحیه سرینی و ران‌هاست. این ترتیب اهمیتی خاص از نظر سوخت‌و‌سازی دارد.
علوم پزشکی ثابت کرده است که تنها چربی تجمع یافته در اعضای داخلی بدن و احشاء مسیر مستقیمی به کبد دارد و در فعالیت بدنی هم چربی احشایی بیشتر از سایر قسمت‌ها به عنوان سوخت مصرف میشود.
البته در وضعیت‌های خاص، این ترتیب تغییر پیدا می‌کند. به عنوان مثال، در زنان شیرده فعالیت سوخت و سازی چربی ناحیه سرینی – رانی بیشتر می شود.
پرسشی که در اینجا مطرح میشود این است که سازو کار چربی سوزی چیست و به عبارتی چربی‌ها از چه راهی می‌سوزند؟
پاسخ دادن به چنین پرسشی می‌تواند بسیاری از حقایق را برای ما روشن کند.
تحقیقات نشان داده است که هورمون‌های چربی سوز (یعنی کاتکولامین‌ها) در چربی احشایی فعال‌ترند و فعالیت آنها در بافت چربی زیر پوستی شکم، فعال‌تر از نواحی دیگر زیر پوستی است. مواد و هورمون‌هایی که اثرات ضدچربی‌سوزی دارند (مثل انسولین، پروستاگلاندین‌ها و آدنوزین) اثر مهاری بیشتری بر فعالیت چربی‌سوزی در بافت زیر جلدی نسبت به سلول های چربی احشایی دارند.
آیا چاقی موضعی خطرناک است ؟
چاقی شکمی زمینه‌ساز بیماری‌هایی همچون دیابت نوع ۲، حملات قلبی و گرفتگی رگ‌هاست؛ زیرا به این وسیله اسیدهای چرب در معرض رادیکال‌های آزاد که از طریق غذا، هوا و نوشیدنی وارد بدن شده‌اند، اکسید شده و چربی‌های مضر (LDL ) را ایجاد می‌کنند.
چاقی بالاتنه ارتباط بیشتری با عوارض چاقی همچون دیابت، فشار خون بالا، ناراحتی‌های عروقی و بالا رفتن چربی خون دارد در حالی که چاقی محیطی عوارض کمتری دارد.
شاهد گفته بالا ظهور بیشتر دیابت، فشار خون بالا و ناراحتی‌های قلبی – عروقی در کسانی است که نسبت دور کمر به لگن در آنها بیشتر از همتایانشان است.
همه می دانیم که اضافه وزن و چاقی از ریسک فاکتورهای بیماری قلبی و سکته مغزی هستند اما تحقیقات جدید نشان می دهد محل توزیع چربی اضافی بدن نیز فاکتور مهمی محسوب می شود.
کسانی که چربی اضافی بدنشان در ناحیه شکمی قرار داشت در مقایسه با آنها که پراکندگی چربی در بدنشان متناسب تر بود ، بیشتر در معرض مرگ ناشی از پاره شدن ناگهانی عروق مغز قرار داشتند.
بنابراین اندازه چربی شکمی در مقایسه با BMI (شاخص چربی بدن) ، بهتر احتمال سکته را پیش بینی می کند.
تنها وجود چربی نیست که بر این خطر تاثیر دارد بلکه توزیع آن در بدن نیز حائز اهمیت است.
شاید دلیل آن که چربی شکمی یک تهدید جدی برای سلامتی محسوب می شوداین است که با سندرم متابولیک که با افزایش فشار خون ، افزایش کلسترول بد خون (LDL) و حساسیت ناقص به هورمون انسولین ارتباط دارد.
همچنین افرادی که چربی دور شکمی بیشتری دارند ، سطوح بالاتری از مواد التهابی در خونشان دیده می شود.
التهاب دائم در عروق خونی به نظر می رسد در بیماری های عروقی ، حمله قلبی و سکته مغزی دخالت داشته باشد…
همچنین مشخص شده است که در مردان، چاقی شکم و در زنان نسبت چین‌های پوستی کتف به پشت بازو با ناراحتی های قلبی – عروقی و میزان مرگ و میر کلی ارتباط نزدیکی دارد.
پزشکان می گویند دو راه برای کاهش انبار چربی در بدن وجود دارد یا باید ورود آن را مانع شد که چاره آن تغذیه‌ای است و باید کالری دریافتی فرد را کم کرد.
اما راه دوم آن است که موتور سوخت و سازی بدن هرچه می‌تواند بیشتر از چربی‌ها به عنوان سوخت استفاده کند.
چربی‌ها به عنوان سوخت در بدن نقش برجسته‌ای دارند و در شرایط مشخصی به‌عنوان سوخت اصلی بدن می‌سوزند و در این زمینه از قندها پیشی می‌گیرند. مثلا در حال استراحت چربی‌ها سوخت اصلی بدن هستند. اما متاسفانه در این حالت بدن سوخت کمی مصرف می‌کند و از این رو در این حالت به طور کلی خیلی چربی نمی‌سوزد.
