رییس مرکز تحقیقات توانبخشی در حوادث و بلایا گفت: کودکان و نوجوانان نسبت به سوء مصرف مواد پس از حوادث آسیب‌پذیر هستند.

به گزارش مهر، حمیدرضا خانکه در نشست علمی پژوهشی که با عنوان «سوء مصرف و وابستگی به مواد در حوادث و بلایا» برگزار شد، گفت: سیر تحول تاریخ زندگی انسان بر روی کره‌ زمین و فراوانی حوادث و بلایا، حاکی از آن است که احتمال وقوع اغلب بلایا کماکان اجتناب‌ناپذیر است و با ایجاد تغییرات و دست‌کاری‌های محیطی، جمعیتی و نظایر آن، جوامع همواره در معرض بلایا قرار دارند.

وی تصریح کرد: مردم همیشه از وقوع حوادث و بلاهایی که منجر به صدمات و مرگ‌ و میر در طی زندگی‌شان می‌شوند، رنج می‌برند و در هراس هستند و از سویی بلایای امروزه نسبت به گذشته، نگرانی‌های بسیار بزرگ‌تری برای جامعه‌ بشری ایجاد کرده‌‌اند.

رییس مرکز تحقیقات توانبخشی در حوادث و بلایا ادامه داد: در  حوادث و بلایا، بازماندگان به علت تجربه‌ شرایطِ غیر قابلِ تصور ناشی از بروز حوادث همچون از دست دادن عزیزان، دارایی‌ها، سلامت خود و خانواده، تحت فشارهای زیاد روانی و اجتماعی قرار می‌گیرند و بدین صورت زمینه برای ابتلاء مشکلات روانی و اجتماعی مثل افسردگی، اضطراب و سوء مصرف و وابستگی به مواد در آنان فراهم می‌شود.

خانکه بیان کرد: مطالعات انجام شده بر روی بازماندگان ناشی از حوادث و بلایا با منشأ طبیعی یا انسان، نشان می‌دهد که وقوع حوادث و بلایا، زمینه را برای اعتیاد به مواد مخدر و الکل فراهم می‌کنند و البته این مشکلات در افرادی که قبل از وقوع حوادث، سابقه سوء مصرف مواد داشته‌اند، پس از آن با شدت و فراوانی بیشتری دیده می‌شود.

وی افزود: یافته‌ها نشان می‌دهد که بروز حوادث و بلایا، زمینه را برای بازگشت به اعتیاد، در افرادی که حتی برای مدت طولانی آن را ترک کرده‌اند، فراهم می‌کند و لازمست مدیران حوزه سلامت در تحلیل خطرات و برنامه‌ریزی مقابله با حوادث، این گروه را به‌عنوان گروه آسیب‌پذیر در نظر بگیرند.

رییس مرکز تحقیقات توانبخشی در حوادث و بلایا گفت: کودکان و نوجوانان نسبت به سوء مصرف مواد پس از حوادث آسیب‌پذیرترند و از طرفی مطالعات انجام شده ارتباط قوی بین مشکلات روانی اجتماعی ناشی از بروز حوادث در سنین پایین ( نظیر از دست دادن والدین و سوء رفتار با کودکان) و ابتلا به مشکلاتی نظیر افسردگی، اضطراب و سوء مصرف مواد در سنین بزر‌گسالی را نشان می‌دهند.

خانکه افزود: ابتلا به این مشکلات با عوامل متعددی همچون تجارب زندگی فرد قبل از حوادث، توان فرد برای مقابله با مشکلات و تنش‌ها، بزرگی حادثه و میزان حمایت دریافتی از خانواده، دوستان و متخصصین ارتباط دارد.

وی اظهار کرد: اکثر بازماندگان از حوادث و بلایا با تأثیرات این موقعیت‌ها آشنا نیستند و گاهی آنها را ناشی از خطا و گناهان خود می‌دانند و معمولا از خانواده و دوستان خود فاصله می‌گیرند چون فکر می‌کنند، آنان مشکلاتشان را نمی‌فهمند و متاسفانه معمولا نیز به مواد روی می‌آورند.

خانکه با بیان اینکه خاطرات این حوادث برای بازماندگان خوشایند نیست و برای فرار از آنها، معمولا مصرف مواد اولویت پیدا می‌کند، افزود: این مطالعه در کل، دلایل متعددی را همچون استرس و اندوه، افسردگی، کم‌سوادی، بازتوانی ناکافی معتادان، بهداشت و سلامت نامناسب، حمایت‌های بی‌برنامه مالی بعد از حوادث، دسترسی به مواد و تجارت آن به علت توزیع پول بین بازماندگان و ضعف قوانین برای افزایش تمایل به سوء مصرف مواد پس از حوادث، شناسایی کرده است.

وی تاکید کرد: لازمست به‌منظور کاهش تمایل به سوء مصرف مواد ناشی از وقوع حوادث و بلایا در افراد آسیب‌دیده و معتادان به مواد مخدر و الکل و همچنین کلیه گروه‌های آسیب‌پذیر، برنامه‌های حمایتی لازم با برنامه‌ریزی منظم و براساس اصول و استراتژی‌های مناسب استخراج و آموزش‌های لازم داده شود.