آیا تا به حال برای شما هم اتفاق افتاده زمانی که به خواب می روید و یا بعد از بیداری از خواب، حضور شخصی یا حیوانی را در خانه احساس کنید؟ یا اینکه خیال کنید که شخصی نام شما را صدا می زند؟ و یا در زمان تماشی یک فیلم در حالتی بین خواب و بیداری داستانی متفاوت از فیلمی که در حال پخش است ببینید؟

تمام این حالات ذکر شده توهمات هیپنوگوجیک و هیپنوپامپیک هستند. در واقع این توهمات در حالتی بین خواب و بیداری روی می دهند. توهمات هیپنوگوجیک دیداری، شنیداری، لمسی و یا سایر حس ها هستند که زمان انتقال از خواب به بیداری رخ می دهند. مثل یک ظهر که شما خواب هستید و زمانی که نزدیک به بیدار شدن شما باشد حس می کنید کسی نام شما را صدا می زند و یا ممکن است در اتاق خود حشرات و یا حیوانی را ببینید این توهم در سایر حس ها هم هست.
ممکن است شخص لمس موجودی را تجربه کند و یا به صورت شنیداری صدای خندیدن بچه ها را بشنود. توهمات دیداری معمولا شامل تصاویر ساده مثل دایره، سمبل ها، حشرات، حیوان و حتی انسان ها می شود. این تصاویر بسیار واقعی هستند اما می توانند تحریف شده هم باشند مثل موجودی خیالی مانند تک شاخ و یا عنکبوتی که ۲۰ پا دارد. شنیداری هم از ساده تا پیچیده مانند موزیکی خاص و یا توهم اینکه کسی شما را صدا می کند.

این توهمات معمولا بی خطر هستند اما در موارد خاصی ممکن است پیش آگهی و لینک به حملات عفونتهای نورولوژیکال، شرایط نارکولپسی یا آپنه خواب باشد!
در کل این توهمات ممکن است به اشکال شنیداری، دیداری و لمسی رویا، مانند احساس حضور یک انسان دیگر در اتاق، احساس فشار بر روی قفسه سینه، دیدن سایه ی افراد، دیدن منبع نورانی، شنیدن صدای افراد، شنیدن صدای قدم هایی که نزدیک می شوند، دیدن شبح، احساس خروج روح از بدن، احساس شناور شدن در هوا، شنیدن صدای باز و بسته شدن درها رخ دهد.
توهم هیپنوپامپیک دقیقا همین علایم را دارد و افتراق آن با هیپنوگوجیک فقط در زمان ورود به خواب و یا خروج از خواب است.
-
منبع :با استفاده از پایگاه پزشکی whatislyme
-فرهنگ اصطلاحات روانشناسی کمبریج david matsumoto-e.n wikipedia.
برگردان و گرد آوری : امیر حسن یوسفی روانشناس بالینی
توهم هیپنوگوجیک (در برخی منابع هیپنو گوگیک یا هیپنوگوژیک) و هیپنوپامپیک