یک جنایت فرهنگی مدشده در کشور از زبان یک مدرس زبان فارسی در امریکا
به گزارش خبرآنلاین، هفتمین نشست تخصصی گروه انتشاراتی الهدی در خلال برگزاری بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران با موضوع «وضعیت ترجمه شعر و ادبیات داستانی فارسی به عربی» با حضور دو تن از ادیبان و مترجمان این عرصه برگزار شد.
دکتر محسن راه جردی، مترجم و استاد دانشگاه، در این نشست به بیان تجربیات و مشاهدات خود از وضعیت ترجمه آثار فارسی به زبان انگلیسی در آمریکای شمالی پرداخت و گفت: هرچند ترجمه آثار مولوی به انگلیسی پرفروش ترین کتاب در حوزه شعر در سال های اخیر در آمریکاست؛ اما واقعیت ترجمه به ویژه از فارسی به انگلیسی و به خصوص در 50 سال اخیر از وجود یک آشفتگی خبر می دهد و در حال حاضر هیچ ارگان، مؤسسه و دانشگاهی در خارج از کشور نیست که متصدی ترجمه آثار فارسی به انگلیسی باشد و به همین دلیل، هر آنچه در معرض خریداران قرار می گیرد، حاصل دسترنج فردی افراد است.
وی همچنین با اشاره به وجود علاقمندی ها در آمریکای شمالی برای ترجمه ادبیات فارسی ادامه داد: علاوه بر ترجمه آثاری از اشعار مولانا، در چند سال اخیر تنها کتاب دایی جان ناپلئون توسط استادی از دانشگاه اوهایو ترجمه شده است.
راه جردی همچنین در خصوص آسیب شناسی ترجمه های انجام شده و درستی این ترجمه ها گفت: متأسفانه در خصوص ترجمه چه از فارسی به انگلیسی و چه از انگلیسی به فارسی، ضعف های بسیاری دیده می شود. آشنایی نداشتن مترجم به زبان و فرهنگ زبان های مبدأ و یا مقصد و همچنین آشنا نبودن با موضوع مورد ترجمه علت این وضعیت نامناسب است.
وی با اشاره به ظهور ترجمه گروهی در کشور گفت: متأسفانه برخی از ناشران و یا افراد دخیل در این حوزه، متن یک کتاب را به یک گروه چند نفره می سپارند تا متن کتاب در عرض چند روز ترجمه و بعد توسط یک نفر ویراستاری شود. در واقع این نوع ترجمه جنایت در صنعت ترجمه است.
این مترجم ادامه داد: دیگر اشکال موجود در صنعت ترجمه و نشر، نبود یک گزینش علمی و دقیق برای شناخت نیازها است. در حال حاضر تمامی آثار در حال ترجمه شدن هستند و آشفتگی بزرگی را ایجاد کرده است.
استاد زبان فارسی در دانشگاه های آمریکا تصریح کرد: ما باید روی ترجمه آثارمان به زبان های گوناگون سرمایه گذاری کنیم و تا 15 سال توقع سود نداشته باشیم. اگر اینکار را انجام دهیم بعد از حدود 20 سال به سوددهی هم خواهیم رسید و در کل در این کار ضرری وجود ندارد.
وی با اشاره به اینکه باید نگاهمان به ترجمه، بازآفرینی باشد، اظهار کرد: در حال حاضر چند مرکز به صورت موازی در حال ترجمه آثار به زبان های دیگر هستند. باید مرکزی باشد که یک سیاست گذاری خاص را ابلاغ کند تا ترجمه ها به شیوه ای قابل قبول دست مخاطبان خارجی برسد.
راه جردی در ادامه به یک انتقاد پرداخت و گفت: انرژی مناسبی برای ترجمه آثار وجود دارد، باید این انرژی را متمرکز و تلاش کرد که بازدهی بیشتری حاصل شود.
وی در ادامه در پاسخ به سؤال یکی از حاضران در جلسه برای بیان فعالیت های خود در عرصه ترجمه آثار فارسی به زبان انگلیسی گفت: به تازگی ژانری در ایران راه افتاده به نام خاطره رمان. در همین ژانر کتاب «میهمان صخره ها» را ترجمه کرده ام و کتاب «پایی که جا ماند» را در دست ترجمه دارم. همچنین مترجم 2 کتاب شعر انقلاب هستم و ترجمه آنتولوژی داستان کوتاه و نویسندگان انقلاب را آغاز کرده ام.
محسن راه جردی با اشاره به سفارش حوزه هنری برای ترجمه کتاب های «سفر به گرای 360 درجه»، «اسماعیل» و کتاب «دا» توسط مترجم آمریکایی اینگونه بیان شد: متأسفانه این مترجمان برداشت های خودشان را دارند این به دلیل تفاوت های فرهنگی و آشنایی کم از زبان و فرهنگ مبدأ است و ترجمه ها نمی توانند تمام و کمال حرف های کتاب را منتقل کنند.
وی با انتقاد دوباره از وجود موازی کاری در حوزه ترجمه آثار فارسی، گفت: در هر یک از سازمان هایی که کار ترجمه را در اختیار دارند، ضعف هایی دیده می شود که قابل بیان نیست. اشتباهات زیاد است و اگر مرکزی خاص بر این روند نظارت کند، شاهد مشکلات اینچنین نخواهیم بود.
