پاسخ:
با سلام خدمت شما خواهر گرامي، به طور کلي آمدن افکار مزاحم در ذهن انسان يکي از نشانه هاي اضطراب است و چنانچه اين افکار تکرار شونده باشد، به آن وسواس فکري گفته مي شود. براي حذف افکار مزاحم از ذهن لازم، است منشاء و زمان آمدن آن را به درستي بشناسيد.

منشاء افکار مزاحم در دو دسته قابل تقسيم است: الف- افکاري که مربوط به اتفاقات روزمره مي‌شود؛ ب- افکاري که از احساسات يعني حس ترس، گناه، خشم و مواردي از اين قبيل نشأت مي گيرد. براي رفع اين افکار ابتدا بايد منشاء آن را پيدا کنيد؛ براي اين که بفهميد، زيربناي اين افکار کدام حس شما است، بهتر است از يک مشاور کمک بگيريد.

موضوع بعدي زمان آمدن افکار مزاحم است. اين افکار بيشتر شب سراغ شما مي آيد يا صبح؟! معمولاً افکار مزاحم در دو زمان بيشتر به ذهن انسان مي آيند، يکي شب هنگام و در زمان خواب که باعث مي شود فرد دچار بي خوابي، اختلال خواب و يا ديدن کابوس شود و دوم در زمان کارهاي نيازمند به تمرکز و يکنواخت مثل درس خواندن، رانندگي، ظرف شستن و... با بررسي اين موارد مي توانيد به راهکار مناسبي براي رفع افکار مزاحم خود دست يابيد. ما در ادامه چند راه حل ساده و عمومي را براي کنترل اين افکار به شما پيشنهاد مي کنيم.

1- تهيه فهرستي از افکار استرس  زا: روي يک برگه سفيد افکار غيرمنطقي، استرس  زا و بي فايده اي را که به عادت تبديل شده و متوقف کردن آن ها براي شما سخت است بنويسيد؛ سپس اين افکار را اولويت بندي کنيد؛ يعني ابتدا آن  مواردي را که بيشتر تکرار مي شود به ترتيب بنويسيد و بعد از آن مواردي را که آزاردهندگي بيشتري براي شما دارند يادداشت کنيد.

2- تخليه افکار: گام بعدي اين است که روزي يک بار در يک ساعت مشخص افکاري را که بيشتر به سراغتان مي آيند روي کاغذ منتقل کنيد. نوشتن به شما کمک مي کند که افکارتان تخليه شود.

3- ريلکسيشن (تمدد اعصاب): اين روش به رفع افکار مزاحمي که ريشه در اضطراب دارند، کمک زيادي مي کند و باعث استراحت اعضاي بدن شما خواهد شد. براي اين کار بهتر است لوح فشرده يا کتاب هايي را که در اين زمينه نوشته شده است از بازار تهيه کنيد.

4- تصويرسازي فکر: چشم هايتان را ببنديد و موقعيتي را که احتمالاً فکر استرس  زا اتفاق مي افتد، تصويرسازي کنيد البته بهتر است که اين روش را با کمک يک مشاور اجرا کنيد.

5 - تکنيک توقف فکر: هر زمان که افکار مزاحم به ذهن شما آمد، خودتان با صداي بلند فرمان «ايست» بدهيد. در ابتدا اين کار خيلي سخت به نظر مي رسد، اما تکرار آن  باعث مي شود که به مرور حواس شما  پرت شود. پس از ايست، چند نفس عميق بکشيد و به کار عادي خود ادامه دهيد يا اگر امکانش وجود داشت، موقعيت خود را تغيير دهيد يعني اگر نشسته هستيد، بلند شويد وچند قدم راه برويد.

6- جانشين سازي افکار: زماني که فکري به ذهن شما خطور مي کند، از خودتان بپرسيد که اين فکر را با چه افکار ديگري مي توانم جايگزين کنم و يا به گفت وگو با فکرتان بنشينيد. در پايان به شما توصيه مي شود که در اين خصوص حتماً از مشاوره حضوري بهره گيريد؛ از آنجا که ريشه افکار مزاحم اغلب در اضطراب نهفته است و اگر رفع نشود، خداي نکرده به وسواس فکري يا عملي، ترس هاي بيمارگونه، اختلال خواب يا افسردگي تبديل مي شود؛ بهتر است براي پيشگيري، مشاوره خود را آغاز کنيد.
-
راهله فارسي، کارشناس ارشد مشاوره