معرفي رشته هوشبری
دانش آموختگان اين رشته در مراكز آموزشي و درماني به منظور كمك به متخصصين بيهوشي در امر بيهوش ساختن، نگهداري و هوش آوري بيماران مراقبت از بيماران بستري در واحد مراقبتهاي پس از بيهوشي Post Anesthesia Care Unit (PACU) يا اتاق ريكاوري، سرويس كنترل درد حاد Acute Pain Management Service (APMS) و در فوريتهاي پزشكي (بحراني) تحت نظارت مستقيم پزشك متخصص بيهوشي ايفاي نقش مي‌نمايند.
تاریخچه هوشبری
در كشور ايران تاكنون رشته‌اي مشابه رشته كارشناسي هوشبري وجود نداشته است، ولي در ساير كشورها، دوره‌‌هاي تحصيلي مرتبط با رشته فوق با برنامه‌هاي آموزشي متفاوت به لحاظ محتوي و طول دوره، ارائه مي‌گردند.
در ايالات متحده آمريكا و انگلستان دورة آموزشي كارشناي هوشبري با عناويني مانند Nurse Anesthesia و Bachelor of Nurse Anesthesia Science in Anesthesia وجود دارند. باتوجه به پيشرفتهاي دانش بيهوشي و توسعه تجهيزات و فن‌آوري و به منظور ارائه خدمات مراقبتي مطلوب و اثر بخش، استفاده از دانش آموختگان رشته فوق بويژه در اتاقهاي عمل جراحي تخصصي، فوق تخصصي، واحد مراقبتهاي پس از بيهوشي (PACU) و سرويس درد حاد و مركز فوريتهاي اورژانس ضروري به نظر مي‌رسد
هدف و ماهيت :
دوره كارداني هوشبري يكي از دوره‌‌هاي آموزش عالي (از شاخههاي پيراپزشكي) است و هدف آن تربيت نيروي انساني كارآمدي است كه هر 1 يا 2 نفر از آنها بتوانند به عنوان دستيار يك متخصص بي هوشي زير نظر وي در يك بخش اتاق عمل انجام وظيفه نمايند.
فارغ التحصيلان هوشبري توانايي شناسايي دستگاه هاي اندازه گيري گازهاي خون و ساير وسايل مربوط به رشته بيهوشي و تنظيم و کاربرد آنها شناسايي دستگاه هاي مختلف بيهوشي در اتاق عمل واستريليزاسيون آنها بيهوش ساختن بيمار زير نظر متخصص ومراقبت هاي قلبي و تنفسي وبيدار کردن او در پايان عمل درد شناسي احياي قلبي ريوي وانجام دادن بي حسي ناحيه اي وغيره در موارد کلينيکي پرستاري به روش علمي و مراقبت از بيماران بد حال را دارند.
با توجه به تعدد اعمال جراحي به منظور كمك به متخصصين هوشبري تشكيل دوره كارداني و كارشناسي هوشبري و تربيت افرادي كاردان و كارشناس در اين زمينه و بكار گماردن آنها در بخش هاي هوشبري زير نظر متخصصان اين رشته ميتواند به استفاده بهينه از كار متخصصان بيهوشي بيانجامد.
لطف يك هوشبر در حق بيمار موقعي آشكار مي‌شود كه ما در حالت بيداري سوزني به دستمان فرو مي‌رود
رشته هوشبري هدفش تربيت افرادي است كه به عنوان دستيار يك متخصص بيهوشي در طول دوره اين رشته حداقل 2 سال است و دروس اين رشته به صورت نظري عملي و كارآموزي در بيمارستان‌ها عرضه مي‌شود. بخش هوشبري اتاق عمل مشغول كار شوند در حال حاضر امكان ادامه تحصيل طي ضوابطي در دوره كارشناسي ناپيوسته پرستاري فراهم مي‌باشد. رشته هوشبري در هر مقطعي که باشد محل کارش مراکز درماني است. هوشبري يکي از حلقه هاي تکميل کننده تيم درماني است که جهت بهبود بخشيدن به شخص بيمار در مرکز درماني حضور دارد.