یک حالت دیگر هم برای سوختن چربی‌ها وجود دارد و آن شرکت در فعالیت‌های بدنی چربی‌سوز است.
ورزش‌های چربی‌سوز ورزش‌های سختی نیستند و در واقع بسیار هم ملایم هستند. پیاده‌روی، دویدن آرام، کوه‌پیمایی، شنا کردن و دوچرخه‌سواری نمونه‌های اعلای این نوع فعالیت‌ها هستند.
در این فعالیت‌ها باید شدت ملایمی را انتخاب کرد به‌عنوان مثال، شدت در حین دویدن باید طوری باشد که فرد بتواند با دوست خود لااقل جمله‌ای را رد و بدل کند. در این حالت موتور هوازی در بدن بیشتر از سوخت چربی استفاده می‌کند.
نکته مهم این است که چربی سوخته شده از یک موضع انتخاب نمی‌شود و باید انتظار داشت که بعد از مدتی چاقی به‌طور عمومی کاهش یابد.
نتیجه تحقیقات نشان می‌دهد که امکان تقویت عضلات یک ناحیه وجود دارد اما نمی‌توان چربی آن را به طور انتخابی کاهش داد. سایت پزشکان بدون مرز
پژوهشگران علوم پزشکی تاکید می کنند که اهمیت توزیع بافت چربی در بدن در پیش بینی ابتلا به دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی اهمیت بیشتری نسبت به میزان چربی کل بدن دارد.هرگاه انرژی دریافتی افراد بیش از انرژی مصرفی‌شان باشد، ضمن برهم خوردن تعادل قد و وزن، با انباشت توده‌های چربی در ناحیه باسن یا شکم، چاقی باسنی ( گلابی شکل) یا چاقی شکمی ( سیبی شکل) و در مواردی هر دو چاقی بروز می‌کند.
البته بافت چربی توزیع یکنواختی در بدن ندارد. مهمترین محل ذخیره شدن چربی در بدن در ناحیه زیر پوست است.
در حالات چاقی و غیر چاقی، تفاوت‌های ویژه‌ای در بافت چربی زیرپوستی زنان و مردان مشاهده میشود.
زنانی که چاق نیستند از بافت چربی زیر پوستی بیشتری در ناحیه سرینی – رانی برخوردارند، در حالی که در مردانی که چاق نیستند چربی زیرپوستی به شکلی یکدست در تمام بدن توزیع شده است.
در مردان چاق، چربی زیر پوست شکم بیشتر جمع می شود. به این نوع چاقی، نوع مرکزی، بالاتنه، مردانه و یا چاقی سیبی شکل گفته میشود.
در زنان، چربی بیشتری در نواحی پایین شکم و لگن و ران‌ها جمع میشود. به این نوع چاقی، چاقی محیطی، زنانه یا گلابی شکل می‌گویند.
ارتباط بین جنسیت و چاقی ناحیه‌ای یا موضعی قطعی نیست. شماری از مردان به چاقی محیطی گرفتار میشوند.
بعد از ناحیه زیر پوست، چربی در احشاء، پشت صفاق، دور کلیه‌ها و در ناحیه چشمخانه جمع میشود. میزان سوخت و ساز این چربی‌ها بیش از شکم و ناحیه سرینی و ران‌هاست. این ترتیب اهمیتی خاص از نظر سوخت‌و‌سازی دارد.
علوم پزشکی ثابت کرده است که تنها چربی تجمع یافته در اعضای داخلی بدن و احشاء مسیر مستقیمی به کبد دارد و در فعالیت بدنی هم چربی احشایی بیشتر از سایر قسمت‌ها به عنوان سوخت مصرف میشود.
البته در وضعیت‌های خاص، این ترتیب تغییر پیدا می‌کند. به عنوان مثال، در زنان شیرده فعالیت سوخت و سازی چربی ناحیه سرینی – رانی بیشتر می شود.
پرسشی که در اینجا مطرح میشود این است که سازو کار چربی سوزی چیست و به عبارتی چربی‌ها از چه راهی می‌سوزند؟
پاسخ دادن به چنین پرسشی می‌تواند بسیاری از حقایق را برای ما روشن کند.
تحقیقات نشان داده است که هورمون‌های چربی سوز (یعنی کاتکولامین‌ها) در چربی احشایی فعال‌ترند و فعالیت آنها در بافت چربی زیر پوستی شکم، فعال‌تر از نواحی دیگر زیر پوستی است. مواد و هورمون‌هایی که اثرات ضدچربی‌سوزی دارند (مثل انسولین، پروستاگلاندین‌ها و آدنوزین) اثر مهاری بیشتری بر فعالیت چربی‌سوزی در بافت زیر جلدی نسبت به سلول های چربی احشایی دارند.
