کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

چرا پزشکان به شکل بی‌رویه ای عکس برداری پزشکی تجویز می‌کنند؟

28 دی 1394 ساعت 9:34

هزینه هایی که به مردم تحمیل می‌شود.در نظام درمانی ما وقتی بیمار به پزشک مراجعه می‌کند، قبل از اینکه شروع به صحبت کند، پزشک برای او عکس و ام آر‌آی می‌نویسدد!


مادری با فرزند 7 ماهه‌اش به مطب پزشک مراجعه می‌کند و 9 نوار مغزی در دست دارد. به پزشک می‌گوید به هر مطبی مراجعه کرده است، از بیمارش نوار مغزی گرفته‌اند و می‌پرسد که آیا لازم است در این مطب هم یک نوار مغزی دیگر بگیرد؟
 

ملیکا بهزادی: تصویربرداری‌های پزشکی بی‌رویه‌ که هزینه زیادی را به بیمار و بیمه تحمیل می‌کنند، مشکلی در چرخه درمان هستند که هنوز راه‌حلی برای آن پیدا نشده است. آیا می‌توان برای تعداد تصویربرداری‌ها سقف مجاز تعیین کرد یا بهتر است قانونی وضع شود که دلیل درخواست تصویربرداری مجدد را از پزشک بخواهد؟

رحمت‌الله توکل، قائم‌مقام سازمان بیمه سلامت ایران، معتقد است تجویز بی‌رویه تصویربرداری‌ نتیجه عدم صرف وقت کافی برای معاینه بیمار است: «60 تا 70 درصد تشخیص بیماری در نتیجه گرفتن شرح‌حال از بیمار و حدود 20 درصد هم درنتیجه معاینه او است. این در حالی است که در نظام درمانی ما وقتی بیمار به پزشک مراجعه می‌کند، قبل از اینکه شروع به صحبت کند، پزشک برای او عکس و ام آر‌آی می‌نویسد و این به معنی تقدم تصویربرداری بر تشخیص بالینی است.»

او در ادامه به خبرآنلاین گفت: «گرفتن شرح‌حال و معاینه، جزو مطالباتی است که بیمار باید نسبت به آن آگاه باشد و از پزشک درخواست کند. باعث تأسف است که 30 درصد بیمارانی که به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند، اصلاً نیازی به درمان ندارند، اما این را هیچ‌کس به آنها نمی‌گوید.»

او در بخش دیگری از سخنان خود به لزوم وجود نظام ارجاع برای از بین رفتن اقدامات درمانی بیهوده اشاره کرد و افزود: «پزشکی که اولین بار برای بیمار درخواست تصویربرداری کرده است، شخص تصویربردار و پزشکی که مجدد درخواست تصویربرداری می‌کند، هر سه باید در برابر کار خود پاسخگو باشند. اگر تصاویر پزشکی دچار ایراد و خدشه هستند، دستگاه آنها باید از چرخه خارج شود و هزینه اضافه به بیمار و بیمه تحمیل نکند و اگر هم چنین نیست، پزشک نباید مجدد بیمار را برای تصویربرداری ارجاع دهد.»

خود ارجاعی، مفسده‌ای که وزارت بهداشت با آن مبارزه نمی‌کند

عبدالرسول صداقت، عضو فعلی و رئیس سابق هیئت‌مدیره انجمن رادیولوژی ایران، خود ارجاعی را معضلی دنباله‌دار در نظام درمان کشور خواند و خبرآنلاین گفت: «تصویربرداری پزشکی، همیشه درگیر معضل خود ارجاعی بوده است. پزشکانی که در مطب خود دستگاه‌های تصویربرداری دارند، خود برای بیمار درخواست تصویربرداری می‌کنند و خود این کار را انجام می‌دهند. این در حالی است که هیچ نظارتی بر صحت این تصاویر و تشخیص‌ها وجود ندارد و از سوی دیگر این شیوه، خواه‌ناخواه دچار مفسده می‌شود و هزینه‌های زیادی را به بیمار و بیمه تحمیل می‌کند.»

