عدم احساستعلق عامل خودکشی سربازان
به گزارش ایمنا، در ماههای گذشته خودکشی سربازان یا تیراندازی به همقطاران و فرماندههان خود در صدر اخبار بوده است اما متاسفانه اقدامی در حمایت اجتماعی و بررسی روانشناختی و اجتماعی مشکلات سربازان صورت نگرفته است. اینکه پادگانها و سربازخانههای ایران باید دارای واحدهای مددکاری اجتماعی و مشاوره باشند قطعا موضوعی مهم در کاهش چنین حوادثی خواهد بود.
بیتردید در موضوع خودکشی سربازان بین تحصیلات پایین، سابقه اقدام به خودکشی، عدم رضایت از خدمت سربازی، درگیری با دیگران، نامناسب بودن وضعیت روانی با افزایش افکار خودکشی رابطه معنیداری وجود دارد. موضوعی که مطالعات دیگر کشورها مشخص کرده است در نوجوانان چینی ارتباط خانوادگی ضعیف و در کشور نیکاراگوئه مشکل ارتباطی و دعوای والدین از جمله عوامل خطر و اقدام به خودکشی بودهاند.
در مطالعات کارشناسان آمده است که تعداد بسیاری از این افراد سابقه اقدام قبلی به خودکشی را داشتهاند، همچنین افراد اقدامکننده به خودکشی دارای ویژگیهای شخصیتی درونگرایی، روان آزردهگرایی و روانگسستهگرایی هستند. وجود خودکشی میان سربازان در هر وسعت و اندازهای، قطعا آثار منفی روانی و اجتماعی به دنبال خواهد داشت و برای نظام سلامت کشور و نیروهای مسلح، معضلی جدی محسوب میشود.
محیطهای استرسزای نظامی عامل افزایش خودکشی
خودکشی مرگی است که آگاهانه و از روی عمد جهت نابودسازی خود صورت میگیرد. خودکشی در میان تمام گروههای سنی وجود دارد، ولی فراونی آن در میان جوانان و به ویژه سربازان، به خاطر شرایط خاص آنان در این دوره، بیشتر است.
افکار خودکشی مقدمه اقدام به خودکشی است و علل متعددی از جمله عوامل جسمی، روانی، اجتماعی، خانوادگی، و شغلی میتوانند به وجود آورنده افکار خودکشی باشند. محیطهای نظامی به علت ماهیت استرسزای خود میتواند سبب افزایش افکار خودکشی در سربازان شوند.
اکثر کسانی که گرایش به خودکشی دارند، در اصل نمیخواهند بمیرند، آنها صرفا میخواهند به درد و رنجشان (واقعی یا خیالی) پایان دهند و به عبارتی، نیازمند کمک هستند.
در مورد خودزنی هم باید گفت: اگر آسیب رساندن عمدی به بخشی از بدن خود بدون قصد مردن صورت گیرد، به اصطلاح خودزنی نامیده میشود که در جهت بیان هیجانات منفی و دردناکی به کار میرود که از طریق کلمات قابل بیان نیست.
پژوهشها بیانگر آن است که در مقابل هر خودکشی منجر به مرگ، تقریبا بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ اقدام به خودکشی وجود دارد و عیار خودکشی در محدوده ۱۲ ماه پس از خودزنی، حدود ۱۰۰ برابر بیشتر از جمعیت عادی است و همچنین میزان اقدام به خودکشی بین ۸ تا ۱۰ برابر، بیشتر از مرگ ناشی از خودکشی اعلام شده است.
سربازان مجرد ۲۰ تا ۲۴ سال بیشترین قربانیان خودکشی
در یافتههای پژوهشی مربوط به سالهای ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۶ آمده است که بالاترین فراوانی خودزنی و خودکشیها مربوط به سن ۲۰سالگی، تحصیلات راهنمایی، غیربومی بودن، یگان خدمتی صفی، افراد مجرد و استفاده از سلاح گرم بوده است ۷۹ %خودکشی در افراد مجرد و گروه سنی ۲۰ تا ۲۴ سال بوده است.