آیا چاقی موضعی خطرناک است ؟
چاقی شکمی زمینه‌ساز بیماری‌هایی همچون دیابت نوع ۲، حملات قلبی و گرفتگی رگ‌هاست؛ زیرا به این وسیله اسیدهای چرب در معرض رادیکال‌های آزاد که از طریق غذا، هوا و نوشیدنی وارد بدن شده‌اند، اکسید شده و چربی‌های مضر (LDL ) را ایجاد می‌کنند.
چاقی بالاتنه ارتباط بیشتری با عوارض چاقی همچون دیابت، فشار خون بالا، ناراحتی‌های عروقی و بالا رفتن چربی خون دارد در حالی که چاقی محیطی عوارض کمتری دارد.
شاهد گفته بالا ظهور بیشتر دیابت، فشار خون بالا و ناراحتی‌های قلبی – عروقی در کسانی است که نسبت دور کمر به لگن در آنها بیشتر از همتایانشان است.
همه می دانیم که اضافه وزن و چاقی از ریسک فاکتورهای بیماری قلبی و سکته مغزی هستند اما تحقیقات جدید نشان می دهد محل توزیع چربی اضافی بدن نیز فاکتور مهمی محسوب می شود.
کسانی که چربی اضافی بدنشان در ناحیه شکمی قرار داشت در مقایسه با آنها که پراکندگی چربی در بدنشان متناسب تر بود ، بیشتر در معرض مرگ ناشی از پاره شدن ناگهانی عروق مغز قرار داشتند.
بنابراین اندازه چربی شکمی در مقایسه با BMI (شاخص چربی بدن) ، بهتر احتمال سکته را پیش بینی می کند.
تنها وجود چربی نیست که بر این خطر تاثیر دارد بلکه توزیع آن در بدن نیز حائز اهمیت است.
شاید دلیل آن که چربی شکمی یک تهدید جدی برای سلامتی محسوب می شوداین است که با سندرم متابولیک که با افزایش فشار خون ، افزایش کلسترول بد خون (LDL) و حساسیت ناقص به هورمون انسولین ارتباط دارد.
همچنین افرادی که چربی دور شکمی بیشتری دارند ، سطوح بالاتری از مواد التهابی در خونشان دیده می شود.
التهاب دائم در عروق خونی به نظر می رسد در بیماری های عروقی ، حمله قلبی و سکته مغزی دخالت داشته باشد…
همچنین مشخص شده است که در مردان، چاقی شکم و در زنان نسبت چین‌های پوستی کتف به پشت بازو با ناراحتی های قلبی – عروقی و میزان مرگ و میر کلی ارتباط نزدیکی دارد.
پزشکان می گویند دو راه برای کاهش انبار چربی در بدن وجود دارد یا باید ورود آن را مانع شد که چاره آن تغذیه‌ای است و باید کالری دریافتی فرد را کم کرد.
اما راه دوم آن است که موتور سوخت و سازی بدن هرچه می‌تواند بیشتر از چربی‌ها به عنوان سوخت استفاده کند.
چربی‌ها به عنوان سوخت در بدن نقش برجسته‌ای دارند و در شرایط مشخصی به‌عنوان سوخت اصلی بدن می‌سوزند و در این زمینه از قندها پیشی می‌گیرند. مثلا در حال استراحت چربی‌ها سوخت اصلی بدن هستند. اما متاسفانه در این حالت بدن سوخت کمی مصرف می‌کند و از این رو در این حالت به طور کلی خیلی چربی نمی‌سوزد.
یک حالت دیگر هم برای سوختن چربی‌ها وجود دارد و آن شرکت در فعالیت‌های بدنی چربی‌سوز است.
ورزش‌های چربی‌سوز ورزش‌های سختی نیستند و در واقع بسیار هم ملایم هستند. پیاده‌روی، دویدن آرام، کوه‌پیمایی، شنا کردن و دوچرخه‌سواری نمونه‌های اعلای این نوع فعالیت‌ها هستند.
در این فعالیت‌ها باید شدت ملایمی را انتخاب کرد به‌عنوان مثال، شدت در حین دویدن باید طوری باشد که فرد بتواند با دوست خود لااقل جمله‌ای را رد و بدل کند. در این حالت موتور هوازی در بدن بیشتر از سوخت چربی استفاده می‌کند.
نکته مهم این است که چربی سوخته شده از یک موضع انتخاب نمی‌شود و باید انتظار داشت که بعد از مدتی چاقی به‌طور عمومی کاهش یابد.
نتیجه تحقیقات نشان می‌دهد که امکان تقویت عضلات یک ناحیه وجود دارد اما نمی‌توان چربی آن را به طور انتخابی کاهش داد. سایت پزشکان بدون مرز