او اضافه کرد: «انجمن رادیولوژی سال‌ها است طی مکاتبات زیادی خواستار ممانعت از خود ارجاعی در تصویربرداری‌های پزشکی شده است، اما نه‌تنها با این امر برخوردی نمی‌شود، بلکه مجوز صادر می‌شود که پزشکان متخصص زنان بتوانند در مطب خود بیمار را سونوگرافی و از او تعرفه دریافت کنند. حال اگر تشخیص پزشک درست نباشد و منجر به تولد کودک ناقص‌الخلقه شود، هیچ نظارتی بر کار او وجود ندارد، اما اگر این کار را رادیولوژیست انجام داده باشد، پزشک متخصص زنان و بیمار می‌توانند علیه او شکایت کنند.»
ایرج هنربخش، عضو هیئت‌مدیره انجمن رادیولوژی هم در اعتراض به تهاجم سایر رشته‌ها به سونوگرافی گفت: «در حال حاضر شاهد هستیم سونوگرافی به منبع درآمدی برای تعدادی از همکاران پزشک تبدیل‌شده است و این موضوع باعث دلسردی رادیولوژیست‌هایی می‌شود که سال‌ها برای تحصیل در این رشته زحمت‌کشیده‌اند.»

نتیجه بسیاری از ام‌آر‌آی‌ها طبیعی است

عبدالرسول صداقت در بخش دیگری از سخنان خود، با اعلام این موضوع که نتیجه بسیاری از تصویربرداری‌های پزشکی به‌خصوص ام‌آر‌آی‌ها طبیعی، یا نزدیک به طبیعی است اظهار کرد: «تجربه طولانی من در رادیولوژی نشان می‌دهد همکاران پزشک بالینی باید در طول دوران تحصیل خود بیشتر درباره خصوصیات دستگاه‌های تصویربرداری پزشکی اطلاعات کسب کنند و بیمار را با دقت بیشتری معاینه کنند تا میزان ارجاعات به پاراکلینیک‌ها در ایران به استاندارد جهانی نزدیک شود.»

او ادامه داد: «در حال حاضر دستیاران بعضی از تخصص‌ها به‌صورت گردشی به بخش‌های رادیولوژی بیمارستان می‌روند تا طی 1 تا 3 ماه در این بخش‌ها با تصویربرداری آشنا شوند، اما به نظر می‌رسد پزشکان در این دوره ابعاد کاربردی دستگاه‌ها و نحوه استفاده از آنها را به‌خوبی نمی‌آموزند و همین امر منجر به ارجاعات زیاد و غیرضروری به پاراکلینیک‌ها می‌شود.»

روی آوردن به خدمات پاراکلینیکی، راهی برای جبران کمبود درآمد پزشکان

رئیس سابق هیئت‌مدیره انجمن رادیولوژی ایران، جبران کمبود درآمد را دلیل دیگری برای روی آوردن پزشکان به ارجاعات بی‌رویه به خدمات پاراکلینیکی دانست و گفت: «ویزیت پزشکان کشور ما کمتر از 10 دلار است و این در حالی است که پزشکان کشورهای جهان سوم در ازای همین وقتی که برای بیمارشان می‌گذارند 50 تا 150 دلار ویزیت دریافت می‌کنند؛ بنابراین طبیعی است که پزشک برای جبران این کمبود درآمد به ارائه خدمات پاراکلینیکی گران‌قیمت مانند آندوسکوپی، اکوکاردیوگرافی و نوار مغز رو بیاورد.»

ایرج هنربخش هم در اشاره به مشاهدات خود از برخی منفعت‌طلبی‌های پزشکان اظهار کرد: «شکی نیست که در پزشکی هم مانند تمام حرفه‌های دیگر منافع مالی باعث ارجاعات و درمان‌های غیرلازم می‌شود؛ چنانچه ما شاهد هستیم تعدادی از مراکز تصویربرداری پزشکی درصدی از هزینه‌ای که از بیمار دریافت می‌کنند را به پزشک ارجاع‌دهنده پرداخت می‌کنند.»

