دلايل مراجعه نکردن بعضي از افراد به روان شناس و علت نياز به مشاور در مراحل زندگي

متاسفانه در کشور ما توده مردم از کارايي روان شناسي و نياز افراد به مشاوره اطلاع چنداني ندارند و از اينکه شخصي به روانشناس مراجعه کند متاسف مي شوند و در پيش خود مي پندارند حتما مشکل روحي رواني داشته، که به روانشناس مراجعه کرده است.
واقعيت آن است که فقدان درک و شناخت صحيح از بيماري ها و اختلالات روانپزشکي، يکي از مشکلات جامعه ماست. چون در اغلب موارد، اين بيماري ها بدون علائم جسمي بروز مي کند، خيلي ها حتي نمي دانند اين حالت، به يک بيماري مربوط است و آن را تنها ناشي از مشکلات محيطي و اتفاقاتي که اطرافشان رخ مي دهد، مي دانند.
علت اين امر عدم تمايز بين روانشناس و روانپزشک است که بعضي مواقع حتي قشر تحصيل کرده هم روان شناس را با روان پزشک اشتباه مي گيرند مثلا در محاورات مردم شايد شنيده باشيد که مي گويند: مگر من ديوانه ام به روانشناس مراجعه کنم! در حالي که اصلا روانشناس با افراد ديوانه و مجنون سر و کار ندارد. واقعيت اين است که روان‌شناسي يک شاخه علمي از علوم انساني است كه هدفش مطالعه رفتار انسان است. به عبارت بهتر، روان‌شناسي مطالعه رفتار و فرآيندهاي ذهني است. عمر اين رشته نسبتا كوتاه است (كمي بيش از يك قرن) اما رشد بسيار چشم‌گيري داشته است؛ به حدي كه بيش از 20 رشته تخصصي را شامل مي‌شود. اما روان‌پزشك فردي است كه در رشته پزشكي تحصيل كرده و بعد از اتمام دوره پزشكي عمومي، دوره تخصصي خود را در رشته روان‌پزشكي يا اعصاب و روان گذرانده است. چنين پزشكي براي درمان بسياري از بيماري‌ها ملزم به تجويز دارو است. البته احتمال دارد كه بسته به نوع بيماري، از رفتار درماني، روان‌درماني يا الكتروشوك هم استفاده كند.

دلايل مراجعه نکردن بعضي از افراد به روانشناس و روانپزشک

ترس از برچسب خوردن يا انگ رواني بودن
بي شک يکي از دلايل اصلي آن به ترس از برچسب خوردن يا انگ رواني بودن باز مي گردد. درواقع، خيلي از افراد از ترس اين که مردم به آنها چه مي گويند و چه نگاهي به آنها خواهند داشت، به روانپزشک مراجعه نمي کنند. البته به گفته دکتر الياسي، روانپزشک چنين ترسي چندان هم بي دليل نيست، چراکه در جامعه ما، هم خود بيماران و هم خانواده آنها در بسياري از مواقع درد انگ خوردن را لمس مي کنند.

اختلالات روانپزشکي را يک بيماري نيازمند درمان نمي دانند
يکي ديگر از دلايل مهم در مراجعه نکردن بسياري از مردم به روانپزشک اين است که اختلالات روانپزشکي را يک بيماري نيازمند درمان نمي دانند.
دکتر جلالي، روانپزشک نيز در اين باره مي گويد: تصوري که افراد از علت بيماري روانپزشکي دارند مي تواند در تمايل نداشتن آنان به روانپزشک موثر باشد. مثلا زماني که فرد، افسردگي را با ضعف اراده برابر بگيرد، ممکن است آن را اختلالي نيازمند درمان روانپزشکي نداند و خيال کند بايد چاره اي ديگر براي آن بينديشد. همچنين انگ و ننگ اختلال روانپزشکي هم موثر است. ديوانه خواندن هر که به روانپزشک مراجعه مي کند و زدن چنين برچسبي به شخص مبتلا به مشکل روانپزشکي که معنايي تحقيرکننده و طردکننده دارد نيز بيمي در اشخاص پديد مي آورد که در نتيجه خود را با خريدن رنج بيماري از مصيبت مضاعف انگ و ننگ رها مي کنند. البته باور به بي حاصلي درمان و ديگر باورهاي نادرست همچون ترس از اعتياد يا وابستگي به داروها نيز سهم زيادي در خودداري آنان از مراجعه دارد.

واقعيت آن است که فقدان درک و شناخت صحيح از بيماري ها و اختلالات روانپزشکي، يکي از مشکلات جامعه ماست. چون در اغلب موارد، اين بيماري ها بدون علائم جسمي بروز مي کند، خيلي ها حتي نمي دانند اين حالت، به يک بيماري مربوط است و آن را تنها ناشي از مشکلات محيطي و اتفاقاتي که اطرافشان رخ مي دهد، مي دانند.

