هشدار درباره ورود فرهنگ لائیسم بین پزشکان

سلامت معنوی از شاخص های جدید حوزه سلامت است که در کنار شاخص های سلامت، جسمی، سلامت روانی و سلامت اجتماعی چند سالی است که از سوی سازمان بهداشت جهانی به عنوان یکی از معیارهای سلامت مطرح شده است، موضوعی که گر چه در متون دینی و فقه اسلامی ما بسیار مورد توجه بوده و هست و از نظر محتوا بسیار غنی هستیم اما هنوز به صورت یک گفنمان رایج در نیامده است.
فرهنگستان علوم پزشکی کشور در سالهای اخیر که با ریاست دكتر علیرضا مرندی، وزیر اسبق بهداشت اداره می شود، بررسی و تولید محتوا در مورد شاخص سلامت معنوی را در دستور کار قرار داده است، خبرنگار ایرنا در فرصت کوتاهی که دست داد با رئیس این فرهنگستان گفت و گویی در این مورد انجام داد که با هم می خوانیم:

**چند سالی است که تولید محتوا درباره سلامت معنوی در فرهنگستان علوم پزشکی شروع شده است، تاکنون فعالیت در این زمینه چه دستاوردهایی داشته است؟
مرندی: فعالیت در زمینه سلامت معنوی در حوزه پزشکی در واقع جلوگیری از گسترش فرهنگ لائیسم است که به صورت مخفی در پزشکی نوین وارد شده است، تمام تلاش ما این است که از ورود لائیسم مخفی در پزشکی جلوگیری کنیم.
این یک واقعیت است که در سال های اخیر غربی ها بیش از ما روی سلامت معنوی کار کرده اند، در صورتی که حکمای قدیم ما هم فیلسوف بودند هم عالم فقهی، هم اسلام شناس و هم پزشک بودند، همه اینها در وجود یک انسان جمع بود اما به تدریج این حالت را از دست دادیم و تابع پزشکی غربی شدیم که معنویت و اسلامیت در آن نیست و اعتقادات مذهبی در آن نیست و البته بیشتر از انسانیت صحبت می کنند.
سلامت معنوی که در سالهای اخیر در غرب خیلی روی آن کار شده است، بر مبنای اعتقادات مذهبی اسلامی نیست و باید احتیاط کنیم که پزشکان، پرستاران و کادر پزشکی ما دنباله روی غربی ها نشوند چون در آن خدا نیست در حالی که در سلامت معنوی که ما به دنبال آن هستیم، به دنبال دستورات اسلام، اعتقادات مذهبی و عبودیت محض پروردگار هستیم.
اگر در این زمینه غفلت کنیم، ممکن است تفکر غربی در فکر و گفتار و نوشته های ما نفوذ کند و ممکن است نسل بعدی ما را از اعتقادات مذهبی دور کند.

** چند تا از معیارهای عینی سلامت معنوی را بفرمایید.
مرندی: از کوچکترین مسائل مثل غذای حلال که باید بخوریم شروع می شود تا مسائل دیگری مثل دروغ گفتن، غیبت، حسودی کردن، حرص خوردن، استرس های بی خودی که می خوریم و در خودمان و مردم ایجاد می کنیم، به حقوق مردم گاهی احترام می گذاریم و گاهی تجاوز می کنیم.
سلامت معنوی همین چیزهای به ظاهر ساده و پیش پا افتاده است که هر روز می شنویم و رعایت نمی کنیم تا بقیه صفات اخلاقی، نکات بسیار پیچیده ای نیست که آنها را ندانیم.
این صفات در برخی انسانها وجود دارد و هر چقدر که در این مورد تذکر داده شود، انسان بهتر می پذیرد و روحش پاک تر می شود و اگر می خواهیم این معنویت در روح ما حاکم شود باید روی سلامت خودمان و دیگران کار کنیم.

** در واقع سلامت معنوی همان اصول اخلاقی است که در اسلام توصیه شده است؟
مرندی: اخلاق اسلامی هم در سلامت معنوی نقش دارد ولی سلامت معنوی حاصل همه این شاخص هایی است که گفتم.

** به نظر شما در سال های اخیر شاخص های سلامت معنوی و اخلاقی در جامعه به سمت بهتر شدن حرکت می کند یا نه؟
مرندی: راستش من در این مورد تحقیقی نکرده ام، بالاخره آدم دلش می خواهد، این مسائل اخلاقی که گفتم در جامعه خیلی کمتر از این که الان هست باشد. ما گاهی یک مقدار غفلت می کنیم، بعضی وقتها واقعا غفلت می کنیم، باید مرتب به خودمان تذکر بدهیم. گفتن و عمل نکردن فایده ندارد.

** ولی این مسائل در رسانه های مختلف گفته می شود و تذکرات وجود دارد؟
مرندی: کسی که می گوید باید خودش عمل کند. بعضی مواقع عمل نمی کنیم، من ممکن است خیلی نکات را بگویم ولی آن ویژگی ها را در مرحله اول در خودم ایجاد نکرده ام، باید از خودمان شروع کنیم، مبارزه با نفس خیلی مشکل است، من عیب های شما را خیلی ساده تر می بینیم و تذکر می دهم اما ممکن است، عیب های خودم را نبینم و تذکر ندهم.
-
گفت و گو از افشین شاعری