دروس اين رشته به صورت نظري عملي وکار آموزي در عرصه است . فارغ التحصيلان هوشبري در صورت تمايل به ادامه تحصيل در رشته مرتبط مي توانند از طريق رشته کارشناسي بيهوشي يا پرستاري اقدام نمايند.
ادامه تحصيل کارداني هوشبري در مقطع کارشناسي بيهوشي يا پرستاري به صورت ناپيوسته و در مقطع کارشناسي ارشد در رشته هاي پرستاري، آناتومي، فيزيولوژي و ديگر زير شاخه هاي علوم پزشكي امکان پذير خواهد بود که در صورت پذيرفته شدن در هر يک از رشته هاي کارشناسي ارشد مذکور، شرح وظايف فرد تغيير يافته و از رشته هوشبري خارج مي گردد (ادامه تحصيل در اين رشته تا دكتراي بيهوشي امكان پذير نمي باشد) با توجه به توسعه و گسترش دامنه علوم مربوط به بيهوشي، رشته کارشناسي هوشبري با تاکيد بر يادگيري فعالانه، نوآوري، کسب اطلاعات و مهارت هاي باليني جديد و مراقبت از بيماران به مطلوبترين شکل ممکن تاسيس شد اين دوره يكي از دوره هاي آموزش عالي (از شاخه هاي پيراپزشكي) است که دانشجويان طي دوره آموزشي با اصول جديد، روش ها، تجهيزات و وسايل مورد استفاده در مراقبت از بيمار بيهوش در اعمال جراحي عمومي، تخصصي و همچنين بخشهاي مراقبت هاي ويژه و اورژانس ها آشنا شده و نحوه مراقبت از بيماران در مراحل مختلف بيهوشي را به صورت نظري و عملي فرا مي گيرند.
وظايف حرفه‌اي دانش آموختگان : Task Analysis
نقش مراقبتي:
الف) شناخت وضعيت عمومي بيمار و اقدامات مراقبتي قبل از بيهوشي:
- آگاهي از پرونده، وضعيت و سوابق پزشكي بيمار.
- در آزمايش دستگاهها، تجهيزات مربوط به بيهوشي و آماده كردن لوازم، وسايل و داروهاي موردنياز و اطمينان يافتن از كارايي آنها با متخصص بيهوشي همكاري نمايد.
- در برقراري راه وريدي محيطي مطمئن و مناسب با پزشك مربوطه همكاري نمايد.
- در اتصال دستگاههاي مختلف پايش به بيمار با پزشك مربوطه همكاري نمايد.
- در كنترل و ثبت علائم حياتي بيمار با پزشك مربوطه همكاري نمايد.
- در قرار دادن بيمار در وضعيت‌هاي مناسب (Position)، بدون خطر و متناسب با نوع عمل جراحي با متخصصي بيهوشي همكاري نمايد.
ب) مراقبت از بيمار در خلال بيهوشي
-كمك به متخصص بيهوشي در هوش آوري بيماران
- كمك در انتقال بيمار به PACU
- استقرار در PACU و ارائه خدمات مراقبتي به بيماران بستري در آن
- كنترل و ثبت علائم حياتي و پايش سيستم‌هاي مختلف بدن بيمار تا هوشياري كامل و گزارش و ثبت موارد غير طبيعي
- كنترل علائم هيپوكسي و گزارش موارد غيرطبيعي به متخصص بيهوشي
- استفاده مؤثر از انواع وسايل اكسيژن درماني، رطوبت‌سازها و... طبق دستور متخصص بيهوشي
- مشاركت در انجام روشهاي ايزولاسيون و كنترل عفونت
- ثبت و بايگاني گزارشات مربوط به بيماران و هزينه‌هاي درماني
- مشاركت در تهيه، آماده سازي و نگهداري دستگاهها، تجهيزات، وسايل و ساير امكانات موردنياز PACU
- رعايت نكات ايمني مربوط به PACU
د) نقش مراقبتي در سرويس درد حاد:
در پذيرش و آماده سازي بيمار جهت اقدامات درماني تحت نظر متخصص بيهوشي مشاركت نمايد.