دریافت تعرفه سونوگرافی توسط متخصصین زنان را به 1690 گزارش کنید

حال برای حل این مشکل چه می‌توان کرد؟ آیا می‌توان پزشکان را به تجویز تعداد مشخصی تصویر پزشکی محدود کرد یا تأیید الکترونیک نسخه‌ها راه مناسبی برای از بین بردن این چرخه باطل است؟

رئیس اداره سیاست‌گذاری تعرفه و نظام پرداخت وزارت بهداشت در پاسخ به این سؤال که چرا پزشکان از تصویربرداری در مطب شخصی خود منع نمی‌شوند گفت: «راه‌حل از بین بردن مشکل تصویربرداری‌های غیرضروری، تدوین راهنماها و استانداردهای ارائه خدمت است که برای مثال می‌گویند یک پزشک از هر 100 بیمار برای چند بیمار می‌تواند خدمات نوار مغزی دریافت کند. اگر مردم طبق استانداردهای ارائه خدمت، خدمات پاراکلینیکی دریافت نمی‌کنند، لحاظ کردن یا حذف کردن تعرفه مشکلی را حل نخواهد کرد.»

سعید معنوی خاطرنشان کرد: «ارائه خدمات پاراکلینیکی تشخیصی مانند نوار مغزی و آندوسکوپی توسط گروه‌های متخصص قانونی است و باید برای آن تعرفه در نظر گرفته شود. البته در این میان فقط گروه‌های متخصص مربوطه حق گرفتن تعرفه برای تصویربرداری‌های تشخیصی دارند. بنابراین ذکر سونوگرافی در سرنسخه متخصصین زنان و سایر گروه‌های تخصصی و اخذ تعرفه برای آن توسط غیر رادیولوژیست‌ها جرم محسوب می‌شود و درصورتی‌که بیماران با این مورد برخورد کنند و آن را به سامانه 1690 گزارش بدهند، پیگیری خواهد شد.»

اما نظارت بر تجویز بی‌رویه تصویربرداری‌های پزشکی که ناشی از منافع پزشک یا بی‌توجهی او به گرفتن شرح‌حال و معاینه بیمار است چگونه ممکن می‌شود؟

مدیرکل دفترامور بیمه‌های تکمیلی، دارو و تجهیزات پزشکی سازمان بیمه سلامت ایران، راه‌حل این مشکل را تائید الکترونیک نسخ می‌داند. کیوان تاج‌بخش پیش از این در گفتگو با خبرآنلاین به طراحی سامانه تائید خدمات به‌منظور جلوگیری از اقدامات سودجویان در زمینه دارو اشاره کرده و گفته بود: «در حال حاضر قسمت دارویی این سامانه فعال است و در آن دارو از لحاظ قیمت و تعداد و براساس کد ملی بیمار و شماره نظام پزشکی ثبت می‌شود. به همین علت می‌توان رهگیری کرد که دارو برای چه شخصی و توسط چه پزشکی تجویز و در کدام داروخانه ارائه‌شده است.» وی در پایان از راه‌اندازی تائید نسخ پاراکلینیک در آینده نزدیک خبر داد و گفت: «برنامه بعدی ما این است که این سامانه را برای تأیید نسخ پاراکلینیک هم راه‌اندازی کنیم. بنابراین آزمایشگاه و پرتو پزشکی در اولویت‌های بعدی هستند که ظرف چند ماه آینده انجام خواهد شد.»

 

 


کد مطلب: 35254

آدرس مطلب :
https://www.migna.ir/news/35254/چرا-پزشکان-شکل-بی-رویه-عکس-برداری-پزشکی-تجویز-می-کنند

میگنا
  https://www.migna.ir