درمان با هورمون‌ها و ضدهورمون‌ها
در روزهای اخیر مادران زیادی به مطب من مراجعه کرده و خواستار بررسی دخترشان از نظر سن بلوغ شده‌اند. در هفته‌های اخیر برنامه‌هایی در شبکه سلامت به موضوع بلوغ زودرس و راه‌های درمان آن با موادی به عنوان ضدهورمون‌های بلوغ پخش و توضیح داده شده که می‌توان با مصرف این داروها بلوغ را به تاخیر انداخت و گاهی با این روش باعث افزایش قد شد.آیا می توان با استفاده از آمپول های خاصی بلوغ را به تاخیر انداخت و در کنار آن با استفاده از تزریق هورمون رشد باعث افزایش قد شد. این کار را باید در فردی که بلوغ زودرس دارد یعنی دختری که قبل از هشت سالگی شروع به رشد پستان کرده است، انجام دهیم یا در کسی که قد خیلی کوتاهی دارد، مثلا پسری که پیش بینی می کنیم قد نهایی اش کمتر از 161 می شود، شروع به درمان کنیم.
مهم است که عوارض داروها را مدام بررسی و به موقع آنها را شروع و قطع کنیم و به خاطر بسپاریم که مصرف این داروها در فرد سالم مثل دختری که در 10 سالگی پستان هایش شروع به رشد کرده و قدش هم در حد هم سن و سالانش است، توجیه ندارد و عوارض دارو قابل پذیرش نیست. این موضوع در مورد خود هورمون ها نیز صادق است. به عنوان مثال درصدی از علل ناتوانی ها و اختلالات جنسی در مردان و زنان به دلیل کمبود هورمون های تستوسترون یا استروژن است و در بقیه موارد با وجود کافی بودن میزان هورمون، بیمار در فعالیت جنسی مناسب ناتوان است. به عنوان مثال تنش ها و درگیری هایی که گاه بین زن و شوهر ایجاد می شود اگر از حدی فراتر رود در بسیاری موارد می تواند در مرد یا زن ناتوانی جنسی شرطی ایجاد کند. یعنی آنان در کنار یکدیگر نمی توانند به شرایط مناسب برسند.
طبیعی است که در این حال درمان با هورمون های جنسی مفید نیست و باید عوامل دیگر را مورد درمان قرار داد. همین موضوع در مورد بسیاری دیگر از بیماری های هورمونی صادق است. ما هورمون تیروکسین را برای بیماران دچار کم کاری تیروئید به کار می بریم و آنان درمان می شوند. متاسفانه در سال های اخیر از هورمون تیروکسین برای درمان چاقی در افرادی که هیچ گونه کمبودی از این هورمون ندارند، استفاده می شود. با این روش بیمار چاق دچار پرکاری تیروئید می شود و مقداری از وزنش را از دست می دهد، ولی با چه قیمت؟ به قیمت افت سلامت و کاهش عمر.
دکتر رضا کریمی - فوق تخصص بیماری های غدد