شایعترین عوامل زمینهساز خودکشی و خودزنی در تحقیقات انجام شده اختلالات روانی، مشکلات خانوادگی، سابقه اقدام قبلی به خودکشی، مجرد و غیربومی بودن، ناسازگاری با همکاران و محیط کاری، اعتیاد و مشکلات جسمانی ذکر شده است.
بنابراین باید در بدو ورود افراد به محیطهای نظامی، به صورت دورهای و منظم، به دقت مورد بررسی قرار گیرند و برای افراد موردنظر مداخلات مناسب پیشگیری از خودکشی از قبیل آموزش، مشاوره و رواندرمانی انجام شود.
انواع مختلف خودکشی کدامند؟
مرتضی پدریان آسیبشناس اجتماعی به خبرنگار ایمنا گفت: اصل قضیه خودکشی یک پدیده کاملا اجتماعی است و دارای یک تاریخ بسیار طولانی است تا جایی که بنیانگذار جامعهشناسی امیل دوکر یکی از مباحث اصلی که در نظریات جامعهشناسی مطرح کرد پدیده خودکشی بوده است.
این استاد دانشگاه در مورد انواع خودکشیها گفت: اگر خودکشیها را طبقهبندی کنیم آنها را به سه دسته میتوانیم تقسیم کنیم که شامل خودکشیهای خودخواهانه، خودکشیهای دگرخواهانه و خودکشیهای آنومیک هستند.
پدریان در توضیح خودکشی خودخواهانه گفت: خودکشی خودخواهانه، خودکشی است که فرد به دلیل نرسیدن به مطامع، اهداف و خواستههای خود دست به این کار میزند برای مثال عاشق فردی است و در عشق خود ناکام شده و لذا دست به این کار میزند، این یک خودکشی خودخواهانه است.
خودکشی دگرخواهانه هم خودکشی است که فرد بصورت آگاهانه خود را فدای دیگران میکند، در زمان جنگ نیروهای رزمی ما بصورت کاملا آگاهانه به خاطر همرزمان خود روی مین میرفتند و اینها از نمونههای خودکشیهای دگرخواهانهاند. این نوع خودکشی در ایلات و عشایر قدیم هم وجود داشته است به نحوی که افراد سالمند و ناتوان که به حرکت ایل لطمه میزدند خودشان را از گروه عقب میکشیدند و دچار یک مرگ آگاهانه میشدند یا افرادی که قادر به حرکت نبودند با مقداری غذا یا آب در گوشهای میمانند و یا بر اثر حمله حیوانات وحشی یا بر اثر گرسنگی و تشنگی میمردند، اینها نمونههایی از خودکشیهای دگرخواهانهاند.
این آسیبشناس اجتماعی در مورد خودکشیهای آنومیک هم گفت: این خودکشیها، خودکشیهایی هستند که بر اثر فشارها و نابهنجاریهای اجتماعی فرد مجبور به خودکشی میشود.
خودکشی سربازان از دو نوع خودخواهانه یا آنومیک است
استاد دانشگاههای اصفهان در مورد نوع خودکشی سربازان گفت: خودکشی سربازان قطعا خودکشی دگرخواهانهای نیست و میتواند از انواع خودکشی آنومیک یا خودخواهانه باشد، بنابراین خودکشی سربازان ما در این دو قالب میگنجد.
خودکشیهای سربازان از نوع نابهنجاری آنومیک یعنی فرد بر اثر فشارهای ناشی از خدمت یا فشارهای مسائل اجتماعی اقدام به خودکشی میکند.
پدریان در مورد علت خودکشیهای آنومیک میگوید: فشارهای آنومیک ناشی از این است که فرد تعلقات اجتماعی خود را از دست داده که یکی از عوامل این نوع خودکشی عدم احساس تعلق است، مثلا متاهلین نسبت به مجردان یا افراد مذهبی کمتر از غیرمذهبیها خودکشی میکنند.