- در آماده سازي و نگهداري وسايل، تجهيزات و داروها در سرويس درد حاد مشاركت نمايد.
- در انجام روش هاي كنترل درد حاد به متخصص بيهوشي كمك نمايد.
- آشنايي با عوارض كنترل سرويس درد حاد و اطلاع به متخصص بيهوشي جهت درمان.
- در ترخيص بيمار از سرويس درد حاد تحت نظارت متخصص بيهوشي همكاري نمايد. همچنين دانش آموختگان كارشناسي هوشبري به عنوان عضو تيم احيا (CPCR) و تحت نظر متخصص بيهوشي در زمينه برقراري و اداره راه هوايي و ساير وظايف محوله ايفاي نقش مي‌نمايند
نقش ارتباطي:
-ارتباط با متخصصين بيهوشي، اعضاء تيم جراحي، پرسنل بخش اتاق عمل، دانشجويان و...
- ارتباط با واحدهاي مرتبط با اتاق عمل مثل آزمايشگاه، بانك خون، راديولوژي، مهندسي پزشكي و... - ارتباط با واحد پرستاري و سيستم اداري بيمارستان
كساني كه دوره هوشبري را به پايان ميرسانند قادرند:
1- دستگاه هاي بيهوشي و مانيتورهاي مختلف (تجهيزات کنترلي) مورد استفاده در اطاق عمل و واحد مراقبتهاي ويژه و دستگاه هاي تنفس مصنوعي را بخوبي بشناسند، قادر به استريليزاسيون آنها باشند و بتوانند آنها را تنظيم نمايند و بكار برند.
2- دستگاه هاي اندازهگيري گازهاي خون و ساير وسايل آزمايشگاهي مربوط به رشته بيهوشي را بشناسند و تنظيم كنند و بكار برند.
3- تحت نظر متخصص، بيهوش ساختن بيمار را شروع كنند و از بيمار بيهوش مراقبت هاي قلبي - تنفسي بعمل آورند و در بازگرداندن بيمار از اثرات بيهوشي با متخصص بيهوشي همکاري نمايند.
4- در بخش هاي كلينيك درد، احياي قلبي - ريوي و انجام بي حسيهاي ناحيهاي و غيره به متخصصان هوشبري كمك كنند.
5- با مطالعه پرونده بيمار و شناسائي وي مطابق اصول علمي از بيمار پرستاري نمايند و نيز در واحد مراقبت هاي ويژه از بيماران بدحال مراقبت كنند. كاردان ها و کارشناسان هوشبري نميتوانند مستقلاً به امر هوشبري بپردازند و موسسات و بيمارستان ها حق ندارند آنان را مستقلاً بكار گمارند.
درس هاي رشته :
جمعيت شناسي- آناتومي- اصطلاحات هوشبري- اصول پرستاري- اصول مراقبت هاي ويژه- بيماري شناسي- تربيت بدني- تنظيم خانواده- رفتار در اتاق عمل- روش احياء قلبي و ريوي- روش بي هوشي 1و 2 و 3 و 4 - زبان عمومي- فارسي عمومي- فورماکولوژي 1 و 2 -فيزيولوژي 1و 2 - فيزيک - کارآموزي در عرصه - معارف اسلامي 1 - معرفي بيمار - ميکروب شناسي
بازار کار :
رشته هوشبري در هر مقطعي که باشد محل کارش مراکز درماني و بيمارستاني است. هرجايي كه جراحي صورت مي پذيرد حتما وجود يك هوشبر ضرورت دارد .
هوشبري يکي از حلقه هاي تکميل کننده تيم درماني است که جهت بهبود بخشيدن به شخص بيمار در مرکز درماني حضور دارد.