عده اي از افراد هم به غلط اين بيماري ها را ناشي از چشم زخم و دعا و... مي دانند
دکتر نفيسي با اشاره به اين مطالب مي گويد: عده اي از افراد هم به غلط اين بيماري ها را ناشي از چشم زخم و دعا و... مي دانند و براي رفع آنها به دعانويس و فالگير مراجعه مي کنند. دکتر جلالي با تاکيد بر باورهاي اشتباه رايج ميان مردم در ريشه يابي مشکلات روحي مي افزايد: زماني که فرد تصور کند افسردگي وجود ندارد و آنچه او يا عضو خانواد ه اش دچار آن شده اند تنبلي و بي مسئوليتي است، طبعا براي درمان اقدامي نمي کند يا اگر باور داشته باشد استرس نشانه مسئوليت پذيري است يا خيال کند همه آدم ها بر اثر مکافات و گرفتاري هاي زندگي دچار اضطراب و غم مي شوند و وقتي نمي شود فقر و نداري را برطرف کرد، پس براي نشانه ها هم نمي شود کاري کرد، براي درمان نيز مراجعه نمي کند.

درمان قطعي وجود ندارد؟
اما آيا اين باور درست است که براي بيماري هاي اعصاب و روان، درمان قطعي وجود ندارد؟
دکتر نفيسي پاسخ مي دهد: بسياري از بيماري هاي اعصاب و روان با درمان برطرف مي شود. البته در مواردي نيز احتمال عود وجود دارد. بعضي اختلالات روحي و رواني نيز با درمان کنترل مي شود و درمان قطعي براي آنها وجود دارد. البته به گفته دکتر جلالي، اين هم از باورهاي نادرست و تحريف شده رايج است که غير از بيماري هاي واگير تقريبا هيچ بيماري​اي وجود ندارد که درمان قطعي داشته باشد. در حالي که بيماري اي همچون ميگرن يا فشار خون نيز درمان قطعي ندارد. به بيان ديگر بسياري از بيماري ها فقط قابل کنترل است و درمان صد درصد ندارد و اختلال هاي روانپزشکي هم از اين ماجرا مستثنا نيست.

ما در همه مراحل زندگي نيازمند مشاوره و روانشناسي هستيم

نياز به مشاور در مراحل زندگي
ما در همه مراحل چه در انتخاب شغل و چه در انتخاب همسر و... نيازمند مشاوره و روان شناسي هستيم. اما اهميت مشاوره بيشتر در مسائل خانوادگي خود را نشان مي دهد، چون خانواده جايي است که يک فرد ونوسي با فرد مريخي مي خواهد زندگي مشترک داشته باشد. اين در حالي است که اينها هر کدام از يک سياره جدا هستند و تفکرات متفاوتي دارند. لازم است اين اشخاص از خصوصيات دروني همديگر آگاهي داشته باشند و الا هر آن ممکن است به همديگر صدمه بزنند و باعث رنجش روح و روان يکديگر شوند. براي اين امر نياز هست با مشاوري امين و متخصص صحبت شود تا راهکارهاي مناسب به زوجين آموخته شود. بنا به دلايل ذيل زوجين بايد به مشاور مراجعه کنند.

تفاوت هاي فردي
همان گونه که در بالا اشاره شد زن و شوهر از دو جنس متفاوت مي باشند و علاوه بر اين ارزشهاي متفاوتي دارند که بايستي به يک نقطه مشترک برسند تا از زندگي لذت کافي ببرند.

زندگي بهتر
قطعا کساني که زبان همسر خود را مي فهمند يا به زبان عاميانه وي را درک مي کنند، زندگي شيرين تري دارند. مشاور کسي است که به ما ياد مي دهد در برابر جنس مخالف چه موضعي داشته باشيم و روح و روان همسر را براي ما تشريح مي کند. طبيعي است وقتي ما بتوانيم خواسته هاي دروني همسرمان را درک کنيم زندگي خوبي خواهيم داشت.

برنامه ريزي بهتر
هميشه مشاور نقش تنش زدايي ندارد بلکه در بعضي مواقع ما را براي برنامه ريزي بهتر و دقيق تر رهنمون مي سازد مثلا اينکه کي بچه دار شويم؟ يا چطور بچه خوب و سالمي به دنيا بياوريم؟ يا چطور فرزندان خود را تربيت کنيم؟ همه و همه از کارهاي يک مشاور متخصص است که با راهنمايي و مشاوره برنامه هاي کوتاه مدت و ميان مدت براي خانواده ها ارائه مي کند که حتي در مورد مسائل اقتصادي نيز مي تواند مشکل گشا باشد.

استفاده از تجربه مشاور
مشاوران علاوه بر تخصص و تحصيل در زمينه روان شناسي و علوم نوين صاحب تجربه هم هستند و چه بسا مشکلي که ما احساس مي کنيم لاينحل است. حال آنکه مشاور چندين مورد را قبل از ما حل کرده است، لذا با اتکا به تجربه او مي توانيم مشکلات سخت زندگي را حل کنيم و از عواقب احتمالي آن در آينده در امان بمانيم. چون همه چيز را نبايد در زندگي خودمان تجربه کنيم بلکه بايد از زندگي ديگران تجربه بگيريم.

گردآوري:بيتوته