اتخاذ يک برنامه غذايي سالم و متعادل و غني از مواد مغذي لازم، براي حفظ سلامت بدن الزامي است. تمام افراد اعم از کودکان و بزرگسالان، به مواد غذايي سالم و مغذي براي داشتن يک زندگي طولاني و سالم نياز دارند. سوء تغذيه و کمبود عناصر حياتي، مي تواند به بروز بيماري هاي جدي منجر شود.
در اين مطلب به نقل از «Prevention» به بيماري هايي که به علت کمبود مواد مغذي به وجود مي آيد، اشاره مي کنيم.

کمبود ويتامين D، کلسيم و پتاسيم در بدن باعث بروز راشيتيسم مي شود. از علايم اين بيماري، استخوان هاي ضعيف و نرم، پاهاي پرانتزي شکل و معيوب بودن استخوان هاست. ماهي، فرآورده هاي لبني غني  شده، روغن و نور خورشيد از جمله منابع غني ويتامين D است. شايد نياز باشد براي جبران اين کمبود، مکمل مصرف کنيد.

اختلال حافظه، اسهال، التهاب پوست و حتي مرگ، از عوارض اين بيماري است که بر اثر کمبود نياسين يا ويتامين B3 به وجود مي آيد. اين کمبود همراه با کاهش اسيد آمينه، تريپتوفان و ليزين بدن است. مواد غذايي غني از نياسين شامل ماهي تن، غلات سبوس دار، بادام زميني، قارچ، مرغ و ... است. براي جلوگيري از بروز اين بيماري بايد اين مواد را به طور منظم مصرف کنيد.

کاهش شديد ويتامين C يا اسيد اسکوربيک در بدن مي تواند باعث بروز اسکوربوت شود. اساسا، اسکوربوت مانع از توليد کلاژن (پروتئين ساختاري) مي شود. پوسيدگي دندان و بيماري لثه، شکل گيري غيرطبيعي دندان و استخوان، تاخير يا بهبود نيافتن زخم ها و قطع نشدن خون ريزي، از نشانه هاي اسکوربوت است.

کمبود ويتامين B1 يا تيامين در بدن به بيماري بري بري منجر مي شود. شايع ترين علايم آن تغيير در هماهنگي عضلات، استحاله عصبي و مشکلات قلبي عروقي است. گوشت، تخم مرغ، غلات سبوس دار، لوبيا خشک و ... غني از تيامين است.

شب کوري، با خشکي و عفونت مزمن چشم همراه است و به علت کمبود ويتامين A در بدن به وجود مي آيد. در شرايط وخيم، شب کوري مي تواند به کوري کامل تبديل شود. بهترين راه براي تقويت چشم مصرف ويتامين A، مصرف منابع طبيعي غذايي مانند هويج، سبزيجات، سبزيجات برگ دار و طالبي است.

يد براي سوخت و ساز سلول هاي طبيعي بدن، لازم است و کمبود آن باعث گواتر مي شود. گواتر به بزرگ شدن غده تيروئيد مي انجامد که باعث کم کاري تيروئيد، کند شدن روند رشد نوزادان، کرتينيسم (نوعي بيماري که به علت هيپوتيروئيدي از زمان تولد به وجود مي آيد) و حتي باعث عقب ماندگي مي شود. اين بيماري اغلب در مناطقي مشاهده مي شود که در خاک آن يد کافي وجود ندارد. نمک يددار و ماهي آب شور، از منابع غني يد است.

کمبود گلبول قرمز از نشانه هاي اين بيماري است که به خستگي مفرط، ضعف، تنگي نفس و رنگ پريدگي منجر مي شود. با مصرف مواد غذايي غني از آهن مانند مغز ميوه، گوشت قرمز، عدس و ... مي توان اين ناراحتي را برطرف کرد.

اين بيماري به علت کمبود پروتئين در بدن به وجود مي آيد و با علايمي مانند آنورکسيا (کم خوري عصبي)، بزرگ شدن کبد، بي قراري و زخم هاي پوستي همراه است. اين بيماري در کودکان مناطق فقيرنشين ديده مي شود. اين بيماري را که به علت سوء تغذيه به وجود مي آيد، مي توان با اتخاذ يک برنامه غذايي سالم و متعادل و غني از پروتئين و کربوهيدرات مانند تخم مرغ، عدس، برنج و ... برطرف کرد.

ريزش مو، جوش قرمز و ناراحتي هاي روحي رواني به علت کمبود ويتامين B7 يا بيوتين رخ مي دهد.منابع غني از بيوتين شامل فرآورده هاي طيور، محصولات لبني، بادام زميني، مغز ميوه و ... است. البته در کنار اين مواد غذايي بايد مکمل مصرف شود تا اين بيماري برطرف شود.

کمبود ويتامين D و کلسيم در بدن مي تواند به طور موثري روي سلامت استخوان ها و ستون مهره ها تاثير بگذارد و به پوکي استخوان منجر شود. موز، اسفناج، شير، باميه، سويا و نور خورشيد منابع طبيعي ويتامين D و C براي رفع اين کمبودهاست.