برای مثال در فرانسه مردان بیشتر از زنان خودکشی میکردند چون زنان آنها احساس تعلق بیشتری داشتند اما در ایران زنها بیشتر خودکشی میکنند چون احساس تعلق کمتری دارند.
سختیهای خدمت و نبود حستعلق عاملان خودکشی سربازان
این آسیبشناس با اشاره به دو موضوع مهم فشارهای ناشی از خدمت سربازی و عدم داشتن احساس تعلق گفت: این دو موضوع از مهمترین عوامل خودکشی سربازان است. ما باید احساس تعلق را در شروع آموزش سربازی در بین سربازان بالا ببریم اگرچه این احساس تعلق را باید در ابتدای زندگی و در بدو تولد خانوادهها به کودکان آموزش دهند و در فرآیند جامعهپذیری این امور در خانواده و در نظام آموزشی باید گنجانده شود و به نوعی ملیگرایی، وطن دوستی و عرق ملی را باید از کودکی به کودکانمان آموزش دهیم.
پدریان با تاکید بر اینکه کاهش فشارها و سختیهای دوران سربازی در کاهش خودکشی سربازان تاثیر بسزایی ندارد گفت: به جای این امر اگر بر مسئله افزایش احساس تعلق و ترویج روحیه امیدوارانه در نوجوانان کار شود قطعا موثرتر خواهد بود.
این استاد دانشگاه در خاتمه عنوان کرد: باید به جوانان آموخت که خدمت سربازی نوعی جبر نیست بلکه نوعی ادای دین و وظیفه نسبت به کشور خود است، اگر این تفکر را در سربازان و جوانان خود تقویت کنیم به هیچوجه خودکشی صورت نخواهد پذیرفت اما وقتی تفکر اجبار، زور و بایدها اشاعه داده شود قطعا فرد نوعی سرخوردگی و جبر و دلزدگی میکند و بیشک خودکشی در چنین افرادی بالاتر خواهد بود.
سربازی به عنوان شغل محسوب شود
دکتر محمود روحافزا جامعهشناس نیز در اینباره میگوید: بحران جمعیت امروز یکی از مهمترین دغدغهها و تهدیدهایی است که کشور با آن روبروست. اگر نتوانیم این معضل را به خوبی مدیریت کنیم با مشکلات عدیدهای در آینده روبرو میشویم که یکی از آنها مقوله نیروی نظامی است. با توجه به کاهش موالید در سالهای ۷۲ به بعد، زمینههای منفی این موضوع اکنون با کاهش پسران در سن سربازی خود را نشان میدهد. این در حالی است که در ۵ سال آینده نیز با مشکل ازدواج این جوانان روبرو میشویم.
روحافزا با اشاره به اینکه جمعیت ایران رو به کهنسالی میرود گفت: به نظر میرسد نمیتوان با سیاستهای تشویقی کنونی و با توجه به معیشت و تورم انتظار داشت در کوتاهمدت این معضل ۲۰ ساله رفع شود. مطمئنا تا ۲۰ سال آینده با روند کاهشی وجود پسران و کمبود سرباز روبرو میشویم.
به گفته این جامعهشناس بهتر است از سربازان به صورت حرفهای استفاده کنیم که این امر مستلزم نگاه حرفهای به این دوران است، اگر مسئولان بتوانند اقداماتی را در دستور کار قرار دهند که طی دو سال سربازی، جوان حرفه و شغلی را فرا بگیرد میتوان با این مشوق جوانان زیادی را به سمت انجام خدمت وظیفه عمومی سوق داد در غیر این صورت جوان سرخورده شده و فکر میکند دو سال از عمرش را بیهوده تلف کرده است.
نه خیر، این مقاله را از سر شکم سیری نوشته اند . پای درد دل بچه های مردم که جوانان این سرزمینند بنشینید اگر جرات دارید بدون سانسور متن بنویسید و محکومشان کنید...